Gazze'de "düsük ücretle" çalisan isçiler zor sartlarda hayat mücadelesi veriyor Nour Mahd Ali Abu Aisha,Mehmet Nuri Uçar,Zeynep Tüfekçi Gülay - Laboratuvarda çalisan 26 yasindaki Ravan Muhammed : - "Aldigim maasin yarisi olan yaklasik 70 dolar ulasima gidiyor, kalan miktar ailemin ihtiyaçlarini karsilamaya yetmiyor" - Gazze'deki Filistinli Isçiler Sendikasi Baskani Sami el-Amasi: - "Gazze'deki atölyelerde is sagligi ve güvenligi faktörlerinin olmamasi, is kazalarina davetiye çikariyor, yilda

GAZZE (AA) - NUR EBU IYSE - Israil'in yaklasik 16 yildir abluka uyguladigi Gazze Seridi'ndeki binlerce isçi, is sagligi ve güvenliginin olmamasi, sözlesmelerinin yapilmamasi, uzun çalisma saatleri ve düsük ücretler gibi birçok zorlukla karsilasiyor.

Gazze'de düsük ücret karsiliginda uzun saatler çalisan Filistinli isçiler, bazen de hayatlarini tehlikeye atan islerde çalismak zorunda kaliyor.

Abluka altindaki isçiler, 2000 tarihli Filistin Is Kanunu tarafindan taninan "is sözlesmesi, asgari ücret, tatil, çalisma ve dinlenme saatleri, yaralanma sigortasi ve diger temel haklar" dahil olmak üzere birçok haktan mahrum birakiliyor.

Isçiler, sektördeki imkanlarin azligindan ve issiz sayisindaki artistan bahsederek, isverenlerin kendilerini mesai saatleri disinda çalistirdigini ve bu durumdan muzdarip olduklarini dile getiriyor.

Insan haklari raporlarina göre, dünya emekçilerinin her yil 1 Mayis'a denk gelen bayramlarini kutladiklari bir dönemde, Gazze'deki isçiler haklarini koruyan mekanizma ve politikalarin olmamasi nedeniyle yoksulluk ve asiri yoksulluk arasinda siniflandiriliyor.

Ekonomistler, issizlik oranindaki artisin birtakim nedenlere dayandigini ifade ederek, bunlari da "Israil'in Gazze'de 16 yildan bu yana uyguladigi abluka, Filistinli gruplar arasindaki anlasmazliklar ve Bati Seria'daki yönetimin Gazze'deki memurlara yönelik uygulamalari" seklinde siraliyor.

Filistin Merkezi Istatistik Bürosu'nun Mayis 2022'de yayimladigi rapora göre, Gazze'deki issizlik orani yüzde 47'ye ulasti.

- Maasin yarisi ulasima gidiyor

Laboratuvarda çalisan 26 yasindaki Filistinli kadin Ravan Muhammed, AA muhabirine, günde 8 saat çalistigini ve aylik sadece 138 dolar maas aldigini söyledi.

"Aldigim maasin yarisi olan yaklasik 70 dolar ulasima gidiyor, kalan miktar ailemin ihtiyaçlarini karsilamaya yetmiyor." diyen Muhammed, çalismasini düzenleyen bir sözlesmenin olmadigini, buna ek olarak bazen izinden mahrum birakildigini ve uzun saatler çalismak zorunda kaldigini ifade etti.

Gazze'deki Filistinli Isçiler Sendikasi Baskani Sami el-Amasi de Israil ablukasi sebebiyle sektörde kötülesen ekonomik kosullardan dolayi çalisanlarin "zor ve aci bir gerçek" yasadigini dile getirdi.

Amasi, asgari ücretin ödenmemesi, uzun çalisma saatleri ve düsük ücretler basta olmak üzere isçilerin birçok sikintiyla karsilastigini vurguladi.

- Issizlik orani yüzde 50'ye dayandi

Kötülesen ekonomik kosullari Israil ablukasina ve siyasi bölünmenin devam etmesine baglayan Amasi su degerlendirmelerde bulundu:

"Israil ablukasi sebebiyle Gazze Seridi'ndeki issizlik orani yüzde 50'ye, yoksulluk orani da yüzde 60'a yükseldi. Ekonomik krizlerin yani sira Israil'in tekrarlanan askeri saldiri ve ihlalleri, Gazze Seridi'nde çesitli alanlardaki sanayi ve imalati da olumsuz etkiledi."

Amasi, "Filistin is kanununun uygulanmamasi ve isletmelerin bu kanunu uygulamakla yükümlü olmamasi, isçi haklarini isverenler tarafindan suistimale açik hale getiriyor." ifadelerini kullandi.

- Gazze'de isçiler is sagligi ve güvenliginden yoksun

Bazi isçilerin, zor çalisma sartlari altinda ve düsük ücretle çalistirildigini ifade eden Amasi, ablukadan kaynaklanan zor ekonomik kosullar nedeniyle is verenlerin is kanununu uygulamadigini ve bu gibi sorunlarin yasandigini savundu.

Amasi, "Gazze'deki atölyelerde is sagligi ve güvenligi faktörlerinin olmamasi, is kazalarina davetiye çikariyor, yilda yaklasik 300 isçi yaralaniyor. Is kazalarinin yüzde 90'i, yasal yollardan degil, isçinin hakkini görmezden gelen örf, adet ve geleneklere göre çözülüyor." diye konustu

Issizlik sorunu nedeniyle birçok kisinin, ailesinin geçimini saglamak için yurt disinda is aradigini dile getiren Amasi, söyle devam etti:

"Yilda 10-12 bin üniversite mezunu genç, Gazze'de is imkanlarinin kisitli olmasi nedeniyle issizler kervanina katiliyor. Bir aile çocugunu üniversitede okutmak için büyük meblaglar harciyor. Nihayetinde bu mezunlar, is bulamiyor ve düsük ücretler mukabilinde ya bir meslek ya da bir zanaat ögrenmeye çalisiyor."

- Asgari ücret görüsmeleri

Amasi, baskanligini yürüttügü sendika öncülügünde asgari ücretin belirlenmesi amaciyla kurulan komitenin, hükümet, isverenler ve isçi temsilcilerinden olustugunu ve Filistinli isçiler için adil bir ücrete ulasmaya çalistigini kaydetti.

Asgari ücretin belirlenmesinde bölgedeki ekonomik durumun yani sira hem isveren hem isçilerin durumunun göz önünde bulundurulacagini aktaran Amasi, ücretin sektörlere göre, büyük sirketlerden, daha küçük isletmelere dogru kademeli olarak uygulanacagini söyledi.

Amasi, düsük ücretlerle sömürülen isçilerin, is sözlesmesi yapilmadan çalistirilmasi ve çesitli bahanelerle isten çikarilmasi gibi baska sorunlarinin oldugunu da sözlerine ekledi.

- Bakanlik is kanununun uygulanmasini hedefliyor

Gazze'deki Çalisma Bakanligi Çalisma Kosullari Dairesi Müdürü Hüseyin Habbus da Bakanligin, isçileri ve isverenleri korumak için kanunu uygulamayi hedefledigine isaret etti.

Habbus, Bakanliga bagli birimlerin, is yasasinin uygulanmasini saglamak, is sagligi ve güvenligi uygulamalarini takip etmek, isçilere yönelik magduriyetin önüne geçmek ve olusabilecek herhangi bir sorunun çözümü için basta büyük firmalar olmak üzere kurumlarda incelemeler yaptigini anlatti.

Filistinli yetkili, asgari ücretin belirlenmesiyle ilgili yapilan görüsmelere iliskin "Çalismalar devam ediyor. Komite, mevcut ekonomik durum ve yasam kosullarini dikkate alarak bir rakam belirleyecektir." dedi.