NATO 74. yasini yeni genislemeyle kutluyorÖmer Tugrul Çam- Açik kapi politikasini sürdüren NATO'nun 9. genislemesinde Finlandiya, 31. üye oluyor
BRÜKSEL (AA) - TUGRUL ÇAM - Kurulusunun 74. yil dönümünü kutlayan NATO, yeni üye Finlandiya'yi Ittifakin 31. üyesi olarak kabul etmeye hazirlaniyor.
Ikinci Dünya Savasi'nin ardindan 4 Nisan 1949'da kurulan Kuzey Atlantik Anlasmasi Teskilatinda (NATO) resmi prosedürlerin tamamlanmasinin ardindan yeni üye Finlandiya'nin bayragi, NATO karargahina çekilecek.
Rusya'nin 24 Subat 2022'de Ukrayna'ya saldirisinin ardindan Avrupa güvenlik mimarisinde degisim yasandigi gerekçesiyle tarafsizligini birakarak NATO'ya üye olmaya karar veren Finlandiya hükümetinin Isveç ile yaptigi üyelik basvurusu, 30 müttefik ülkenin meclislerinden onay aldi.
Son olarak Macaristan ve Türkiye'de meclislerin katilim protokollerine onay vermesiyle Finlandiya, Ittifakin 31. üyesi olmak için son resmi prosedürler hariç gereken asamalari tamamladi. Böylece NATO, yeni yasina açik kapi politikasini sürdürerek girmis oldu.
- NATO'nun 9. genislemesi
Açik kapi politikasi izleyen NATO, 74 yili geride birakirken 9. kez genisliyor. 1949'da 12 üyeyle kurulan Ittifak, 31. üyeyi kabul etmeye hazirlaniyor.
ABD, Belçika, Ingiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda, Italya, Izlanda, Kanada, Lüksemburg, Norveç ve Portekiz'in imzalariyla kurulan NATO'ya 1952'de Türkiye ve Yunanistan dahil oldu.
Almanya 1955'te ve Ispanya 1982'de NATO'ya katilirken 1999'daki genislemede Çekya, Macaristan ve Polonya Ittifaka girdi.
2004'teki genislemede Bulgaristan, Estonya, Letonya, Litvanya, Romanya, Slovakya ve Slovenya dahil olurken 2009'da Arnavutluk ve Hirvatistan, 2017'de Karadag, 2020'de Kuzey Makedonya, NATO üyeleri haline geldi.
Son müttefik olarak Finlandiya'nin üyelik prosedürlerinin de kisa sürede tamamlanmasi ve bayraginin NATO karargahina çekilmesi bekleniyor.
- 10. madde temelinde açik kapi politikasi
NATO, kurulus anlasmasinin 10. maddesi temelinde açik kapi politikasi izliyor. Buna göre Ittifak, NATO anlasmasinin ilkelerini ileri tasiyabilecek ve Kuzey Atlantik bölgesinin güvenligine katki sunacak durumda olan bir Avrupa ülkesine kapisini açabiliyor.
NATO'nun genislemesi sadece müttefiklerin tamaminin onayiyla mümkün olabiliyor. NATO, üye olmak isteyen ülke disinda baska taraflarin Ittifakin genislemesine müdahil olmasina izin verilmeyecegini vurguluyor.
NATO, genisleme sürecinin baska hiçbir ülkeye tehdit olusturmadiginin altini çiziyor. Genislemeyle istikrar ve isbirligini desteklemenin, bütün ve özgür, baris ve demokrasi içinde birlesik bir Avrupa insa etmenin amaçlandigi belirtiliyor.
- Isveç disinda 3 ülkeye üyelik perspektifi verildi
NATO'ya 31. üye olarak katilmaya hazirlanan Finlandiya ile birlikte komsusu Isveç de Mayis 2022'de üyelik basvurusu yapmisti. Finlandiya'nin aksine Isveç'e henüz tüm müttefikler onay vermis degil. Isveç'in de üyelik yolunun açilmasi için Türkiye ve Macaristan meclislerinin katilim protokollerine onay vermesi gerekiyor.
Türkiye, PKK/YPG ve FETÖ gibi terör örgütleriyle mücadelede Isveç'in son dönemde adimlar attigini ancak bunlarin yetersiz oldugunu belirtiyor. Macar hükümetinde de Isveç'in Macaristan'da hukukun üstünlügü ve demokrasi gibi konularla ilgili tutumu hakkinda sikintilar bulundugu ifade ediliyor.
Isveç disinda NATO üyeligi isteyen ülkeler de bulunuyor. Bunlardan Ukrayna, son bir yilda çok sik gündeme geldi. Ukrayna hükümeti, Rusya ile savas basladiginda NATO'ya en kisa sürede üye olma taleplerini dile getirdi.
NATO'nun 2008'deki Bükres Zirvesi'nde Ukrayna'nin yani sira Gürcistan'in da gelecekte NATO üyesi olmasina karar verilmis olsa da bu asamada iki ülkenin üyeligi uzak görünüyor.