Yüzlerce endemik türün bulundugu lagündeki bitkiler sifali çaylara dönüsecekSitki Yildiz- 350 farkli tibbi bitkinin bulundugu Hersek Lagünü Doga Egitim Merkezi ve Tibbi Aromatik Bitkiler Bahçesi, yürüttügü projeyle ilçedeki kadinlarin tibbi çay üretimine destek verecek- Altinova Belediye Baskani Metin Oral:- "Kalkinma ajansiyla birlikte yürütecegimiz bu projede, tibbi nane, mürver, kudret nari ve melisa bitkilerinden çay yapmayi hedefliyoruz"

YALOVA (AA) - SITKI YILDIZ - Tarim ve Orman Bakanligi tarafindan Yalova'nin Altinova ilçesinde kurulan ve 350 endemik türün bulundugu Hersek Lagünü Doga Egitim Merkezi ve Tibbi Aromatik Bitkiler Bahçesi, hayata geçirdigi "Üretmek bizden, sifa bitkilerden" projesiyle kadinlarin tibbi çay üretmesini saglayacak.

Bakanlik tarafindan 40 dönüm arazi üzerine insa edilen Tibbi Aromatik Bitkiler Bahçesi, 2021'den bu yana yetistirdigi bitki çesidini yurt disindan getirttigi 50 agaç ve çali grubu bitkiyle birlikte 350'ye çikardi.

Altinova Belediyesi tarafindan isletilen ve içerisinde birbirinden degerli tibbi bitkilerin bulundugu bahçede, daha önce tohumu disaridan satin alinan, basta saglik ve kozmetik sektörü olmak üzere birçok alanda kullanilan bitkiler yetistirilmeye baslandi.

Toplam 12 adadan olusan, ekili 30 dönüm alanda; tibbi nane, seker otu, melisa, kudret nari, ogul otu, aynisefa, tarhun, Japon nanesi, Izmir kekigi, Istanbul kekigi, lavanta, adaçayi, mabet agaci, aronya, çemen, çörek otu basta olmak üzere pek çok tibbi aromatik, agaç ve çali grubu bulunuyor.

Bünyesindeki AR-GE laboratuvarinda çay ve yag çikarilarak yeni ürünler elde edilen bahçede, simdi de Marmara Kalkinma Ajansi (MARKA) destegiyle yürütülen projeyle ilçedeki kadinlarin tibbi nane, mürver, kudret nari ve melisa bitkilerinden çay üretimi yapmasi saglanacak.

- "Burasi Türkiye'de örnek olacak bahçelerden birisi"

Altinova Belediye Baskani Metin Oral, AA muhabirine, bakanlik tarafindan yapilan bahçenin isletmesini yürüttüklerini belirterek, çalismalarin giderek arttigini ifade etti.

Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Arastirma Enstitüsü ve Doga Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlügü (DKMP) tarafindan desteklendiklerini ifade eden Oral, ayrica Bezmialem Vakif Üniversitesi ile yaptiklari protokolle bahçenin önemli kazanimlar elde ettigini söyledi.

Oral, söyle konustu:

"Burasi Türkiye'de örnek olacak bahçelerden birisi. Su anda 350'ye yakin bitki çesidine gidiyoruz. Bütün bitkileri görebilecegimiz, tibbi ve aromatik bitkileri görebilecegimiz bir alan olusturduk. Arkadaslarimiz da bu konuda güzel çalismalar yapiyorlar. Su anda AR-GE binamizda da distilasyon (damitma) ünitelerimiz, çay paketleme ve kurutma makinelerimiz mevcut. Bunlarla da artik kendi ürünlerimizi hayata geçirmeye basladik. Eskiden fason yaptirdigimiz çayi, bitkinin suyunu çikarma, kurutma gibi islemlerini de artik yapar hale geliyoruz. Yine bir üretim seramizi olusturduk burada."

- MARKA destegiyle Altinovali kadinlar tibbi çay üretebilecek

Yurt disindan 50 tür agaç ve çali gurubuna ait, Türkiye'de olmayan türlerin de bahçeye kazandirildigina vurgu yapan Oral, sunlari kaydetti:

"Onlarla ilgili de arkadaslarimiz çalismalarini sürdürüyor. Bunun haricinde yeni bir proje baslatiyoruz. Kalkinma Ajansiyla birlikte yürütecegimiz bu projede, tibbi nane, mürver, kudret nari ve melisa bitkilerinden çay yapmayi hedefliyoruz. Özellikle disarida bayanlarimizin çalisacagi bir serada üretilecek bitkileri, burada çaya dönüstürecek bir projeyi hayata geçiriyoruz. Bunun disinda konferanslarimiz devam ediyor. Insallah burayi Türkiye'de örnek bir tibbi aromatik bitkiler bahçesi olarak hayata kazandiriyoruz. Bundan sonraki süreçte özellikle Bezmialem Üniversitesi katkilariyla daha da önemli bilimsel çalismalarin da olacagina inaniyorum. Ben emegi geçen herkese tesekkür ediyorum."

- "Artik disariya bagimli degiliz, kendi tohumumuzdan kendi fidemizi üretiyoruz"

Hersek Lagünü Doga Egitim Merkezi ve Tibbi Aromatik Bitkiler Bahçesi Müdürü Mustafa Sarigül ise 30 dönümlük bir alanda tamamen tibbi bitki ekimi yaptiklarini, bunun egitimini verdiklerini aktardi.

60'i tibbi ve aromatik bitki olmak üzere yurt disindan getirdikleri 50 tür çali ve agaç ile 240'tan 350 türe çiktiklarini, agaçlari, ekim ayi olan nisanda tamamlayarak hedefe ulasacaklarina dikkati çeken Sarigül, söyle konustu:

"Tamamen fide dikimine yogunlastik. Genelde Türkiye'de olmayan, yetistirilmesi ve bakimi çok zor olan ürünleri yetistiriyoruz. Burada ayrica insanlara, yetistirilmesiyle ilgili egitimlerde veriyoruz. MARKA destegiyle yürüttügümüz proje ile de burada tamamen tibbi bitkilerle üretim amaçli çay yapacagiz bu yil. Agirligimizi bu yil fide üretimine verdik. Tarim ve Orman Bakanligindan aldigimiz fide satis belgesiyle halkin istegi üzerine fide dagitimina yönelik çalismalar da yapacagiz. Haziran, temmuz ve agustos aylarinda bahçedeki bitki türlerinden aldigimiz dogal ve ilaç kullanilmayan çok kiymetli tohumlari, yine hiçbir katki maddesi kullanmadan kendi tohumumuzdan kendi üretimimizi yapiyoruz artik. Ilk kurulus asamasinda bunlari disaridan temin ediyorduk. Artik disariya bagimli degiliz, kendi tohumumuzdan kendi fidemizi üretiyoruz."

- Seker otu dahil üretilmesi en zor bitkilerden fide üretiliyor

Bahçede birbirinden degerli çok sayida tibbi bitkinin bulundugunu, ancak son dönemde seker hastaligina iyi geldigi belirtilen seker otu (stevia) üzerine de çalisma yürüttüklerini anlatan Sarigül, su ifadeleri kullandi:

"Seker otu çok önemli bir bitki. Saglik açisindan mesrubatlarda ve çesitli gida ürünlerinde tatlandirici olarak kullanilan bir üründür bu. Özellikle tohumunun yetistirilmesi çok zor bir bitkidir. Biz bu yil ilk defa denemesini yaptik ve yüzde 90'a yakin bir basari elde ettik. Güzel ürünler elde ettik. Bunun disinda Türkiye'nin farkli bölgelerinden gelen kutsal reyhan da yetistirilmesi çok zor olan bir türdür. Ayrica Alman, Kore, Isviçre gibi çesitli tibbi nanelerin de yetistiriciligini yapiyoruz. Bunlarda da yüzde 90'a yakin basari elde ettik."

AR-GE bölümünde Balikesir Üniversitesinden Prof. Dr. Gülendam Tümen'in bahçe için özel tasarladigi cihazi tanitan Ziraat Mühendisi Alihan Sevinç de cihazin, daha düsük sicaklikta vakumlama yaparak buhariyla bitkinin özünü alabildigini, sogutma sistemiyle de bitkinin özünü yagli bir sekilde damittigini söyledi.

Sevinç, "Türkiye'de tek. Balikesir Üniversitesinden Prof. Dr. Gülendam Tümen'in kendi tasarimi vakumlu sistemdir. Daha düsük sicaklikta çalisarak su buharini daha çabuk vakumluyor." dedi.