UAEA Baskani Grossi, Zaporijya Nükleer Santrali'nde olasi kazaya karsi uyardi:Askin Kiyagan- "Bir nükleer kaza veya olumsuz gelisme, insanlarin ulusal aidiyetleri arasinda ayrim yapmaz"

VIYANA (AA) - Uluslararasi Atom Enerjisi Ajansi (UAEA) Baskani Rafael Mariano Grossi, Ukrayna’daki Zaporijya Nükleer Santrali'nin korunmasi için 5 maddeden olusan güvenlik ilkelerini her iki tarafla paylastigini belirterek, burada meydana gelecek olasi bir nükleer kaza ya da olumsuz gelismenin insanlarin ulusal aidiyetleri arasinda ayrim yapmayacagini söyledi.

UAEA'dan yapilan açiklamada Baskan Grossi'nin UAEA Genel Kurulunda yaptigi açilis konusmasi paylasildi.

Baskan Grossi, konusmasinda, 30 Mayis’ta Birlesmis Milletler Güvenlik Konseyindeki (BMGK) sunumunda Zaporijya Nükleer Santrali'nin korunmasi için gündeme getirdigi 5 temel ilkeyi hatirlatti.

Grossi, nükleer santralin askeri operasyonlarin hedefinde olmamasi gerektigini, özellikle reaktörler, çalisan personel ya da yakit depolarina yönelik herhangi bir saldirinin yapilmamasinin altini çizdi.

Nükleer santralin bulundugu tesiste agir silahlarin bulunmamasi gerektigine isaret eden Grossi, askeri personelin söz konusu silahlari tesis disindaki unsurlara karsi kullanmamasinin önemine dikkati çekti.

Grossi, nükleer santralin olasi bütün saldiri ve sabotajlardan korunmasi gerektigini vurgulayarak, söz konusu 5 maddeyi Ukrayna ve Rus yönetime bildirdigini, bu ilkelere uyulmasinin herkesin çikarina oldugunu kaydetti.

Söz konusu 5 ilkeye taraflarin uyup uymadigina iliskin Zaporijya’da bulunan Ajans müfettislerinin kendisini bilgilendirecegini dile getiren Grossi, bu hususta edindigi bilgileri kamuoyuyla paylasacagini söyledi.

Grossi, "Artan askeri harekat nedeniyle Zaporijya Nükleer Santrali'ndeki risk, son aylarda daha fazla arttigi için bu ilkeler gerekli. Çatismanin baslamasindan bu yana tesisin dis güç kaynaginin yedi kez kesilmesi, bu hayati elektrik kaynaginin korunmasina yönelik acil ihtiyacin önemine isaret ediyor." görüsünü paylasti.

"Bir nükleer kaza veya olumsuz gelisme, insanlarin ulusal aidiyetleri arasinda ayrim yapmaz, zaten yeterince bulunan acinin daha da yayilmasini saglar." degerlendirmesinde bulunan Grossi, savasin baslamasindan bu yana, Ukrayna'ya 5 milyon avro degerinde nükleer güvenlik ve emniyet ekipmani gönderildigi bilgisini paylasti.

- "Iran'in zenginlestirilmis uranyum stoku son üç ayda dörtte bir oranindan fazla artti"

Grossi, konusmasinda Iran’in nükleer faaliyetlerine de deginerek, Ajansin bu ülkeye iliskin paylastigi son raporun, "Iran'in zenginlestirilmis uranyum stokunun üç ayda dörtte bir oranindan fazla arttigini gösterdigini" ifade etti.

Yüzde 20 oraninda zenginlestirilmis U-235 kodlu uranyum miktarinin yarim tondan fazla oldugu, yüzde 60 oraninda zenginlestirilmis uranyumun ise 100 kilogramin üzerine çiktigini belirten Grossi, her iki seviyede zenginlestirilmis uranyum miktarlarinin mevcut stoka dahil oldugunu dile getirdi.

Grossi, Ajansin ilk defa hem Fordov hem de Natanz tesislerine kamera sistemleri yerlestirdigi, böylelikle Iran’in uranyum zenginlestirme sürecinin daha iyi denetlenecegi, bunun olasi bir degisikligin daha hizli tespit edilmesine yardimci olacaginin altini çizdi.

Ancak bu adimlarin yeterli olmadigina isaret eden Grossi, Iran'la Mart 2023'te varilan uzlasma kapsaminda kararlastirilan eylem planinin biran evvel hayata geçirilmesi gerektigini sözlerine ekledi.