Iç savas nedeniyle saglik sistemi çöken Yemen'de kizamik çocuklarin hayatini tehdit ediyorEkrem Biçeroglu,Safiye Karabacak,Iyad Nabolsi- Dünya Saglik Örgütü raporuna göre, 2023'ün basindan temmuz sonuna kadar Yemen'de kizamik ve kizamikçik kaynakli ölümler 413'e, toplam vaka sayisi ise 34 bin 300'e ulasti - Taiz'de çalisan Doktor Muhammed el-Celal: - "Kizamigin yayilmasinin en önemli nedenlerinden biri çok sayida çocuga asi yapilmamasidir"
admin
ADEN (AA) - MUHAMMED ES-SEMAI - Yemen'de yaklasik 9 yil önce baslayan iç savasin saglik sektörünü tükenmenin esigine sürüklemesi, çocuklarin hayatini tehdit eden kizamikla mücadeleyi durma noktasina getirdi.
Dünya Saglik Örgütü, agustos sonunda yaptigi açiklamada, 2023'ün basindan temmuz sonuna kadar Yemen'de kizamik ve kizamikçik kaynakli ölümlerin 413'e, toplam vaka sayisinin ise yaklasik 34 bin 300'e ulastigini bildirdi.
Ülkede geçen yil da 27 bin vaka ve 220 ölüm kaydedildigi belirtilen açiklamada, bu yil vakalarin daha da artmasindan endise edildigi vurgulandi.
Açiklamada, buna ekonomik bozulma, düsük gelirler, halkin yerinden edilmesi ve kamplardaki asiri kalabalik yasam kosullarinin yani sira tükenen saglik sistemi, düsük asilama oranlari ve rutin asilama kampanyalari sirasinda çok sayida çocuga ulasilamamasinin sebep olduguna isaret edildi.
Sinir Tanimayan Doktorlar Örgütü de agustosta yayimladigi raporda, son üç yilda, Yemen'de örgütün destekledigi hastanelerde kizamik vakalarinin sayisinin önemli ölçüde arttigini belirtti.
Raporda, sunlar kaydedildi:
"Ekiplerimiz, yalnizca 2023'ün ilk yarisinda, kizamik geçiren hasta sayisinda 2022 yilinin tamamina göre 3 kat artis görüldügüne tanik oldu; ülkenin çesitli yerlerinde 4 bin kizamik hastasi kabul edildi ve tedavi edildi. Durumu daha da kötülestiren sey, asi kampanyalarinin olmayisi ve etkili bir sekilde çalisan ve uygun fiyatli kamu saglik tesislerinin sinirli sayida olmasi, bunun da insanlari gerekli tedaviyi almak için daha fazla seyahat etmeye zorlamasi."
- Hükümet asi kampanyasi baslatti
Yemen'de kizamiktan kaynaklanan ölüm ve enfeksiyon vakalarinda yasanan artis hükümet yetkililerini hastaliga karsi büyük bir asi kampanyasi baslatmaya yöneltti.
Yemen hükümeti, 23 Eylül'de Dünya Saglik Örgütü, Birlesmis Milletler Çocuklara Yardim Fonu (UNICEF) ve Küresel Asi ve Bagisiklama Ittifaki'nin (GAVI) destegiyle 13 ilde asilama baslatti.
Kampanya kapsaminda ilk etapta 6 ay ile 5 yas arasindaki 1 milyon 267 bin üzerinde çocugun bir hafta içinde asilanmasi hedefleniyor.
Sinir Tanimayan Doktorlar Örgütüne göre kizamik, yogun nüfuslu bölgelerde kolayca yayilabilen ve siklikla 5 yasin altindaki çocuklari etkileyen oldukça bulasici bir hastalik. Özellikle baska saglik sorunlari veya komplikasyonlari olanlar için tehlikeli, hatta ölümcül olabilen kizamigi asiyla önlemek mümkün.
- Asi yapilmayan çocuk sayisi arttikça hastalik yayiliyor
Hükümet güçlerinin kontrolündeki Taiz'de görev yapan Doktor Muhammed el-Celal, AA muhabirine yaptigi açiklamada, Yemen'de kizamigin yayginlastigini ve enfeksiyon vakalarinin artmasi nedeniyle durumun ciddi bir hal aldigini söyledi.
Celal, "Kizamigin yayilmasinin en önemli nedenlerinden biri çok sayida çocuga asi yapilmamasidir." dedi.
Yemenli ailelerin çogunun saglik konusunda bilgisiz olduguna isaret eden Celal, "asilarin agri ve ates gibi geçici yan etkileri oldugunu, bu durumun da dogal olmasina ve saglik açisindan herhangi bir risk olusturmamasina ragmen ebeveynlerin bu semptomlardan korktuklari için çocuklarini asilamaktan kaçinmalarina yol açtigini" ifade etti.
"Asi yapilmayan çocuk sayisi arttikça, asi olmayanlar arasinda enfeksiyon aglarinin olusmasi kolaylasiyor ve bu da hastaligin yayilmasina yol açiyor." diyen Celal, bölge sakinlerini çocuklarini kizamik dahil hastaliklardan korumak için dikkatli olmaya ve bilinçli olmaya çagirdi.
- "Çocuklarim sik sik hastaliklara maruz kaliyor"
Taiz'de yasayan 40'li yaslarindaki Abdullah Ismail de ülkede kötülesen yasam kosullarinin basta çocuklar olmak üzere toplumun çesitli kesimlerinin saglik durumu üzerinde olumsuz etkileri olduguna dikkati çekti.
Ismail, "Çocuklarim sik sik kizamik, deri döküntüleri, yetersiz beslenme gibi hastaliklara maruz kaliyor. Çocuklarimdan biri kizamik hastaligina yakalandi ama Allah'a sükür iyilesti. Saglik durumunun kötülesmesine ve hastaligi sirasinda yasadigimiz kaygilara ragmen hayata tutunmasi bizi mutlu etti." diye konustu.
- Yemenli aileler asilamanin önemini bilmiyor
Dünyanin en kötü insani ve ekonomik krizlerinden biriyle karsi karsiya olan Yemen'de yerel ve uluslararasi çabalara ragmen saglik sektörünün tükenmenin esigine gelmesi nedeniyle kizamigin yayilmasi önlenemiyor.
Taiz Halk Sagligi ve Nüfus Bakanligi Enformasyon Müdür Yardimcisi Teysir es-Semai, "Taiz'de, özellikle Husilerin kontrolü altindaki bölgelerde kizamik yayilmaya devam ediyor." dedi
Ayrica Yemen genelinde yüzlerce ölüm ve binlerce enfeksiyon vakasi görüldügünü aktaran Semai, Taiz'de iki binden fazla enfeksiyon vakasi kaydedildigini, 48 çocugun kizamik nedeniyle hayatini kaybettigini söyledi.
Semai, "Kizamigin yayilmasinin en önemli sebebi asilamanin öneminin bilinmemesi. Husi kontrolündeki bölgelerde asi kampanyalarinin yasaklanmasinin yani sira pek çok ailenin, çocuklarinin asinin yan etkilerine maruz kalmasindan korkmasi kizamigin yayilmasinin nedenleri arasinda yer aliyor." dedi.
Semai, Yemenli aileleri, hayatlarini korumak için çocuklarina tip merkezlerinde kizamiga karsi asi yaptirmaya çagirdi.
