AB kritik teknolojileri muhafaza etmek istiyorAta Ufuk Seker
BRÜKSEL (AA) - Avrupa Birligi (AB), ekonomik güvenligini artirmak için çip, yapay zeka, kuantum ve genetik gibi çesitli kritik teknolojilerin rakip ülkelerin eline geçmesini önlemek istiyor.
AB Komisyonu, Avrupa ekonomik güvenlik stratejisi kapsaminda korumak istedigi kritik teknolojilere yönelik hazirladigi tavsiye kararini açikladi.
Buna göre, teknolojilerin dönüstürücü niteligi ve potansiyeli, sivil ve askeri olmak üzere ikili kullanimi, bazi teknolojilerin güvenlige veya insan haklarina zarar verecek biçimde kullanilmasi gibi çesitli kriterler göz önünde bulundurularak bir liste hazirlandi.
Böylece, teknoloji güvenligi ve teknoloji sizintisi ile ilgili en hassas ve acil risklere sahip 4 teknoloji alani tespit edildi. Bu alanlar, yari iletken, yapay zeka, kuantum teknolojileri ile biyoteknolojiler olarak siralandi.
Ileri yari iletken teknolojileri arasinda mikroelektronik, fotonik, yüksek frekansli çipler, yari iletken üretim ekipmanlari yer aldi.
Yüksel performansli hesaplama, bulut veri analizi, dil ve sifreleme ile nesne tanima, yapay zeka teknolojileri içinde siniflandirildi.
Kuantum teknolojileri arasinda, kuantum hesaplama, kuantum kriptografi, kuantum iletisim algilama gibi unsurlara yer verildi.
Biyoteknolojilere de genetik modifikasyon teknikleri, genom teknikleri ve sentetik biyoloji gibi alanlar dahil edildi.
Komisyon, üye ülkelere yil sonuna kadar söz konusu 4 kritik teknoloji alaninda risk degerlendirmesi yapilmasini teklif etti. Toplu risk degerlendirme sürecinin ardindan komisyonun, 2024 yili ilkbahar döneminde yeni girisimlerde bulunmasi bekleniyor.
Kararda adi geçmemesine ragmen söz konusu risk degerlendirmesinin özellikle Çin gibi rakip ülkeleri hedef aldigi düsünülüyor. AB'nin ileride bu alanlarda ihracat kontrolleri uygulamasi söz konusu olabilecek.