Lübnan'da maaslari yüzde 90 civarinda düsen askerler ikinci is yapmak zorunda kaliyorIdiris Okuduci- Yerel para birimindeki büyük deger kaybi nedeniyle ordu mensuplarinin maasi da erimeye devam ediyor- Lübnan ordusundan emekli Tümgeneral Ulama Zager:- "Krizden önce maasim 4 bin dolar civarindaydi. Su an ise 100 dolarin altinda"- Yakin Dogu ve Körfez Askeri Analiz Enstitüsünde (INEGMA) arastirmaci emekli Tuggeneral Naci Melaib:- "Devletin orduya ayirdigi bütçe, masraflarin yüzde 1'ini ancak k

BEYRUT (AA) - IDRIS OKUDUCU - Ekonomik krizdeki Lübnan'da son 3 yil içinde maaslarinda yüzde 90'i asan düsüs yasanan ve aylik görev süreleri hafifletilen ordu mensuplari ikinci bir iste çalisarak geçinmeye çalisiyor.

Lübnan'da 2019'dan beri giderek derinlesen ekonomik krizden etkilenen güvenlik kurumlarinin basinda ordu geliyor.

Yerel para birimi liranin dolar karsisindaki yüzde 99'a varan deger kaybi nedeniyle diger kamu çalisanlari gibi ordu mensuplarinin maaslari da erimeye devam ediyor.

AA muhabiri muvazzaf askerler, orduda yillarca görev yapmis rütbeli emekli askerler ve güvenlik uzmanlariyla görüserek mali krizin orduya etkisini derledi.

- En düsük rütbeli asker maasi 50-60 dolar civarinda

Birçok Orta Dogu ve Kuzey Afrika ülkesinin aksine Lübnan'da askeri hizmet zorunlu degil. Orduda görevli tüm askerler aylik maas alan profesyonellerden olusuyor.

Açik kaynaklara göre Lübnan ordusunda 4 bini kadin olmak üzere 80 bine yakin aktif personel yer aliyor. Ancak maaslarinin ciddi oranda düsmesinin ardindan sayilari henüz net olarak bilinmeyen birçok askerin görevi biraktigi belirtiliyor.

Beyrut'un kent merkezi "Down Town"un farkli bölgelerinde görev yapan ancak isimlerinin paylasilmasini istemeyen askerler, daha önce haftanin 5 günü tam mesai yaparken krizin ardindan göreve haftada sadece 2-3 gün gittiklerini söyledi.

Rütbesiz veya en düsük rütbeli asker maasinin krizden önce 900-1000 dolar civarinda oldugunu belirten askerler, geçen ay 50-60 dolar arasinda maas aldiklarini aktardi.

Devletin verdigi maasla geçinemediklerini dile getiren Lübnanli askerler, meslektaslarinin mesainin gevsetilmesinin ardindan özellikle sera gibi projelere dahil olup tarimla ugrasmaya basladigini ve bu sekilde ek gelir pesinde kostuklarini anlatti.

- "Ben Lübnan ordusunda 40 yil görev yaptim"

Orduda aktif görev yapanlarin yani sira emekli olanlar da "düsük maas" nedeniyle ciddi zorluklarla mücadele ediyor.

Kamu Emeklileri Koordinasyon Meclisi Üyesi, emekli Tümgeneral Ulama Zager, hayatinin neredeyse tümünü ordu hizmetine adamis emekli askerlerden biri.

Lübnan lirasinin özellikle son dönemde dolar karsisinda ciddi deger kaybinin ardindan maaslarinda "90 gün içinde yaklasik yüzde 60'lik düsüs" meydana geldigini belirten Zager, "Gelecekte ne olacagi ve bizlerin durumunun nereye varacagi belirsiz." dedi.

Maasinin su an elektrik faturasini bile karsilamaya yetmedigini söyleyen Zager, söyle devam etti:

"Ben Lübnan ordusunda 40 yil görev yaptim. Tümgeneral rütbesinde emekli oldum ve krizden önce maasim 4 bin dolar civarindaydi. Su an ise 100 dolarin altinda. 40 yillik çalismanin sonunda, yasamak için çocuklarimdan para aliyorum. Tam tersine benim çocuklarima para vermem ve onlara destek çikmam gerekiyordu."

Tek sorunun düsük maas olmadigini aktaran Zager, "Emekli olup tazminat alan birçok kisi parasini bankaya koydu. Su anda da o parayi çekemiyorlar." dedi.

Ulusal Emekliler Cephesi Dernegi Baskani Emekli Tugay Komutani Marun Hrays, ülkede yaklasik 70 bin kisinin emekli asker maasi aldigi bilgisini verdi.

- "Devletin orduya ayirdigi bütçe masraflarin yüzde 1'ini ancak karsiliyor"

Dubai merkezli Yakin Dogu ve Körfez Askeri Analiz Enstitüsünde (INEGMA) arastirmaci olarak görev yapan emekli Tuggeneral Naci Melaib'e göre Lübnan ordusu, 2019 öncesine kadar ABD tarafindan yillik verilen 90 ila 110 milyon dolarlik teçhizat ve cephanelik gibi yardimlarla durumu idare ediyordu.

Ancak ekonomik krizin yavas yavas hissedilmeye basladigi 2019'dan sonra durumun tamamen degistigini, devletin 2018'de ordu için tahsis ettigi ve hala ayni miktarda gösterilen bütçenin bugün hiçbir karsiligi olmadigini söyleyen Melaib, "Devletin orduya ayirdigi bütçe, masraflarin yüzde 1'ini ancak karsiliyor. Personel maasi, teçhizat, yedek parça-bakim, cephanelik ve yakit gibi önemli gider kalemleri var." dedi.

Maaslarin yetmemesi nedeniyle askerlerin görev süresinin hafifletildigini belirten Melaib, "Daha önce askerler hafta 5 gün çalisip 2 gün izin yaparken su an tam tersi bir mesai kavrami var. Ordunun faal durumunda düsüs yasandi ancak orduya ülke içinde yüklenen misyonlar da çok degil." ifadelerini kullandi.

Melaib, ülkede yaklasik 6 aydir seçilemeyen 14. cumhurbaskaninin belirlenmesi ve ardindan yeni hükümetin kurulmasi halinde ordu mensuplarinin maaslari ve genel durumda bir iyilesme meydana gelebilecegini belirterek, "(Ordu) çöküs esiginde degil. Ancak siyasi kördügüm çözülmez, cumhurbaskani seçilmez ve maaslarda iyilestirme olmazsa o zaman çöküsten söz edilebilir." degerlendirmesinde bulundu.

- Türkiye'den gida kolisi, Katar'dan nakit para ve ABD'den cephanelik hibeleri

Türkiye, geçen yil ordu mensuplari dahil olmak üzere Lübnan'daki tüm güvenlik güçlerine farkli araliklarla gida yardim kolileri gönderdi.

Katar da 1 Temmuz 2022'den itibaren her askere 100 dolar ödenecek sekilde 60 milyon dolarlik nakdi yardimda bulundu.

ABD ise 25 Ocak'ta dogrudan mali yardim kapsaminda Lübnan'a 72 milyon dolarlik yeni bir yardim paketi açikladi.

Açik kaynaklara göre Washington, 2005'ten bu yana farkli araliklarla Lübnan ordusuna 2 milyar dolarlik askeri yardimda bulundu.

ABD nakdi yardimin yani sira son olarak 24 Agustos 2022'de, Lübnan ordusuna destek programi kapsaminda 150 Humvee tipi zirhli araç hibe etti.