"Tahil Koridoru"nda süre 18 Mart'ta doluyorSarp Özer- Milli Savunma Bakani Hulusi Akar: - "Tahil girisiminin taraflari BM, Ukrayna ve Rusya ile görüsmelerimizi sürdürüyoruz. Tüm taraflarin katkisiyla tahil girisiminin devam edecegini temenni ediyor ve bu yöndeki çalismalarimizi sürdürüyoruz" - "Tahil Koridoru'ndan bugüne kadar 790 gemi ile 23,5 milyon tona yakin tahil tasindi"

ANKARA (AA) - Milli Savunma Bakani Hulusi Akar, Rusya-Ukrayna savasi nedeniyle "gida krizi" riskinin ortadan kaldirilmasina yönelik Türkiye'nin çabalariyla olusturulan ve süresi 18 Mart'ta dolacak "Tahil Koridoru"nun devamina yönelik çalismalarin sürdürüldügünü bildirdi.

Milli Savunma Bakani Akar, konuya iliskin soru üzerine yaptigi açiklamada, "Tahil Koridoru"ndan bugüne kadar 790 gemi ile 23,5 milyon tona yakin tahilin tasindigini belirtti.

Bakan Akar, anlasmanin süresinin 18 Mart'ta dolacagini animsatarak, "Tahil girisiminin taraflari olan BM, Ukrayna ve Rusya ile görüsmelerimizi sürdürüyoruz. Ukrayna, girisimin ikinci defa uzatilmasina yönelik olumlu görüsünü açikladi. Rusya da benzer sekilde girisimin uzatilmasi konusunda olumlu tavir sergiliyor. Biz de tüm taraflarin katkisiyla tahil girisiminin devam edecegini temenni ediyor ve bekliyoruz. Bu yöndeki çalismalarimizi sürdürüyoruz." diye konustu.

- Ilk gemi 1 Agustos'ta Ukrayna'dan hareket etti

Türkiye'nin yogun diplomatik gayretleri sonucu geçen temmuz ayinda Birlesmis Milletler (BM) ile koordineli olarak Istanbul'da "Müsterek Koordinasyon Merkezi" kuruldu ve tahil ürünlerinin güvenli transferi buradan takip edilmeye baslandi.

Milli Savunma Bakani Akar'in taraflarla yaptigi görüsmeler ve "Müsterek Koordinasyon Merkezinin" yogun çalismalari sonucu 120 günü kapsayan anlasma kapsaminda tahil yüklü ilk gemi olan Sierra Leone bayrakli Razoni, 26 bin ton misir yüküyle 1 Agustos 2022'de Ukrayna'nin Odessa Limani'ndan Lübnan'in Tripoli Limani'na dogru hareket etti.

Razoni'den dört gün sonra üç gemi daha yaklasik 60 bin ton tahil ile Odessa ve Çernomorsk limanlarindan ayrildi. 13 Agustos itibariyla ayrilan gemilerin sayisi 17'ye ulasti. Gemilerin büyük bölümü Tekirdag, Iskenderun ve Izmir gibi Türkiye'deki limanlara yanasti.

Ilk geminin ayrilmasindan sonraki iki hafta içinde Ukrayna limanlarindan çikan gemi sayisi 25 olurken, tasinan tahil miktari 800 bin tonu geçti.

Dünya genelinde gida krizi yasanmasinin önüne geçmek için yapilan çalismalar sonucunda varilan mutabakat, sadece Ukrayna limanlarindaki gemilerin ayrilmasini degil, ayni zamanda Istanbul'da kontrolü yapilan gemilerin Ukrayna limanlarina giderek tahil sevkiyati yapmasini da kapsiyordu. Bu kapsamda, Istanbul Bogazi'ndan kontrolü yapilarak Ukrayna'ya giden ilk gemi Barbados bayrakli Fulmar S oldu. Gemi, 12 bin ton misiri Çernomorsk Limani'ndan alarak Izmir'e ulastirdi.

- "Lider diplomasisi" ile kriz asildi

Gemilerin tahil sevkiyati sürerken Rusya, 29 Ekim 2022'de Sivastopol'da gerçeklestirilen saldirilar nedeniyle tahil girisiminin geçici olarak durduruldugunu BM ve Türkiye'deki makamlara iletti. Bunun üzerine Ukrayna limanlarindan gemi çikisi durduruldu.

Krizin daha da derinlesmesine engel olmak için Türkiye harekete geçti. Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan konuya iliskin, Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Baskani Volodimir Zelenskiy ile telefon görüsmeleri gerçeklestirdi.

"Lider diplomasisi" gerçeklestiren Cumhurbaskani Erdogan'in talimati dogrultusunda, Milli Savunma Bakani Akar da "Tahil Koridoru"nun açik kalmasina yönelik yogun çalisma yürüttü.

Rusya Savunma Bakani Sergey Soygu, Ukrayna Savunma Bakani Oleksii Reznikov ve Ukrayna Altyapi Bakani Oleksandr Kubrakov ile yakin temas içinde olan Akar, görüsmelerinde "tahil girisiminin tüm taraflar için yararli oldugu, bunun bozulmasinin tüm taraflar için sikinti olusturacagini" vurguladi.

- "Kirmizi hat" bir kez daha devrede

Tahil krizinin çözümüne yönelik çalismalar kapsaminda, mayis ayinda hayata geçirilen "kirmizi hat" diplomasisi de bu süreçte Bakan Akar'in talimati üzerine yeniden aktive edildi.

Milli Savunma Bakanligi yetkilileri, anlasmanin uzatilmasina yönelik, Ukrayna ve Rusya askeri yetkilileri ile bu hat üzerinden yogun görüsmeler gerçeklestirdi.

Telefon diplomasisi ve görüsmelerin ardindan Türkiye, Ukrayna, Rusya askeri heyetleri ve BM temsilcileri, "Tahil Koridoru"nun temellerinin atildigi Kalender Kasri'nda bir araya geldi.

Olumlu geçen görüsmelerin ardindan anlasmanin geçerliliginin dolmasina iki gün kala Cumhurbaskani Erdogan yaptigi açiklamada, "anlasmanin 120 gün süreyle uzatilmasina karar verildigini" kamuoyuna duyurdu.

Söz konusu uzatma kararinin süresi 18 Mart'ta dolacak. "Tahil Koridoru"nun açik kalmaya devam etmesi için görüsmelerin sürdügü ögrenildi.

Devam eden sevkiyat kapsaminda, Ukrayna limanlarindan dün itibariyla ayrilan gemi sayisi 790'a ulasti, sevkiyati yapilan bugday, misir, arpa gibi tahil ürünlerinin miktari 23 milyon 400 bin tonu geçti.

Koridordan geçen tahillarin yüzde 40'i Avrupa'ya, yüzde 30'u Asya'ya, yüzde 13'ü Türkiye'ye, yüzde 12'si Afrika'ya ve yüzde 5'i Orta Dogu'ya tasindi.