Japon mimarin deprem bölgesine özel tasarimi "kagit masura evi" Hatay'a gönderildiSelma Kasap- Ödüllü mimar Shigeru Ban'in geri dönüstürülmüs çevre dostu malzeme ile tasarladigi ve ODTÜ'de insa edilen evin Hatay'da kurulumuna baslandi - Japon mimarisinden izler tasiyan, dis cephesi hava olaylarina karsi koruyucu boyalarla yalitilan, temel için kullanilan kasalarin içine belli agirlikta kum torbalari yerlestirilen ev, yaklasik 3 yilin ardindan tekrar geri dönüstürülebilecek - Japon mimar Ban: - "

ANKARA (AA) - SELMA KASAP - Ödüllü Japon mimar Shigeru Ban'in kagit ve yonga levha gibi geri dönüstürülmüs çevre dostu malzemelerle tasarimini yaptigi, ODTÜ'de insa edilen kagit masura evin Hatay'da kurulumuna baslandi.

Tasariminin hayata geçirildigi ODTÜ Acil Tasarim Stüdyosu'ndaki kagit masura evi görmek üzere Japonya'dan Türkiye'ye gelen mimar Shigeru Ban, buradaki incelemelerin ardindan AA muhabirinin sorularini yanitladi.

"Shigeru Ban Architects" ve "Voluntary Architects Network (Gönüllü Mimarlar)" olarak dogal afetler sonrasi geçici yapilar ürettiklerini anlatan Ban, 17 Agustos 1999 depremi sonrasinda da 70 kadar geçici yapiyi deprem bölgesi için tasarladigini hatirlatti.

Kahramanmaras merkezli 6 Subat depreminin ardindan da ODTÜ'lü mimarlik ögrencilerinin kendisiyle iletisime geçtigini aktaran Ban, "Japonya'daki üniversite ögrencileri de deprem sonrasinda bir seyler yapmak istediklerini söyleyince projeye girmeye karar verdik." dedi.

ODTÜ'deki proje öncesinde, Japonya, Italya ve Türkiye'de acil tahliye alanlarinda mekan bölmek amaciyla kagit masura malzemesini kullanarak tasarimlar yaptigini, geçici yapilar da tasarladigini aktaran Ban, su degerlendirmede bulundu:

"Kahramanmaras merkezli deprem bölgesi için tasarladigimiz bu yapi, tamamen yeni bir proje oldu. Öncelikle projeler geçici barinma ihtiyaci olarak tasarlanmisken bu evin daha kalici olabilecegini düsünüyoruz. Insanlarin bu yapi içerisinde gerektigi kadar yasayabilecekleri bir tasarim olusturduk. Yapinin tasarimlari bana ait. Tasarimin bir prototipini de Japonya'da kendi üniversitemdeki ögrencilerle yaptim. Japonya'da kullanilan malzemelerin aynisini Türkiye'de bulamayacagimiz için de onu yaparken ODTÜ'lülerle iletisim halinde olduk ve onlarin yerel malzemeler kullanarak bunu nasil üretebilecegini, ne tür malzemelerden bu tasarimi çikarabilecegini birlikte çözdük."

ODTÜ'de insa edilen kagit masura evi çok begendigini belirten Ban, "Çok güçlü, çok iyi yapilmis ve çok güzel bir yapi olmus." dedi.

Yapinin çevre dostu olmasinin avantajlarini anlatan Ban, öncelikle kolon olarak kullanilan kagit masura malzemesinin geri dönüstürülmüs kagitlardan olusmasinin ekonomik anlamda avantaj sagladigini söyledi.

Mimar Ban, "Evin insa edilmesi, hiç bu yapilari bilmeyenler için bile 10 günde bütün malzemeleri hazirlayip 3 günde insa edilmesi gibi bir süreci içeriyor. Malzemeye ve tasarima hakim olduktan sonra yapinin kurulumu bir günde tamamlanabiliyor. Kagit masura evin, hem fonksiyonel hem ekonomik hem de güzel olmasi onu digerlerinden ayri bir yerde tutuyor. Yapilmasi, sökülmesi ve afet bölgesine transferi de çok kolay. Bu yapinin bir üniversitede insa ediliyor olmasi, mimarlik ögrencilerinin baska yerde deneyimleyemeyecegi bir imkan sagliyor." diye konustu.

- 20 dolayinda kagit masura evi insa edilecek

ODTÜ Mimarlik Fakültesi Ögretim Görevlisi Tugba Özer de prototipin ardindan 20 dolayinda kagit masura evin daha üretiminin yapilmasinin planlandigini bildirdi.

Ev Hatay'a ulastiktan sonra islak zeminlerin kurulumu üzerine çalismalar yapacaklarini dile getiren Özer, "Prototimiz Hatay'a gidecek. Sonrasini ihtiyaca göre degerlendirecegiz." dedi.

Japon mimaride çogunlukla ahsap ve kagit malzeme kullanildigini aktaran Özer, "Malzeme seçimi açisindan Japon mimariden yararlanildigini görüyoruz. Ban, diger geçici yapi tasarimlarda da geri dönüstürülebilir malzemeler kullaniyor. Depremzedeler kalici konutlara geçtiginde, bu yapinin malzemeleri dönüstürülerek tekrar kullanilabilecek durumda. Ayrica yapinin lojistigi konteynerlere göre çok daha kolay. Parçalanarak gönderildigi için bir tira birden fazla yapi malzemesi sigabiliyor." diye konustu.

- Japon mimarisinden referanslar tasiyor

Ayni fakültede Arastirma Görevlisi Ömer Faruk Agirsoy ise yapinin mimarisine iliskin, "Yapinin birlesim detaylarinda yani kolonlarin duvarlarla ve zeminle birlesiminde Japon mimarisine özgü detaylara yer verildi. Bu birlesim elemanlari CNC makinelerle kesilerek hazirlandi. Çatida da özel birlesim detaylari söz konusu." degerlendirmesinde bulundu.

Yapinin sicak ve soguga karsi yalitimini da yaptiklarini belirten Agirsoy, "Bu sebeple hem yaz hem kis döneminde kullanicilar için uygun bir ortam saglayacak. Yapinin dis cephesi yagmur ve kar gibi hava olaylarina karsi özel koruyucu boyalarla yalitildi. Yonga levhalardan yapilan duvarlarin içine de isi yalitimi yapildi." dedi.

Agirsoy, yapinin depreme dayanikliligi ile ilgili su degerlendirmelerde bulundu:

"Temelsiz bir yapi olarak tasarlandi. Japonya deprem konusunda zaten çok uzman. ODTÜ Insaat Mühendisliginden Ahmet Türer hocamiz da ahsap uzmani, yapinin tasiyiciligi ile ilgili testlerde bize yardimci oldu. Yapinin yeterli sürtünme saglayabilmesi için belli bir agirliga sahip olmasi gerekiyordu. O yüzden temel için kullandigimiz kasalarin içine belli agirlikta kum torbalari yerlestirdik. Bu yapi, depremlere karsi yanal kuvvetleri sönümleyecek sekilde tasarlandi. Bu yüzden sonraki depremlerde sorun olusturacagini düsünmüyoruz."

- ODTÜ'lü ögrenciler, kagit masura evin tasarim yolculugunu anlatti

Mimar Ban ile ilk diyaloga geçen isimlerden ODTÜ Mimarlik Fakültesi son sinif ögrencisi Selen Ilhan da prototip sürecinin ilginç ve ilham verici oldugunu söyledi.

Sanayi bölgesine giderek kartondan yapilmis silindir borular olan "kagit masura" malzemeyi bulduklarini ve bu malzemenin insaatlara yönelik ülke ve dünyadaki örneklerini incelediklerini anlatan Ilhan, süreci söyle anlatti:

"Shigeru Ban'in zaten kullandigi bir malzeme oldugunu fark ettikten sonra hem kendisine hem de kendisinin kurdugu Gönüllü Mimarlar'a ulastik. Bir gün sonra yanit aldik ve süreci birlikte tasarlamaya basladik. Özellikle malzeme arastirmamizi, yogun sekilde yürüttük. Tasarimdaki degisikliklerin ardindan üretim sürecine basladik ve gönüllü çalisan ODTÜ ögrencisi ve personeli ile deprem bölgesi için prototip kagit masura evimizi tamamladik. Iki hafta gibi bir sürede ODTÜ'nün ustalari, Acil Tasarim Stüdyosu, ögrenciler ve Ban'in destegiyle insaati da tamamladik."

Tasarimin da hayata geçmesi için maddi destegi, "Shigeru Ban Architects" ve "Voluntary Architects Network" üzerinden aldiklarini aktaran Ilhan, "Biz de uygun, kaliteli malzemeyi arastirdik ve ODTÜ'lü hocalarimizdan da destek aldik." dedi.

Kagit masura evin, geçici bir barinma çözümü oldugunu dile getiren Ilhan, "Tasarladigimiz evin 2-3 yil sorunsuz kullanimini öngörüyoruz." ifadesini kullandi.

Kagit masura ev, söküldükten sonra özel bir araziye kurulmak üzere Hatay'a gönderildi. Evin Hatay'da kurulumuna baslandi.

- Geçici barinma üzerine çalismalar yapiyorlar

Kahramanmaras merkezli depremler sonrasinda ODTÜ Mimarlik Fakültesi ögrencileri ve ögretim elemanlarinin olusturdugu ODTÜ Acil Tasarim Stüdyosu afet sonrasi geçici barinma çözümleri üzerinde çalismalarini sürdürüyor. Stüdyonun hedefleri arasinda geçici çadirlar, hayvan barinaklari, tuvaletler ve iç mekan ayiricilari gibi acil mekansal taleplerin karsilanmasi için alternatifler üretmek bulunuyor.