Lübnan lirasi artik ne elle sayilabiliyor ne ceplere sigiyorIdiris Okuduci- Lübnanlilar 3 yil önce 100 dolar bozdurdugunda 150 bin liraya karsilik sadece 2 banknot alirken bugün 80'den fazla banknotla döviz ofisinden ayriliyor - Elektronik ürünler satan esnaf Muhammed Halla: - "Dükkanimizda birçok elektronik ürün var ancak su an en çok para sayma makinesi satiliyor" - Kebapçida kasada çalisan Ahmet Zekeriya: - "Lira artik elle sayilacak durumda degil"

BEYRUT (AA) - IDRIS OKUDUCU - Lübnan'da yerel para birimi liranin dolar karsisindaki tarihi deger kaybinin ardindan banknotlar ceplere sigmazken en küçük esnaf dahi para sayma makinesi kullanmak zorunda kaliyor.

Ülkede 2019'dan beri süren ekonomik krizden dolayi Lübnan lirasindaki deger kaybinin önüne geçilemiyor. Krizin baslarinda 2020'de 1 dolar yaklasik 1500 lira iken bugünlerde karaborsada 80 bin liranin üzerinde islem görüyor.

Lübnan'da su an tedavüldeki en yüksek degere sahip kâgit para "100 bin" lira. Lübnanlilar krizden önce 100 dolar bozdurdugunda döviz ofisinden aldiklari 150 bin lira için sadece 2 banknot yeterliydi. Simdiyse ellerine geçen banknot sayisi 80'i asiyor.

Hâl böyle olunca birçok esnaf vakit kazanmak, yanlis hesap yapmamak için "para sayma makinesi" almaya basladi. Bugün mahalle arasindaki manavlarda bile para sayma makinesi görmek mümkün.

Para makinesi ihtiyaci gibi insanlar ev, is yeri ve ofislerine bir de kasa almak zorunda kaliyor.

- Yollardaki panolarda "para sayma makinesi ve kasa" reklamlari var

Lübnan'da ekonomik krizle beraber ciddi elektrik kesintileri de yasanmaya basladi. Devlet elektriginin kesilmesinin ardindan günes enerjisi ile sarj edilen pillere ilgi artmisti.

Bir dönem ülkenin kent merkezlerinin yani sira sehirler arasi kara yollari üzerindeki büyük panolarda bu pillerin reklamlari yer aliyordu ancak bunun yerini simdilerde "para sayma makineleri ve kasalar" aldi.

- "En çok para sayma makinesi satiliyor"

Beyrut'un Kornis Mezra bölgesindeki dükkâninda elektronik ürünler satan Muhammed Halla, para sayma makinesine artan talepten memnun.

Daha önce 6 ayda sadece bir tane para sayma makinesi satabildiklerini söyleyen Lübnanli esnaf, "Dükkânimizda birçok elektronik ürün var ancak su an en çok para sayma makinesi satiliyor. Su siralar ayda 4 tane satiyorum." dedi.

Lübnan'da parayi saymanin ve korumanin çok farkli bir boyut kazandigini dile getiren Halla, "Bu makinelere neredeyse herkesin artik ihtiyaci var. Evde, iste, ofiste kullaniliyor. Su an para saymak kasa önünde büyük vakit kaybi." diye konustu.

- "Lira artik elle sayilacak durumda degil"

Beyrut'un Hamra bölgesinde bir kebapçida kasada görev yapan Ahmet Zekeriya da günün önemli kismini müsterilerden gelen parayi saymakla geçirdigini söyledi.

Krizden önce müsteriden aldigi parayi, banknot adedinin az olmasindan dolayi çok rahat bir sekilde elle sayabildigini belirten Zekeriya, "Ancak simdi birkaç dürüm ve içecek alirsa hemen parayi makine ile saymamiz gerekiyor çünkü yetisemiyoruz. Lira artik elle sayilacak durumda degil." dedi.

- Paralar evde küçük bir çekmece veya çantaya dahi sigmiyor

Para kasasi satin almak için bir magazaya gelen Beyrutlu Ahmed Sabah da liranin artan hacminden dolayi artik parayi evdeki küçük bir çekmece, çanta veya gözde saklayamadiklarini ifade etti.

Sabah, "Eger su an evde 500 dolariniz varsa bu parayi saklamak veya korumak için kesinlikle bir kasaya ihtiyaciniz var. Daha önce 500 dolari bozdurunca cebinize rahatlikla sigiyordu ve saklamasi da oldukça kolaydi. Hacim olarak yer kaplamiyordu. Ancak durum çok degisti. Bu yüzden herkes kasaya yöneldi. Herkesin evinde artik bir kasasi olmak zorunda." dedi.

- Fiyatlar dolar ancak ödeme lirayla

Lübnan'da 2020'den beri ithal edilen tüm ürünlerin fiyati dolar üzerinden belirleniyor. Liranin dolar karsisindaki sürekli deger kaybi nedeniyle özellikle market isletmecileri ve diger esnaf neredeyse her gün fiyat etiketlerini degistirmek zorunda kaliyordu.

Lübnan Ekonomi Bakanligi ithal edilen ürünlerin fiyatinin 1 Mart'tan itibaren lira yerine dolar olarak yazilmasina karar verdi.

Basta marketler olmak üzere neredeyse ülkedeki tüm sektörlerde ürünlerin fiyatlari dolar üzerinden hesaplanirken faturasi o günkü kur üzerinden liraya dönüstürülüp müsterinin önüne konuluyor.