TZOB Genel Baskani Bayraktar, nisan ayi üretici ile market fiyatlarini degerlendirdi:Zeynep Duyar- "Üretici ile market arasindaki en fazla fiyat farki yüzde 573,6 ile limonda görüldü"- "Markette 36 ürünün 23'ünde fiyat artisi, 13'ünde fiyat düsüsü görüldü. Markette fiyati en fazla artan ürün yüzde 41,9 ile patates oldu"

ANKARA (AA) - Türkiye Ziraat Odalari Birligi (TZOB) Genel Baskani Semsi Bayraktar, nisanda üretici ile market arasindaki en fazla fiyat farkinin yüzde 573,6 ile limonda görüldügünü, markette 36 ürünün 23'ünde fiyat artisi, 13'ünde fiyat azalisi oldugunu bildirdi.

Bayraktar, yazili açiklamasinda, nisan ayinda üretici ile market arasindaki fiyat farkliliklari ile girdi fiyatlarinda yasanan degisimlere iliskin degerlendirmede bulundu.

Limon, elma, kuru üzüm gibi ürünlerdeki fiyat artislarina dikkati çeken Bayraktar, "Üretici ile market arasindaki en fazla fiyat farki yüzde 573,6 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artisini yüzde 261,2 ile elma, yüzde 209,8 ile kuru üzüm, yüzde 181 ile kuru incir, yüzde 179,1 ile ispanak, yüzde 177,5 ile patlican, yüzde 175,8 ile sivri biber, yüzde 175,7 ile maydanoz, yüzde 152,9 ile kirmizi mercimek takip etti. Limon 6,7, elma 3,6, kuru üzüm 3,1, kuru incir, ispanak, patlican, sivri biber ve maydanoz 2,8, kirmizi mercimek ve marul 2,5 ve salatalik 2,4 kat fazlaya markette satildi. Üreticide 2 lira 50 kurus olan limon 16 lira 84 kurusa, 5 lira olan elma 18 lira 6 kurusa, 25 lira olan kuru üzüm 77 lira 46 kurusa, 55 lira olan kuru incir 154 lira 55 kurusa, 6 lira 17 kurus olan ispanak 17 lira 22 kurusa, 9 lira 50 kurus olan patlican 26 lira 36 kurusa, 10 lira 13 kurus olan sivri biber 27 lira 94 kurusa tüketiciye satildi." ifadelerini kullandi.

Markette en fazla fiyati artan ürünün patates, en çok azalanin kabak olduguna isaret eden Bayraktar, su bilgiyi verdi:

"Nisanda markette 36 ürünün 23'ünde fiyat artisi, 13'ünde fiyat düsüsü görüldü. Markette fiyati en fazla artan ürün yüzde 41,9 ile patates oldu. Patatesteki fiyat artisini yüzde 24,9 ile havuç, yüzde 18,7 ile kuru sogan, yüzde 11,5 ile dana eti, yüzde 11,2 ile kuzu eti takip etti. Markette fiyati en çok azalan ürün ise yüzde 26 ile kabak oldu. Kabaktaki fiyat düsüsünü yüzde 19,2 ile yesil sogan, yüzde 18,4 ile kirmizi mercimek, yüzde 11,7 ile salatalik izledi."

Üreticide ise nisanda 28 ürününün 14'ünde fiyat artisi olurken 6'sinda fiyat düsüsü yasandigini, 8 üründe ise fiyat degisimi olmadigini vurgulayan Bayraktar, "Nisanda üreticide fiyati en çok düsen ürün yüzde 42,1 ile sivri biber oldu. Sivri biberdeki fiyat düsüsünü yüzde 40,8 ile salatalik, yüzde 28,5 ile limon, yüzde 27,8 ile kabak ve yüzde 26,9 ile patlican izledi. Üreticide en fazla fiyat artisi yüzde 122,2 ile patateste görüldü. Patatesteki fiyat artisini yüzde 75 ile havuç, yüzde 37,2 ile kuru sogan, yüzde 27,3 ile marul, yüzde 11,5 ile dana ve kuzu karkas takip etti." degerlendirmesinde bulundu.

- Fiyat degisimlerinin sebepleri

Bayraktar, üreticideki fiyat degisimlerinin sebeplerine de deginerek, Iç Anadolu Bölgesi'nde sezonun bitmesi, üreticinin elinde ürün kalmamasi ve Çukurova bölgesinde hasadin yeni baslamasi nedeniyle kuru sogan fiyatlarinin yükseldigini bildirdi.

Patateste geçis dönemi olmasinin, Nevsehir ve Nigde'de patates arzinda sona gelinmesinin, Adana'da ise hasadin yeni baslamasinin fiyatlarin yükselmesine sebep oldugunu vurgulayan Bayraktar, söyle devam etti:

"Havuçta kislik hasadin sona ermesi ve depolardaki ürün yetersizliginin yani sira yazlik havuç ekiminin yeterli seviyede gerçeklesmemesi fiyatlari artirdi. Sivri biber, salatalik, kabak ve patlicandaki fiyat düsüsü havalarin isinmasina bagli olarak tarla ürünlerinin baslamasiyla ürün arzinda meydana gelen artistan kaynaklandi. Limona olan talebin azalmasi fiyatlari düsürdü. Marul, ispanak, yesil sogan fiyatlarindaki artis havalarin yagisli gitmesi nedeniyle ürün arzinda yasanan azalmadan kaynaklanmistir. Arz ve talepteki degisim et fiyatlarinin yükselmesine neden oldu."

Aylik ve yillik girdi fiyatlarindaki degisimlere iliskin de bilgi veren Bayraktar, sunlari kaydetti:

"Odalarimiz araciligiyla girdi piyasalarindan aldigimiz fiyat verilerine göre nisan ayinda, marta göre, üre gübresi yüzde 7,3, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 5,8, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 3,2, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,4 ve DAP gübresi yüzde 0,9 düstü. Geçen yilin nisan ayina göre ise son bir yilda, üre gübresi yüzde 25,3, amonyum sülfat gübresi yüzde 17,7, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 0,8 düserken 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 13,3, DAP gübresi ise yüzde 10,7 artti. Mazot fiyati aylik olarak yüzde 3,7, son bir yila göre ise yüzde 9,2 oraninda düstü. Besi yemi nisanda marta göre yüzde 0,4, süt yemi yüzde 0,1, son bir yilda besi yemi yüzde 21,8 ve süt yemi yüzde 22,5 artti. Elektrik fiyatlari son bir yilda yüzde 18,2 yükseldi. Gübre fiyatlarinda son 5 aydir ve yillik bazda düsüs yasanmaya devam ediyor. Ürün maliyetinin artmamasi, üreticilerimizin magdur olmamasi, üretime darbe vurulmamasi için tüm girdilerde de fiyatlarin makul seviyelerde tutulmasi gerekiyor."

- Bag-Kur'lularin emeklilik durumu

Bayraktar, çiftçiler için önem arz eden tarim Bag-Kur'lularin durumuna iliskin de degerlendirmede bulundu.

Tarimsal üretimin sürdürülebilirliginin saglanmasi için gerekli düzenlemelerin yapilarak çiftçilerin magduriyetlerinin giderilmesi gerektigine dikkati çeken Bayraktar, "Diger sigortalilar 20 yil prim ödemesi yaparak emekli olabiliyorken üreticilerimiz 9 bin gün yani 25 yil prim ödeyerek emeklilik hakki kazaniyor. Bu hakkaniyetsizlik giderilmeli, prim ödeme gün sayisi düsürülmelidir. Ayrica çiftçilerimizin halen ödemekte olduklari prim borçlari çok yüksek oldugundan, üyelerimiz ödeme zorlugu çekiyorlar. SGK primleri daha makul ve ödenebilir seviyeye çekilmelidir." ifadelerini kullandi.

Bayraktar, muafiyet belgesi ile gelirinin düsük oldugunu belgeleyerek prim ödemesini durduran çiftçilerin muafiyette geçen sürelerinin borçlandirilmasi gerektigini belirterek, tarim Bag-Kur primi durdurulan çiftçilerin yapilandirmayla ihya kapsamina alinmasi talebinde bulundu.

Semsi Bayraktar, üreticilerin emeklilik basvurulari sirasinda ortaya çikan usul eksikliklerinden dolayi ziraat odalarina uygulanan idari para cezalarina da af getirilmesi gerektigini kaydetti.