Cezayir için bir kez daha "kuraklik çanlari" çalmaya basladiEsat Firat- Ülkede 19 kentte su kitligi yasanmaya baslarken uzmanlar bu yil tahil ve yem rekoltesinin düsecegini tahmin ediyor - Cezayir'in kurakliga çözüm için deniz ve atik sularini aritma, barajlar ve Büyük Sahra Çölü'ndeki devasa yer alti su rezervleri gibi alternatifleri bulunuyor

CEZAYIR (AA) – ESAT FIRAT – Cezayir makamlari, yagislarin azalmasi ve son yillarda gündemde olan kurakligin bir kez daha kapiyi çalmasi nedeniyle, ülkedeki tarim alanlarini kurtarmak ve yagmur sularina alternatif olarak deniz suyunu aritmak basta olmak üzere çesitli önlemler almak için zamanla yarisiyor.

Cezayir, kisin basinda kuzey bölgelerde büyük miktarda yagmur ve kar yagisi ile umut verici bir dönem yasasa da mart ayinin basindan bu yana barajlari, yer alti sularini ve benzer sekilde tarim mahsullerinin su rezervlerini etkileyecek sekilde yagislarin ciddi oranda azaldigi günlerden geçiyor.

Yetkililere göre, ülkenin bati ve orta kesimleri kurakliktan en çok etkilenen bölgeler olurken kuzey kesimleri kismen daha iyi durumda.

- Ülkede 3 yildir süren kuraklik

Bu yilki durum, ülkenin 3 yildir yasadigi, baraj, yer alti sulari ve hatta pinarlardaki su seviyelerinde düsüse neden olan kuraklik olgusunun devami olarak degerlendiriliyor.

Cezayir, tarim sektörü için özellikle de ülkenin kuzey bölgelerindeki tahil ekimi için büyük ölçüde yagmur suyuna güveniyor.

Yetkililer, içinde bulunulan sezonda ülkedeki kurakligin boyutuna iliskin bir açiklama yapmasa da çiftçi örgütleri ve yerel medya hemen her gün son dönemdeki yagis eksikliginden en önemli mahsullerin, özellikle tahillarin ciddi ölçüde etkilendigini gündeme getiriyor.

Bahar yagislarinin gecikmesi nedeniyle hafa sonu ülkede 19 bin camide yagmur duasi yapildi.

Cezayir Vakiflar ve Din Isleri Bakanliginin çagrisiyla camilerde kilinan namazin ardindan yagmur yagmasi için dualar edildi.

Ülke halki, bakanligin çagrisiyla geçen yil da kis ve sonbahar aylarinda yagmur duasina çikmisti.

- 19 kent ciddi anlamda su kitligi yasiyor

Cezayir Sulama Bakani Taha Derbal, dün aksam "En-Nehar" televizyonuna yaptigi açiklamada, ülkede kuraklik için çanlarin bir kez daha çalmaya basladigini belirterek, Cezayir'de mevcut durumda, kisi basina yillik pay olarak 440 metreküp su düstügünü söyledi.

Derbal, ülkedeki 19 kentin su kitligi yasadigini ve söz konusu kentlerden 10'unun bu durumdan ciddi olarak etkilendigini halihazirda 7 kentte su kitligina çözüm arayisinin hizli sekilde sürdügünü ifade etti.

Barajlarin içme suyu ihtiyacinin sadece yüzde 22'sini karsiladigina dikkati çeken Derbal, su kuyularinin bu ihtiyacin yüzde 60'ini, aritma tesislerinin de yüzde 18'ini karsiladigini kaydetti.

Temiz su ihtiyacinin ülkenin 150 kilometre derinlige kadar sahil seridindeki denizden aritma yoluyla giderilmeye çalisildigini aktaran Derbal, yillik içme suyu ihtiyacinin 3,6 milyar metreküp, tüm ülkenin su ihtiyacinin da 11,3 milyar metreküp oldugunu söyledi.

Derbal, Cezayir'in 2022'de 3,4 milyar metreküp su ürettigini aktarirken tarim sektörünün bu yilki su ihtiyacinin ise 7,4 milyar metreküpe ulastigini belirtti.

Geçen yil boyunca ülke genelinde temiz su kuyularinin açilmasi için 26 bin ruhsat verildigini kaydeden Derbal, denizden su aritma kapasitesinin yüzde 42'ye yükseltildigini ve kisa bir süre içerisinde bunun yüzde 60'a çikarilmasinin hedeflendigini ifade etti.

Derbal, sahil seridi boyunca bulunan 25 aritma tesisiyle 821 milyon metreküp suyun aritildigini, aritilan atik su hacminin su anda 500 milyon metreküp oldugunu ve eski dagitim sebekelerinin ise suyun yüzde 30’unun zayi edilmesine yol açtigini aktardi.

- Hükümet tarim sezonunu kurtarmak için harekete geçiyor

Cezayir hükümeti, 26 Nisan'daki Bakanlar Kurulu toplantisinda, "su kitligi" olarak nitelendirdigi bu iklimsel durumla mücadele için bir dizi önlem paketi açikladi.

Bakanlar Kurulu toplantisi sonrasi yapilan yazili açiklamada, Tarim Bakani Abdülhafiz Heni ile Sulama Bakani Derbal'in, tarim alanlari ve içme suyu kaynaklarinda yasanan su kitligi sorununa çözüm amaciyla ortak bir sunum yaptiklari belirtildi.

Yüzde 70'e varan tasarruf saglayan sulama sistemlerinin kullanilmasi ve su kuyularinin açilmasi gibi çiftçilerin yararina acil önlemlerin alinmasina karar verildigi açiklandi.

Hükümetin ayrica içme suyu temini için acil bir programin yani sira birkaç kentte su kitliginin etkilerini ele almaya yönelik alinan önlemlere yer verilen açiklamada, kisa ve orta vadede su güvenligini saglamak için yürütülen projelerin gidisatinin incelendigi vurgulandi.

- Kalici çözüm olarak deniz suyunun aritilmasi

Cezayir Cumhurbaskani Abdülmecid Tebbun, 2023'ün basinda kuraklikla mücadele kapsaminda hükümete, ülkenin 1200 kilometrelik sahil seridi boyunca su aritma tesislilerinin artirilmasi talimati vermisti.

Cumhurbaskani Tebbun ayrica ulusal düzeyde yeni bir su ekonomisi politikasini yürürlüge koymayi ve yer alti sularini korumayi amaçlayan bir acil durum plani olusturmak için çesitli sektörleri seferber etmisti.

Cezayir, kiyi kentlerinde halka içme suyu saglamak için kullanilan 25 deniz suyunu tuzdan arindirma tesisine ek olarak 85 baraja sahip olsa da uzmanlara göre mevcut iklim durumu için tüm bu imkanlar yetersiz kaliyor.

- Kuraklik, çöllesme ve su kitligina karsi çözüm arayislari

Cezayir Büyük Riskler Kulübü Baskani Abdülkerim Salgum, AA muhabirine yaptigi açiklamada, ülke yüzölçümünün yüzde 90'inin çöl oldugunu, bunun da ülkeyi kuraklik, çöllesme ve su kitligi üçlüsüne karsi savunmasiz hale getirdigini söyledi.

Salgum, deniz suyunu aritmanin maliyetinin çok yüksek olduguna dikkati çekerek ister içme suyu ister tarim ve sanayi olsun kurakligin etkisini azaltmak için çok düsük maliyetle uygulanabilecek alternatif çözümler bulundugunu dile getirdi.

- Bir milyon yillik tüketimi karsilayan kanitlanmis yer alti su rezervi

Su aritma tesislerinin sadece kiyi seridi kentleri ile yakin çevre kentlerinin ihtiyacini karsiladigini, halbuki Cezayir’in çok büyük bir ülke oldugunu ve daha fazla su imkanlarina ihtiyaç duydugunu belirten Salgum, Cezayir'in güneyinde bir milyon yillik tüketimi karsilayan kanitlanmis yer alti su rezervlerinin bulundugunu söyledi.

Salgum, Cezayir'deki yer alti sularinin, ülkenin kuzeyindeki vahalar bölgesi ile kiyi seridi ve Tunus sinirindan Fas'a uzanan Sahra Çölü arasindaki genis düzlüklerde bulunduguna isaret ederek sunlari kaydetti:

"Tuzlu olmayan ve dogrudan tüketime hazir, bir milyon yillik tüketimi karsilamaya yetecek kadar büyük tatli yer alti suyu rezervlerinin varligini gösteren saglam ve dogrulanmis arastirmalar var. Bunlardan yararlanmak için bir strateji belirlenmeli."

Salgum, ayrica çamurla dolan devre disi kalmis barajlarin yeniden hizmete alinmasi ve atik sularin arindirilmasinin da alternatif çözümler olabilecegini sözlerine ekledi.

- Tahil ve yem rekoltesi düsebilir

Tarim Uzmani Ahmed Mulihha ise ülkenin genis kesimlerini etkisi almaya baslayan kuraklik nedeniyle bu yil tahminen tahil ve yem ürünlerinde rekoltenin düsük olacagini belirtti.

Mulihha, bu yilin su ana kadar yagissiz geçtigini ve beklenen yagisin gerçeklesmedigini kaydederek, bunun büyük ölçüde, sulama yöntemiyle degil, yagmurla beslenen tarim mahsullerini, özellikle de tahil üretimini dogrudan etkileyecegini söyledi.

Cezayir'in kuraklik ve su kitligina karsi stratejik önlem olan denizden su aritma tesislerinin yani sira tarimda kullanilmak üzere atik sularin aritilmasi ve yeni barajlarin insa edilmesi noktasinda harekete geçmesi gerektigini vurgulayan Mulihha, ayrica dünyanin en büyük su kaynaklarindan biri sayilan Sahra Çölü’ndeki devasa yer alti su rezervlerini çikarmanin önemine isaret etti.

Mulihha, söz konusu bölgedeki yer alti sularinin binlerce yil yetebilecegine dikkati çekerek bu yer alti sularinin sadece bir kisminin tarim ve hayvancilik için kullanilmasinin bile ülke ihtiyacinin karsilanmasi için yeterli olabilecegini kaydetti.