Küresel piyasalar haftaya karisik seyirle basladiMuhammed Said Tanil

ISTANBUL (AA) - Küresel piyasalar, ABD Merkez Bankasi'nin (Fed) yilin geri kalaninda bir faiz artisina daha gidebilecegine iliskin endiselerin artmasiyla karisik bir seyir izlerken, bu hafta yogun veri gündemi yatirimcilarin odagina yerlesti.

Geçen hafta, gelismis ekonomilerin merkez bankalarinin faizleri uzun süre yüksek seviyelerde tutacagi endisesi öne çikarken, bazi bankalarin faiz artisi konusunda sona geldigine dair öngörüler artti.

Fed'in, politika faizini beklentiler dahilinde degistirmeyerek 22 yilin en yüksek seviyesi olan yüzde 5,25-5,50 araliginda sabit birakmasina karsin Banka, ekonomiye dair projeksiyonlari ve politika faizine iliskin üyelerin beklentilerinin yer aldigi "dot plot" grafiginde federal fon oranina yönelik tahminini bu yil sonu için yüzde 5,6 olarak korumus ve yilin geri kalan dönemi için bir faiz artisinin daha sinyalini vermisti.

Analistler, Fed'in projeksiyonu ve Banka yetkililerinin "sahin" tonlu yönlendirmeleriyle faizlerin beklenenden daha uzun süre yüksek seviyelerde kalacagina iliskin endiselerin arttigini belirterek, piyasalardaki duyarliligin hala kirilgan oldugunu söyledi.

Bu hafta ülkedeki yogun veri gündeminin yatirimcilarin odaginda oldugunu aktaran analistler, verilerin gelecek dönemde Fed'in atacagi adimlara iliskin ipuçlari verebilecegini kaydetti.

Fed yetkililerinin gelecek dönem politikalara iliskin sözle yönlendirmeleri de yatirimcilarin odaginda bulunuyor. Banka'nin Yönetim Kurulu Üyesi Michelle Bowman, enflasyonun hedefe dönmesi için para politikasinin bir süre daha kisitlayici düzeyde tutulmasi gerektigini söyledi.

Boston Fed Baskani Susan Collins de faizlerin daha uzun süre yüksek kalmasinin gerekebilecegini düsündügünü ifade etti. Daha fazla faiz artisinin masanin disinda olmadigini vurgulayan Collins, barinma disindaki temel hizmetler gibi enflasyonun önemli bilesenlerinin henüz sürdürülebilir bir iyilesme göstermedigine dikkati çekti.

San Francisco Fed Baskani Mary Daly ise daha fazlasinin gerekli olup olmadigini görmek amaciyla faiz oranlarini sabit biraktiklarini, daha yavas bir tempoda ilerlemeleri gerektigini belirtti.

Söz konusu gelismelerin ardindan dolar endeksi, 105,6 seviyesiyle yaklasik son 6 ayin zirvesinde bulunurken, son dönemlerde artan arz endiseleriyle yükselisi dikkati çeken Brent petrolün varil fiyati ise yatay bir seyirle 92,3 dolardan islem görüyor.

Analistler, son dönemde yasanan petrol fiyatlarindaki artisin hedge fonlarin tercih degistirmesine neden oldugunu ifade ederek, fon yöneticilerinin petrol fiyatlarinda artis olacagi yönünde aldigi pozisyonlarin yaklasik son bir yilin en yüksek seviyesine çiktigini bildirdi.

New York borsasinda cuma günü S&P 500 endeksi yüzde 0,20, Nasdaq endeksi yüzde 0,09 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,31 deger kaybetti. ABD'de endeks vadeli kontratlar, yeni güne ise karisik bir seyirle basladi.

Avrupa borsalarinda da cuma günü Ingiltere hariç negatif bir seyir izlenirken, bu hafta dikkatler yogun veri gündemine çevrildi.

Geçen hafta bölge genelinde merkez bankalarinin faiz kararlari açiklanirken, bankalarin faizleri uzun süre yüksek seviyelerde birakacagi vurgusu dikkati çekti.

Avrupa Merkez Bankasi (ECB) yetkililerinin gelecek dönem politikalara iliskin sözle yönlendirmeleri yatirimcilarin odaginda bulunurken, Fransa Merkez Bankasi Baskani Francois Villeroy de Galhau, ECB'nin, faizi bu seviyelerde yeterince uzun süre koruyacagini belirtti.

Ingiltere Merkez Bankasi (BoE) politika faizinin yüzde 5,25 seviyesinde sabit tutulmasina karar verirken, kararin ardindan açiklamalarda bulunan BoE Baskani Andrew Bailey, "Faiz oranlari, isimizi tamamlayabilmek için yeterli yükseklikte ve uzun süreli olarak tutmaya devam edecegiz." ifadesini kullandi.

Bölgede diger merkez bankalarinin para politikasi kararlari da yatirimcilarin odaginda bulunuyor. Isviçre Merkez Bankasi (SNB) art arda 5 faiz artiriminin ardindan politika faizini yüzde 1,75'te sabit tuttu. Isveç Merkez Bankasi, politika faizini 25 baz puan artirarak yüzde 4'e, Norveç Merkez Bankasi da politika faizini 25 baz puan artirarak yüzde 4,25'e çikarma karari aldi.

Cuma günü Ingiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,07 artarken, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,40, Italya'da MIB 30 endeksi 0,46 ve Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,09 azalis kaydetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar, yeni güne ise karisik bir seyirle basladi.

Asya piyasalarinda da karisik seyir öne çikti.

Analistler, Çin hükümetinin ekonomiyi desteklemek için yeni adimlar atip atmayacagina dair gelismelerin takip edilecegini belirtti.

Japonya'da bu hafta açiklanacak olan Tokyo bölgesine iliskin enflasyon verilerinin yatirimcilarin odaginda bulundugunu aktaran analistler, enflasyon verilerinin ülke çapindaki tüketici egilimleri için öncü gösterge niteligi tasidigini kaydetti.

Öte yandan, cuma günü Japonya Merkez Bankasi (BoJ) politika faizini degistirmeyerek yüzde eksi 0,1'de sabit birakti, getiri egrisi hedef araligini da arti/eksi yüzde 0,5 düzeyinde korudu. Banka, artan fiyatlar, yurt içi ve küresel büyüme görünümüne iliskin yüksek belirsizlikleri dikkate alarak ultra gevsek para politikasinda bir degisiklige gitmedigini duyurdu. Söz konusu karari oy birligiyle alan BoJ, "tereddüt etmeden ek genisleme önlemleri alma" taahhüdünü devam ettirerek ileriye yönelik yönlendirmesinde de herhangi bir degisiklik yapmadi.

Kapanisa yakin Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,8 artarken, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,2, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,2 ve Çin'de Sanghay bilesik endeksi yüzde 0,4 deger kaydetti.

Yurt içinde, cuma günü alicili bir seyir izleyen Borsa Istanbul'da BIST 100 endeksi, yüzde 0,48 deger kazanciyla günü 8.039,18 puandan tamamladi.

Geçen hafta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi (TCMB), politika faizini beklentiler dogrultusunda 500 baz puan artirarak yüzde 30'a çikardi. TCMB Para Politikasi Kurulu (PPK) karar metninde, "Dogrudan yabanci yatirimlar, dis finansman kosullarindaki iyilesme, rezervlerde süregelen artis, turizm gelirlerinin cari islemler hesabina destegi ve Türk lirasi varliklara yurt içi ve yurt disi talebin artmaya baslamasi fiyat istikrarina güçlü katkida bulunacaktir." denildi.

Öte yandan, Borsa Istanbul'un açilis seansinin isleyisi ile ilgili yeni kararlar bugün devreye giriyor. Borsa Istanbul açiklamasina göre, bu kapsamda ilk olarak pay piyasasinda, paylarda açilis seansinin emir toplama asamasinin son 5 dakikasi hariç olmak üzere emir iptali, fiyat kötülestirme ve miktar azaltimi yapilabilmesine karar verildi.

Ayrica, pay piyasasinda açilis seansina dahil olan pay disindaki sermaye piyasasi araçlarinda açilis seansinin emir toplama asamasinin tümünde emir iptali, fiyat kötülestirme ve miktar azaltimi yapilabilmesi kararlastirildi.

Pay piyasasina iliskin açilis seansi ile ilgili son olarak, Yildiz Pazar'da, Ana Pazar'da ve açilis seansina dahil olan pay disindaki sermaye piyasasi araçlarinda açilis seansinda piyasa ve piyasadan limite emir türlerinin iletilebilmesine karar verildi.

VIOP tarafinda ise tüm sözlesmelerde açilis seansinin emir toplama süresinde emirlerde iptal, fiyat kötülestirme ve miktar azaltimi yapilabilmesi kararlastirildi.

Analistler, bugün yurt içinde kapasite kullanim orani ve reel kesin güven endeksi, yurt disinda ise Almanya'da Ifo is dünyasi endeksleri ve ABD'de Chicago Fed ulusal aktivite endeksi verilerinin takip edilecegini belirterek, teknik açidan BIST 100 endeksinde 8.100 ve 8.200 seviyesinin direnç, 8.000 ve 7.900 puanin destek konumunda oldugunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler söyle:

10.00 Türkiye, eylül ayi kapasite kullanim orani ve reel kesim güven endeksi

11.00 Almanya, eylül ayi Ifo is dünyasi güven endeksi

15.30 ABD, agutos ayi Chgicago Fed ulusal aktivite endeksi

17.30 ABD, eylül ayi Dallas Fed imalat aktivite endeksi