Israil’deki “yargi reformu” krizi binlerce Israilliyi sokaklara döktüMücahit Aydemir- Basbakan Netanyahu’nun Savunma Bakani Gallant’i görevden almasiyla artan siyasi krizle birlikte binlerce Israilli, hükümetin yargi düzenlemesine karsi protestolara basladi

KUDÜS (AA) - Israil’de Basbakan Binyamin Netanyahu’nun, tartismali yargi düzenlemesinin durdurulmasi çagrisinda bulunan Savunma Bakani Yoav Gallant'i görevden almasi üzerine binlerce Israilli sokaklara döküldü.

Hükümet karsiti protestocular, Savunma Bakani Gallant'in pazar aksami görevden alinmasina tepki olarak basta Tel Aviv ve Bati Kudüs olmak üzere ülke genelinde meydanlara indi.

Tel Aviv’de, hükümetin yargi düzenlemesine karsi çikan birlerce gösterici, ellerinde Israil bayraklariyla kentin ana arteri Ayalon Otoyolu'nu çift yönlü trafige kapatti. Bazi protestocular yolda ates yakti.

Protestocular, Basbakan Binyamin Netanyahu’ya ülkedeki lakabiyla seslenerek, “Bibi istifa et!” sloganlari atti.

Bati Kudüs’teki Basbakanlik konutunun önünde toplanan yüzlerce kisi polis barikatlarini asmaya çalisirken, polisle protestocular arasinda arbede yasandi.

Israil basini, Netanyahu'nun partisi Likud'dan milletvekili ve bakanlarin evlerinin çevresinde protestolar düzenlendigini geçti.

Onlarca protestocu da Israil’in güneyinde Gazze Seridi yakinindaki 234 No’lu otoyolu trafige kapatti.

- Üniversitelerden süresiz grev karari

Israil üniversiteleri de yargi düzenlemesine karsi süresiz greve gitme karari aldi.

Üniversitelerin rektör ve yönetimleri, yayimladiklari ortak yazili açiklamada, hükümetin yargi düzenlemesini protesto etmek için bugünden itibaren tüm derslerin ve bilimsel arastirmalarin durdurulmasini kapsayacak sekilde süresiz grev ilan ettiklerini duyurdu.

Açiklamada, “Israil üniversitelerinin rektör ve yönetimleri olarak biz, Israil demokrasisinin temellerini sarsan ve devamliligini tehlikeye atan yasama sürecinin devam ettigi zeminde, Israil’in tüm arastirma üniversitelerindeki egitimi durduracagiz. Basbakan ve koalisyon üyelerini yasa tasarisini derhal durdurmaya çagiriyoruz.” ifadelerine yer verildi.

- Savunma Bakani yargi düzenlemesinin durdurulmasi çagrisi yapmisti

Israil Savunma Bakani Yoav Gallant, ülkede siyasi krize ve kitlesel protestolara yol açan tartismali yargi düzenlemesinin durdurulmasi için hükümete çagri yapmisti.

Savunma Bakani, "Ülke içindeki ayrilik, Israil ordusuna ve savunma teskilatina derinlemesine nüfuz etti. Bu, Israil'in güvenligine yönelik açik ve büyük bir tehdittir. Buna izin vermeyecegim." demisti.

Savunma Bakani Gallant'in çagrisina, Likud içinden de destek gelmisti.

Likud milletvekilleri Yuli Edelstein ve David Bitan, Gallant'a katilarak, yasa tasarisinin durdurulmasi ve diyalog çagrisinda bulunmustu.

Israil basini, Likud Milletvekili ve Tarim Bakani Avi Ditcher'in da hükümetin yargi düzenlemesinin durdurulmasi yönünde görüs beyan ettigini ileri sürmüstü. Ditcher yaptigi açiklamayla Netanyahu ve hükümetle koordinasyon halinde oldugunu duyurmustu.

- Netanyahu hükümetinin tartismali "yargi reformu"

Adalet Bakani Yariv Levin, 5 Ocak'ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sinirlandiran, yarginin, hakimlerin seçimi üzerindeki etkisini azaltan bir "yargi reformu" planladiklarini duyurmustu.

Netanyahu basbakanligindaki koalisyon hükümetinin, yarginin bazi yetkilerini Meclis'e devretmeye yönelik hamleleri, Yüksek Mahkeme basta olmak üzere hükümet ile Israil yargi mekanizmasi arasinda gerilime yol açmisti.

Ülkedeki en yüksek yargi makami olarak görev yapan Israil Yüksek Mahkemesi, Meclis'in çikardigi kanunlari, anayasa taslagi olarak kabul edilen "temel yasalara" aykirilik gerekçesiyle bozma yetkisine sahip.

Netanyahu hükümeti, açikladigi yargi düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclis'in çikardigi kanunlari bozma yetkisinin büyük ölçüde elinden alinacagini belirtmisti.

Hükümetin yarginin yetkilerini kisitlayan ve iktidarin yargi atamalarinda söz sahibi olmasini öngören yargi düzenlemesi, Israil içinde ve uluslararasi alanda yogun sekilde elestirilmisti.

Cumhurbaskani Isaac Herzog'un, taraflara "iç savas" uyarisi yaparak sundugu alternatif tasari da iktidar tarafindan reddedilmisti.

Israil ordusunda savas pilotlari, denizalti subaylari, siber güvenlik uzmanlari, özel kuvvetler gibi birimlere bagli binlerce yedek asker, hükümetin tartismali yargi düzenlemesini uygulamasi durumunda görevlerine devam etmeyeceklerini veya egitimlere katilmayacaklarini açiklamisti.

Israil'de iç ve dis istihbarat teskilatlari, diger güvenlik kurumlarinin çalisanlari da yaptiklari açiklamalarla hükümetin yargi düzenlemelerine karsi itirazlarini duyurmustu.

Devam eden tartisma ve tepkilere ragmen "yargi reformu" kapsamindaki "basbakanin görevden alinmasini zorlastiran" yasa tasarisi 23 Mart'ta Meclis'ten geçmisti.

Yarin Meclis'e getirilmesi planlanan yasa tasarisi, hükümetin, Yüksek Mahkeme üyelerinin belirlenmesinde öncelikli söz sahibi olmasini ve böylelikle Yüksek Mahkeme Baskanini belirleyebilmesini öngörüyor.

Netanyahu öncülügündeki koalisyon, yargi düzenlemesine karsi çagri yapan Gallant ve diger Likud milletvekillerinin hükümetten destegini çekmesi durumunda tartismali yargi paketini geçirmekte Meclis çogunlugunu kaybetme tehlikesiyle karsi karsiya kalabilir.