Kemik iligi bagisi sayesinde kansere "elveda" dedilerBurcu Çalik Göçümlü- Lösemiyle mücadele eden matematik ögretmeni Ebru Koçak ve üniversite ögrencisi Mustafa Hayrullah Zoymanoglu, Bilkent Sehir Hastanesi Onkoloji Hastanesi'nde kardeslerinden yapilan kemik iligi nakliyle yeni bir yasama basladi - Ebru Koçak: - "Hep o nakil gününü beklemistim, çok sükür oldu hatta 24 Kasim Ögretmenler Günü'nde yapildi. Iyilesme sürecini atlattim, su an hayatima kaldigim yerden devam ediyorum"

ANKARA (AA) - BURCU ÇALIK - Bilkent Sehir Hastanesi Onkoloji Hastanesi'nde kardeslerinin bagisçi olmasi sonucu yapilan kemik iligi nakliyle yeni bir yasama baslayan matematik ögretmeni Ebru Koçak ve üniversite ögrencisi Mustafa Hayrullah Zoymanoglu, kanseri yenme umuduyla bekleyen hastalar için kök hücre bagisi çagrisinda bulundu.

Her yil eylül ayinin üçüncü cumartesi günü gönüllü kemik iligi bagisçilarina tesekkür etmek amaciyla Dünya Kemik Iligi Bagisçilari Günü olarak kutlaniyor. Bagisçilar, verdikleri üç tüp kanla kanserle mücadele eden bir hastaya yeni bir yasam hediye edebiliyor.

Türkiye'de lösemi, lenfoma, multipl miyelom gibi hematolojik kanserlerin tedavisi ve kemik iligi nakillerini gerçeklestiren en donanimli merkezlerden biri de Bilkent Sehir Hastanesi Onkoloji Hastanesi Hematoloji Klinigi'nde yer aliyor. Bu klinikte yürütülen tedavi ve nakiller sayesinde birçok hasta sagligina kavusma sansini yakalayabiliyor.

- "24 Kasim Ögretmenler Günü'nde erkek kardesimden nakil yapildi"

Hastanedeki kemik iligi nakliyle akut lösemiyi atlatan 25 yasindaki matematik ögretmeni Ebru Koçak AA muhabirine yaptigi açiklamada, 1,5 yil önce okulda ögrencilerine ders anlatirken konusmakta zorlandigini, bacaklarinda sisligi fark etmesi üzerine doktora basvurdugunu anlatti.

Lösemi tanisini Nisan 2022'de aldigini ve hizla tedaviye baslandigini belirten Koçak, duygularini su sözlerle dile getirdi:

"Hastaligimi baslangiçta kabul edemedim. Saçlarimi kaybetmeye baslamamla durumumu kabul ettim ve tedavimle mücadeleye basladim. Kemik iligi nakli asamasina geldigimde önce bir bagisçi bulunmustu ama sonrasinda dokularinin tam uymadigi saptandi. Çok üzülmüstüm.

Son çare 17 yasindaki kardesimdi. Yasi tam uymadigi için hocalarimiz önce kardesimden almak istemedi, bu süreçte 2-3 ay bekledim. Sonrasinda ise kardesimin durumu uygun bulununca kemik iligi nakli gerçeklesti. Ben hep o nakil gününü beklemistim, çok sükür oldu hatta geçen yil 24 Kasim Ögretmenler Günü'nde nakil yapildi. Iyilesme sürecini de atlattim ve su an hayatima kaldigim yerden devam ediyorum. Ögrencilerimi çok özledim, onlara en kisa sürede geri dönebilmeyi umut ediyorum."

Koçak, saglikli tüm bireylere, "Lösemi tedavisinin sonlanabilmesi için kemik iligi nakli sart. Benim gibi birçok hasta su an nakil olabilmek için bekliyor. Bu nedenle lütfen bagisçi olmaktan çekinmeyin." çagrisinda bulundu.

- "Ablam tek kardesim, sans eseri iligimiz yüzde 100 uyumlu çikti"

Marmara Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisligi Bölümü ögrencisi, 23 yasindaki Mustafa Hayrullah Zoymanoglu da lösemiye yakalanmasi nedeniyle 3. sinifta egitimini dondurdugunu söyledi.

Zoymanoglu, Ekim 2022'de tani aldigini, Bilkent Sehir Hastanesi'nde hizla tedavisine baslandigini belirterek, söyle konustu:

"Ablamin kemik iligi bagisi sayesinde ocak ayinda nakil oldum. Bu sayede lösemiyi yendim. Baslangiçta çok sik kontrole geliyordum, su anda ayda bir doktor kontrollerim sürüyor. Ablam benim tek kardesim, sans eseri iligimiz yüzde 100 uyumlu çikti. Aramizdaki bagi bu süreç çok daha güçlendirdi. Hastalar tedavi sürecinde zorlu bir süreçten geçiyor, en sikintili kisim da nakil için beklemek. Bu nedenle saglikli herkesin kök hücre bagisçisi olmasini öneriyorum, benim kadar sansli olmayan birçok hasta var."

Okulunu çok özledigini de dile getiren Zoymanoglu, egitimini bir an önce tamamlayabilmek istedigini kaydetti.

- "Bir hastanin nakil için kardesiyle tam uyumlu olma sansi yüzde 25"

Hematoloji Klinigi ve Kemik Iligi Transplantasyon Ünitesi Sorumlusu Prof. Dr. Gülsüm Özet de kemik iligi bagisi ve naklinin önemine isaret ederek, "Kemik iligi nakli özellikle hematolojik hastalarda basariyla kullandigimiz bir tedavi seçenegi. Çünkü kemik iliginde hem kendini yenileyen hem de olgun kan hücrelerine dönüsebilen kök hücreler mevcut." dedi.

Özet, kemik iligi nakillerinin çogunun periferik kandan toplanan kök hücrelerle yapildigini ve nakillerin otolog (hastanin kendi kök hücrelerinin kullanilmasi) veya allojenik (bir baska kisinin kök hücrelerinin kullanilmasi) olmak üzere iki yöntemle gerçeklestirildigini anlatti.

Bu nakillerin hastalarin sifa bulma sansini önemli oranda artirdigini vurgulayan Özet, sözlerini söyle sürdürdü:

"Allojenik kök hücre nakilleri hastalarin kardesi, akrabasi veya akraba disi bir kisiden yapiliyor. Çok nadiren de kordon kanini kullaniyoruz. Bir hastanin nakil için kardesiyle dokusunun tam uyumlu olma sansi yüzde 25. Bu olmadiginda akrabalarindan veya akraba disi gönüllü vericilerden uygun bagisçiyi aramaya basliyoruz. Eskiden gönüllü vericileri dünyadaki verici bankalarindan temin ediyorduk. Ancak 2015'te ülkemizde TÜRKÖK'ün devreye alinmasi sayesinde önceden yurt disindan gönüllü kök hücre bagisçisi getirirken simdi gönüllü bagisçilarimizin hücreleriyle yurt disinda nakiller yapilabiliyor."

- 18-50 yas arasindaki saglikli her birey kök hücre bagisçisi olabilir

Saglik Bakanligi ve Türk Kizilay is birliginde baslatilan TÜRKÖK projesinin çok önemli olduguna isaret eden Özet, "18-50 yas arasindaki saglikli her birey Türk Kizilaya basvurarak kök hücre bagisçisi olabilir. Bagisçilardan ilk etapta sadece üç tüp kan aliniyor ve kaninda incelenen doku gruplari bilgi bankasinda saklaniyor. Bu dokularla nakil bekleyen hastalarin durumlari TÜRKÖK üzerinde karsilastiriliyor ve bir hastayla uyustugu düsünülen verici bulunmasi durumunda Türk Kizilay araciligiyla bagisçiya ulasiliyor." dedi.

Prof. Dr. Özet, bagisçinin kabul etmesi durumunda merkezlerde detayli tetkiklerin yapildigini, doku grubu tam uyarsa aferez cihaziyla kök hücrelerin 5 gün süreyle toplandigini aktararak, "Bagisçi olmak hiç zor degil, kisiye verecegi hiçbir zarar yok. Kök hücreleri kendilerini kisa zamanda yeniledigi için bagis yaptiginda azalmiyor." diye konustu.

Kök hücre bagisi konusunda toplumsal farkindaligin artmasi gerektiginin altini çizen Özet, "Sadece üç tüp kanla verici adayi olmak, sonrasinda eger uyumlu hasta bulunursa bir yasami kurtarmak çok kiymetli. Vericiler açisindan baktiginizda da bir baskasinin hayatini kurtarmak herkese nasip olacak bir sey degil, onlar için de çok büyük bir mutluluk." ifadesini kullandi.

Özet, bazi verici adaylarinin tam nakil asamasinda kök hücre bagisindan vazgeçtigine de deginerek, bunun hastalar için büyük bir zaman kaybi ve umutsuzluga yol açtigini, bu nedenle bagisçilarin gerçekten bagisçi olma kararini vererek hareket etmesi gerektigini vurguladi.

- "Türkiye, kemik iligi naklinde çok basarili bir noktada"

Hastanenin Kemik Iligi Transplantasyon Ünitesi'nde 4 yilda yaklasik 270 kemik iligi nakli gerçeklestirildigini, merkezin tam donanimli hizmet verdigini dile getiren Özet, nakil olan hastalarin uzun dönem düzenli kontrollerle takip edildigini ve bu sayede saglikli tüm bireyler gibi yasamini sürdürebildiklerini kaydetti.

Özet, "Türkiye, kemik iligi naklinde çok basarili bir noktada. Gerek kamu gerekse özelde kemik iligi nakil üniteleri gerekli sayi ve nitelige ulasmis durumda. Geçmiste hastalara sira gelmemesi, bazi hastalarin yurt disina gitmesi gibi durumlar yasaniyordu. Günümüzde ise biz ülkemize gelen yabanci hastalara nakil yapabiliyoruz. Ülkemizde yilda 5 binin üzerinde nakil yapiliyor." degerlendirmesinde bulundu.