Çin ile Honduras arasinda diplomatik iliski kurulduEmre Aytekin- Iki ülkenin disisleri bakanlari, diplomatik iliskilerin kurulmasina iliskin ortak bildiriyi Pekin'de imzaladi

PEKIN (AA) - Orta Amerika ülkesi Honduras, Tayvan ile diplomatik iliskilerini kestigini açiklamasinin ardindan Çin ile diplomatik iliski baslatti.

Çin Disisleri Bakanligindan yapilan açiklamada, Bakan Çin Gang ile Hondurasli mevkidasi Eduardo Reina'nin diplomatik iliskilerin kurulmasina iliskin ortak bildiriyi Pekin'de imzaladigi bildirildi.

Bildiride, iki ülkenin birbirlerini karsilikli tanidigi ve imza tarihinden itibaren büyükelçi düzeyinde diplomatik iliskiler kuracagi belirtildi.

Honduras Disisleri Bakanligindan yapilan açiklamada, Tayvan ile diplomatik iliskilerin kesildigi, onun yerine Çin Halk Cumhuriyeti'nin (ÇHC), Çin'in temsilcisi olarak tanindigi duyurulmustu.

Açiklamada, "Honduras Cumhuriyeti hükümeti, dünyada tek bir Çin oldugunu ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin Çin'in tamamini temsil eden tek mesru hükümet oldugunu tanir." ifadesine yer verilmisti.

Honduras'in iliskilerini kesmesi sonucu Tayvan'i diplomatik olarak tanimayi sürdüren Birlesmis Milletler (BM) üyesi ülke sayisi 12'ye düstü.

En son Orta Amerika ülkesi Nikaragua, 10 Aralik 2021'de Tayvan ile diplomatik iliskilerini keserek Pekin'i Çin'in temsilcisi olarak tanidigini duyurmustu.

Halen Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize, Güney Amerika ülkesi Paraguay, Karayip ülkeleri Haiti, Saint Vincent ve Grenadinler, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Pasifik ülkeleri Tuvalu, Nauru, Palau ve Marshall Adalari ile Afrika ülkesi Esvatini, Tayvan'i Çin'in temsilcisi olarak taniyor.

BM üyesi olmayan Vatikan da Tayvan ile diplomatik iliskisini sürdürüyor.

Honduras'in 27 Ocak'ta göreve baslayan Devlet Baskani Xiomara Castro, diplomatik tanima iliskisini Taipei'den Pekin'e çevirme niyetini dile getirmis, Disisleri Bakani Eduardo Reina'yi 23 Mart'ta müzakereleri yürütmek ve diplomatik protokol imzalamak için Pekin'e göndermisti.

- Çin-Tayvan anlasmazligi

Çin'de Ikinci Dünya Savasi'nin ardindan çikan iç savasta Mao Zidong liderligindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidari ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulusunu ilan etmesi üzerine Çan Kay-sek liderligindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerlesip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarinin Ada'da devam ettigini ileri sürerek bagimsizlik ilan etmisti.

Bu girisim Çin tarafindan kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birlesmis Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmisti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayida ülkenin diplomatik iliski tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardindan 1971'de BM Genel Kurulunda yapilan oylamada Pekin hükümetinin Çin'in tek mesru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'in uluslararasi örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmisti.

Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'in kendi topraklarinin parçasi oldugunu savunuyor. Çin, bogaz ve çevresindeki askeri varliginin yani sira Tayvan'in fiili bagimsizliginin hukuki bir statü kazanmasina, Tayvan hükümetinin dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik iliskiler kurmasina, BM'de ve diger uluslararasi kuruluslarda temsil edilmesine karsi çikiyor.

ÇHC, kendisini taniyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik iliskilerini kesmesini sart kosuyor.