Küresel elektrik üretiminde rüzgar ve günesin payi yüzde 14,3 ile rekor seviyeye ulastiNuran Erkul Kaya- Bu yilin ilk yarisinda rüzgar enerjisinin küresel elektrik üretimindeki payi yüzde 8,75 olurken, günesin payi yüzde 5,52'ye yükseldi - Türkiye'nin elektrik üretiminde rüzgarin payi yüzde 10,4 ve günesin payi yüzde 5,65 ile küresel ortalamanin üzerinde gerçeklesti
admin
LONDRA (AA) - Küresel elektrik üretiminde bu yilin ilk yarisinda rüzgar ve günesin payi yüzde 14,3'e ulasarak rekor kirdi. Kömürün elektrik üretiminde yüzde 36 pay aldigi bu dönemde, hidroelektrik üretimi kuraklik nedeniyle yüzde 8,5 ile tarihi bir düsüs yasadi.
Londra merkezli enerji düsünce kurulusu Ember'in, küresel elektrik talebinin yüzde 92'sini temsil eden 78 ülkenin ocak-haziran 2023 dönemine ait elektrik verilerini geçen yilin ayni dönemiyle karsilastiran analizi yayimlandi.
Buna göre, yilin ilk yarisinda küresel elektrik talebi geçen yilin ayni dönemine göre yüzde 0,4 artis gösterdi. Bu oran, küresel elektrik talebindeki artista 10 yillik tarihsel ortalama olan yüzde 2,6'nin oldukça altinda kaldi. Avrupa Birligi (AB) basta olmak üzere bazi büyük ekonomilerdeki talep düsüsü, küresel elektrik talebindeki büyümeyi baskiladi.
Elektrik üretiminde ise, rüzgar ve günes enerjisinin payi geçen yilin ilk yarisindaki yüzde 12,8'e kiyasla bu yilin ilk yarisinda yüzde 14,3'e ulasarak rekor kirdi.
Rüzgarin küresel elektrik üretimindeki payi yüzde 8,75 olurken, günesin payi yüzde 5,52'ye yükseldi. Rüzgar ve günes, küresel elektrik üretiminde paylarini önemli ölçüde artiran iki elektrik kaynagi oldu.
Günes enerjisinden elektrik üretimi bu yilin ilk yarisinda 2022'nin ayni dönemine göre yüzde 16, rüzgardan üretim ise yüzde 10 büyüdü.
Rüzgar ve günes enerjisinin elektrik üretimindeki payinin büyümesi, sektör kaynakli emisyonlardaki artisin yüzde 0,2 ile duragan seyretmesini sagladi. Günes ve rüzgardan üretilen elektrik, 142 milyon ton karbon emisyonunu önledi.
- Danimarka elektriginin yaridan fazlasini rüzgardan üretti
Rüzgarin elektrik üretimindeki payinin en yüksek oldugu ülke yüzde 55,6 ile Danimarka oldu. Danimarka, bu yilin ilk yarisinda elektriginin yüzde 10,3'ünü günesten elde etti.
Birlesik Krallik elektriginin yüzde 31,6'sini, Almanya yüzde 27'sini, Ispanya yüzde 25,7'sini, Hollanda yüzde 21,5'ini, Brezilya yüzde 12,2'sini ve ABD yüzde 11,3'ünü rüzgardan karsiladi.
Çin'in elektrik üretiminde rüzgarin payi söz konusu dönemde yüzde 11 olurken, gelismekte olan en büyük ekonomilerden biri olan Hindistan elektrik üretiminin yüzde 4,3'ünü rüzgardan sagladi.
Elektrik üretiminde günesin en yüksek pay sahibi oldugu ülke ise yüzde 24,6 ile Lüksemburg oldu.
Hollanda ve Yunanistan elektrik üretiminin yüzde 18,3'ünü günesten karsilarken, bu oran Ispanya'da yüzde 16,3, Italya ve Almanya'da sirasiyla yüzde 12,6 ve yüzde 12,3 olarak hesaplandi.
Japonya yilin ilk yarisinda elektriginin yüzde 11,4'ünü, Danimarka yüzde 10,4'ünü, Hindistan yüzde 7,1'ini, Çin yüzde 5,9'unu ve ABD yüzde 5,8'ini günesten üretti.
Türkiye'nin elektrik üretiminde ise bu yilin ilk yarisinda rüzgarin payi yüzde 10,4 ve günesin payi yüzde 5,65'e yükseldi.
Temiz enerji dönüsümünde iddiali hedefleri bulunan AB ülkelerinde rüzgar ve günesin elektrik üretimindeki ortalama payi sirasiyla yüzde 18,1 ve yüzde 9 oldu.
- Kuraklik, hidroelektrik üretimini vurdu
Söz konusu dönemde, kömürden elektrik üretimi yüzde 1 artti ve küresel elektrik üretiminin yüzde 36'sini olusturdu. Dogal gazdan elektrik üretiminin toplam içindeki payi yüzde 0,5 artisla yüzde 22 oldu.
Nükleerden elektrik üretimi ocak-haziran döneminde geçen yilin ayni dönemine göre yüzde 0,7 büyüdü ve dünya elektrik üretiminin yüzde 9,6'sini karsiladi.
Hidroelektrik üretimi bu dönemde kuraklik nedeniyle yüzde 8,5 ile tarihi bir düsüs yasadi ve küresel elektrik üretiminin yüzde 14'ünü olusturdu. Hidroelektrik üretimindeki düsüsün dörtte üçü Çin'den kaynaklandi. Hidroelektrik üretiminden kaynaklanan açigi kapatmak için ise fosil yakitlardan üretimde artis görüldü.
Küresel hidroelektrik üretiminin bu yilin ilk yarisinda geçen yil ile ayni seviyede olmasi durumunda, enerji sektörü emisyonlarinin yüzde 2,9 oraninda azalacagi hesaplandi.
Küresel elektrik üretiminin kalan kismi jeotermal enerji gibi diger yenilenebilir kaynaklardan ve fosil yakitlardan karsilandi.
Raporun basyazari ve Ember Kidemli Elektrik Analisti Malgorzata Wiatros-Motyka, yaptigi degerlendirmede, "2023'te enerji sektörü emisyonlarinda bir düsüs olup olmayacagi hala belirsizligini koruyor. Rüzgar ve günes enerjisindeki kayda deger büyümeyi görmek cesaret verici olsa da, iklim degisikligiyle yogunlasan olumsuz hidroelektrik kosullarin çarpici gerçekligini göz ardi edemeyiz." ifadelerini kullandi.
Wiatros-Motyka, küresel enerji sektörü emisyonlarinin zirvede olduguna isaret ederek, "Simdi bu on yil içinde yenilenebilir enerji kapasitesini üç katina çikarmak için küresel bir anlasma saglayarak fosil yakitlarda hizli bir düsüs için ivmeyi serbest birakmamiz gerekiyor." degerlendirmesinde bulundu.
