Kültür ve Turizm Bakani Ersoy, Çanakkale'de Seddülbahir Kalesi'nin açilis töreninde konustu: Deniz Açik,Kaan Bozdogan- "Seddülbahir Kalesi restorasyon, çevre düzenlemesi ve teshir tanzim çalismalari Türkiye'de bugüne kadar bu alanda yapilmis en kapsamli çalismadir" - "Kalede ve 43 bin 497 metrekarelik proje alaninda, 2 bin 822 gün devam eden disiplinler arasi çalismalar ve kazilar neticesinde 45 bin 748 kültür varligi bulunmus ve envanterimize alinmistir"

ÇANAKKALE (AA) - Kültür ve Turizm Bakani Mehmet Nuri Ersoy, Seddülbahir Kalesi restorasyon, çevre düzenlemesi ve teshir-tanzim çalismalarinin Türkiye'de bugüne kadar bu alanda yapilmislarin en kapsamlisi oldugunu söyledi.

Kültür ve Turizm Bakanligi Çanakkale Savaslari ve Gelibolu Tarihi Alan Baskanliginca 2015'te restorasyonuna baslanan ve büyük bir titizlikle çalismalari tamamlanan Seddülbahir Kalesi'nin yeniden ziyarete açilmasi dolayisiyla tören düzenlendi.

Bakan Ersoy, Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan'in da katildigi Seddülbahir Kalesi ve Gelibolu-Eceabat Devlet Yolu Açilis Töreni'nde, çaglara damga vuran kadim bir medeniyetin mirasçilari olarak bu mirasin ziynetlerini, milli hafizanin adeta kitabeleri olan kültür varliklarini ihya etmeyi daima bir vefa borcu olarak gördüklerini söyledi.

Bu emanetleri 21'inci yüzyil dünyasinda çocuklarin ecdadini dogru sekilde tanimasinin, dolayisiyla kendisini bilmesinin ve güvenmesinin teminati bildiklerini vurgulayan Ersoy, sözlerini söyle sürdürdü:

"Duvarlarin dili olsa da konussa temennisi, onlari dinlemeyi bilen herkes için hakikate dönüsür. Biz, emanet aldigimiz bu kutlu vatanin çakil taslarindan daglarina, çesmelerinden kalelerine her birinin sözünü dinliyor ve ahvalini biliyoruz. Seddülbahir Kalesi bugün bu gönül muhabbetinin bir neticesi olarak kapilarini açmaktadir. Sultan 4. Mehmed'in validesi Hatice Turhan Sultan tarafindan yaptirilan Seddülbahir Kalesi, sinesinde 362 yillik tarihi barindiran bir abidedir. 1661 yilindan beri Kumkale ile bogazin ve bu kutlu topraklarin muhafizligini yapmistir. Birinci Dünya Savasi'nda, 3 Kasim 1914'te Birlesik Krallik Donanmasi'nin saldirisiyla ilk sehitlerimiz burada vuslata ermistir. Tarihin gördügü en büyük deniz ve kara müdafaasi olan Çanakkale Savaslari'nin bütün siddetini de yasamistir Seddülbahir. Özellikle kara muharebeleri esnasinda çok ciddi yikima ugramis, 8 ay Fransiz birliklerinin karargahi olarak kullanilmistir. Sehit ve gazi kanlariyla yazilan büyük destanin neticesinde, 9 Ocak 1916'da son Ingiliz askeri de yarimadayi yine Seddülbahir bölgesinden terk etmistir."

- "Maydos Mintika Kumandani" Mustafa Kemal

Askeri dehasi ve kahramanligiyla Çanakkale Savaslari tarihine de adini yazdiracak Mustafa Kemal Pasa'nin ilk görevinin Seddülbahir'den Ece Limani'na kadar tüm birliklerin sevk ve idaresi olmasinin önemine isaret eden Ersoy, "Maydos Mintika Kumandani" unvaniyla yaptigi çalismalardan birinin, düsmanin karaya ayak basmasina müsait bölgelere hizlica müdahale edilmesini saglayacak tedbirlerin alinmasi oldugunu dile getirdi.

25 Nisan 1915 sabahi Mustafa Kemal Pasa'nin öngördügü gibi Ingiliz birliklerinin Kabatepe ve Seddülbahir bölgesine, Anadolu tarafinda Kumkale'ye es zamanli asker çikardigini belirten Ersoy, "57'nci Alay'in burada yaptigi müdahalenin basarisi, amfibi harekatin tam da Mustafa Kemal'in bekledigi yönde olmasinin bir sonucudur. Gazi Mustafa Kemal'in bu askeri kabiliyeti ve ileri görüslülügü onu Anafartalar Kahramani olarak anilmasini saglayan mücadele ve zaferlere tasimis, Çanakkale Muharebeleri'ni Türk'ün zaferine dönüstüren kader kavsaginda da en önemli yeri almistir." diye konustu.

- "Hiçbir tarihin, yasanmisligin mazide kalip yitmesine müsaade etmedik"

Bakan Ersoy, "Bu topraklar üzerindeki hiçbir tarihin, hiçbir yasanmisligin mazide kalip yitmesine müsaade etmedik, etmeyecegiz." ifadesini kullandi.

Fatih Sultan Mehmed'in emaneti Kilitbahir Kalesi ile Sultan 3. Selim ve 2. Mahmud dönemlerinin eseri Bigali Kalesi'nin restorasyonlarini tamamladiklarini, teshir ve tanzim çalismalarini gerçeklestirerek modern ve yasayan müzeler olarak milletin hizmetine sunduklarini dile getiren Ersoy, sunlari anlatti:

"Çanakkale Savaslari Gelibolu Tarihi Alan Baskanligimiz bünyesinde bu bölgeyi bir açik hava müzesi yapmak yolunda yogun mesai harcadik. Altyapi ve ulasimdan sehitliklerin ihyasina, günümüze kadar bilinmeyen sehitliklerimizin tespitinden restorasyon çalismalarina kadar çok kapsamli projeleri gerçeklestirdik. Sehit kanindan dalgalarla, dönemin en güçlü donanmasina set çektigimiz kiyilarimizi Gelibolu Tarihi Sualti Parki olarak kültür ve turizm degerlerimiz arasina kattik. Tarihimizi yasatmak ve korumak adina ne gerekiyorsa yaptik, yapiyoruz. Iste Seddülbahir Kalesi'nin de bu cografyaya dair hafizasini yarinlara ulastirmak için projelerimizi hazirladik, uyguladik ve hamdolsun zaferimizin 108'inci yil dönümünde açilisini hep beraber yapiyoruz. Seddülbahir Kalesi restorasyon, çevre düzenlemesi ve teshir tanzim çalismalari Türkiye'de bugüne kadar bu alanda yapilmis en kapsamli çalismadir. Kalede ve 43 bin 497 metrekarelik proje alaninda, 2 bin 822 gün devam eden disiplinler arasi çalismalar ve kazilar neticesinde 45 bin 748 kültür varligi bulunmus ve envanterimize alinmistir."

Ersoy, Seddülbahir Kalesi'nin restorasyon ve konservasyon uygulamalarinin da kalenin mevcut durumunun korunmasi hassasiyetiyle yürütüldügünü, uluslararasi restorasyon ilke kararlari çerçevesinde koruma ve kullanma dengesi ön planda tutuldugunu söyledi.

Proje uygulamasindaki her detayin Tarihi Alan Baskanligi, Bilimsel Danisma Kurulu ve ihtiyaç durumunda farkli disiplinlerden uzmanlarin katilimiyla titizlikle hayata geçirildigini aktaran Ersoy, söyle devam etti:

"Kalemizde olusturulan sergide hem yürütülen çalismalar neticesinde bulunan tarihi eserler ve kültür varliklari hem de envantere girmeyen, hurda metal olarak ifade ettigimiz parçalardan yapilan ve Çanakkale Savaslari temali olan modern sanat eserleri yer almaktadir. Seddülbahir Kalesi'ni yaptiran Hatice Turhan Sultan, Istanbul'un sembol yapilarindan olan Yeni Camii ve Misir Çarsisi'nin da banisidir. Ayrica bu kale, bir valide sultanin vakfi ile yaptirilmis ilk savunma yapisi olmasiyla da tarihi emanetlerimiz arasinda özel bir yere sahiptir. Bu noktada memnuniyetle ifade ediyorum ki Hatice Turhan Sultan'in emanetine sahip çikmak için gerçeklestirdigimiz 12 yillik arastirma sürecinde ve 2015 yilindan beri devam eden uygulama çalismalarinda görev alanlarin da üçte biri, her disiplin ve is kolundan kadinlar olmustur. Sorumlulugumuz dahilindeki her çalismada bu oranin daha da yükselmesini temenni ediyorum."

Ersoy, kültür ve medeniyetin soyut ve somut her bir parçasina verdigi deger, bunlarin yasatilmasi ve çocuklara aktarilmasi hususunda harcadigi yogun mesai dolayisiyla Cumhurbaskani Erdogan'a ve çalismalarda emegi geçenlere tesekkür etti.

Bakan Ersoy, basta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaslari olmak üzere Türk milletinin sanli tarihini caniyla ve kaniyla yazan sehit ve gazileri rahmetle, minnetle andi.