Israilli uzmana göre Arap ülkelerinin Suriye ile yakinlasmasi Tel Aviv'in saldirilarini durdurmazAbdel Ra'ouf D. A. R. Arnaout,Mahmut Geldi,Hacer Baser- Tel Aviv Üniversitesi Ulusal Güvenlik Arastirmalari Enstitüsü Suriye Arastirmalari Programi Direktörü Carmit Valensi: - "(Suriye'nin Arap Birligi'ne dönüsü) Bizim bakis açimiza göre, Suriye Devlet Baskani Bessar Esed'e karsiliksiz bir hediye verildi"

KUDÜS (AA) - ABDURRAUF ARNAUT - Tel Aviv Üniversitesi Ulusal Güvenlik Arastirmalari Enstitüsü Suriye Arastirmalari Programi Direktörü Carmit Valensi, Arap ülkelerinin son dönemde Suriye Devlet Baskani Bessar Esed ile yakinlasmasina ragmen Israil’in Suriye’deki Iran hedeflerine ya da Lübnan’daki Hizbullah’a yönelik saldirilarinin durma ihtimalini düsük görüyor.

Israil, iç savasin basladigi 2011'den bu yana Suriye'de zaman zaman Iran destekli gruplara ve Suriye ordusuna ait askeri noktalara saldirilar düzenliyor.

Suriye yönetiminin haber ajansi SANA, son olarak 4 Haziran Pazar günü Israil savas uçaklarini baskent Sam yakinlarinda bazi hedeflere saldiri düzenledigini bildirdi.

Böylece Sam yönetiminin Arap Birligi'ne geri dönmesinin ardindan Israil'in Suriye'ye ilk saldirisi gerçeklesmis oldu.

Suriye'deki Iran güçleri ve Lübnan Hizbullahi'na ait noktalari hedef aldigi söylenen Israil hava saldirilari, Suriye'nin Arap Birligi'ne dönme konusunun gündeme geldigi son aylarda artti.

Israil makamlari Suriye'ye yönelik hava saldirilarini resmi olarak üstlenmedigi gibi yalanlama yönünde de herhangi bir açiklama yapmiyor.

Ancak Israil, birkaç yildan beri Iran'in Suriye'de askeri olarak konumlanmasina veya Lübnan Hizbullahi'na silah ulastirmasina izin vermeyecegini belirtiyor.

- "Esed'e karsiliksiz hediye verildi"

Tel Aviv Üniversitesi Ulusal Güvenlik Arastirmalari Enstitüsünden Suriye Arastirmalari Programi Direktörü Carmit Valensi, Suriye'nin 12 yil aradan sonra Arap Birligi'ne geri dönmesini ve Israil'in Suriye'ye yönelik hava saldirilarini AA muhabirine degerlendirdi.

Suriye'nin Arap Birligi'ne dönmesini Israil'e olumsuz birtakim yansimalariyla ele aldiklarini söyleyen Valensi, "Bizim bakis açimiza göre, Suriye Devlet Baskani Bessar Esed'e karsiliksiz bir hediye verildi." dedi.

Esed'in Arap Birligi'ne dönüsüyle mesruiyetinin yeniden kabul edildigine ve Arap ülkeleriyle diplomatik iliskilerin yeniden baslatildigina isaret eden Valensi, "Hatta ekonomik finansman da olabilir. Öyle ki Arap ülkeleri, Suriye'deki yeniden imar sürecine milyarlarca dolarlik yatirim yapiyor. Esed'e yönelik yaptirimlarin kalkmasi için ABD ile Avrupa Birligi'ne baskilar da olabilir." diye konustu.

Arap ülkelerinin Esed'den talep ettiklerine de deginen Valensi, "Araplar da buna karsilik Esed'in bazi konularda taviz vermesini istedi. Örnegin Suriyeli muhaliflerle diyalog görüsmelerinin yeniden baslamasi ve mültecilerin güvenli dönüsünün yani sira Iran'in Suriye'deki varliginin azaltilmasi talebinde bulunulmus olabilir." ifadelerini kullandi.

Valensi, söz konusu taleplerin Arap ülkeleri tarafindan duyurulduguna ancak Sam yönetiminin bunlari yerine getirecegine dair hiçbir açiklama yapmadigina dikkati çekti.

Israilli uzman, "Gördügümüz sey, Esad'a karsiliksiz bir hediye verildigi. Bu bizim için sikintili bir durum. Çünkü Esed daha fazla öz güven, güç ve taninma kazaniyor. Ayni zamanda Iran'in sahadaki varligini da görmeye devam ediyoruz. Bu da Israil'in güvenligi için tehdit olusturuyor." diye konustu.

Valensi, Iran'in Suriye'deki askeri pozisyonunu sürdürdügünü ve Suriye üzerinden Hizbullah'a silah aktarmaya devam ettigini ancak Esed yönetiminin, bölgede yeniden taninmasina ragmen Iran'in bu eylemlerine herhangi bir kisitlama getirmedigini söyledi.

Arap ülkelerinin, Suriye topraklarindaki hedeflere saldirmaktan kaçinmasi için Israil'e baski yapmasinin seçeneklerden biri olabilecegini aktaran Valensi, "Bati medyasinda çikan habere göre Israil, Iran hedeflerine saldirirsa bu, bölgesel çikarlara hizmet ettigi için kabul görüyor. Çünkü Iran'in Suriye'deki gücünün büyümesini istemiyorlar. Ancak Suriye hedeflerine saldirirsa durum sikintili hale gelebilir, Israil bu nedenle elestirilebilir. Su ana kadar herhangi bir elestiri görmedik ama gelecekte görebiliriz." dedi.

Israil'in Suriye'nin Arap Birligi'ne dönüsüne nasil tepki vereceginin, yönelimlerinden anlasilacagini belirten Valensi, Israil'in hava saldirilarinin devam etmesi ya da artmasi halinde de Arap ülkelerinin tutumunun netlesecegini kaydetti.

Valensi, Arap ülkelerinin Suriye Devlet Baskani Bessar Esed ile yakinlasmasina ragmen Israil’in Suriye’deki Iran hedefleri ya da Lübnan’daki Hizbullah’a yönelik saldirilarinin durmasinin ise uzak bir ihtimal oldugunu söyledi.

- "Esed'in geri adim atmayacagini düsünüyoruz"

Suriye'deki durumu veya Israil'in hareket özgürlügünü pratikte degistirecek hiçbir sey olmadigini düsünen Valesi, bununla birlikte Arap ülkelerinin, Esed'e aldigi hediyeler karsiliginda açik ve net talepler iletme konusunda daha kararli olacagi öngörüsünde bulundu.

Israilli uzman, "Yine de Esed'in geri adim atmayacagini düsünüyoruz. Çünkü izledigi yolun dogru olduguna, geri adim atmanin zayiflik olduguna inaniyor. Izledigi politikayla, koruma saglamasi için Iran ile iliskilerini muhafaza edecek, Arap ülkelerinden de yeniden imar için finansman destegi alacak sekilde iki tarafli olarak kazanmak istiyor." diye konustu.

Arap Birligi'ne üye ülkelerin disisleri bakanlari, 7 Mayis'ta düzenlenen toplantida Suriye'nin, Birlige dönmesi konusunda anlasmaya varmisti. Disisleri bakanlari kararindan önce de bazi Arap ülkeleri ile Suriye arasinda karsilikli birtakim ziyaretler olmustu.

Suriye Devlet Baskani Bessar Esed, 12 yil aradan sonra Suudi Arabistan'in Cidde kentinde 19 Mayis'ta düzenlenen 32. Arap Birligi Zirvesi'ne katilmisti.