DOSYA HABER/AVRUPA'NIN LEZZETLERI - Tadiyla dünyaya nam salan Italyan dondurmasi: "Gelato"Baris Seçkin- Italyan Dondurmacilar Birligi Genel Sekreteri Claudio Pica: - "Italyan dondurmasi, ülkemizin en önemli üç lezzetinden biridir ve pizza, spagetti ile ülkemizi temsil etmektedir" - Dondurmaci sef Paolo Constantini: - "Dondurma keyif verir, yaslilari bile gençligine döndürür"

ROMA (AA) - BARIS SEÇKIN - Dünyada bilim, kültür-sanat, tasarim, moda ve otomotiv sektörü denilince akla gelen ilk ülkelerden biri olan Italya, mutfaktaki iddiasini, pizza ve makarnanin yani sira bir dönem "asillerin tatlisi", bugün ise 7'den 70'e herkesin "mutluluk besini" olan dondurmasindaki lezzetle gösteriyor.

"Avrupa'nin lezzetleri" baslikli dosya haberin birinci bölümünde AA muhabiri, tadiyla dünyaya nam salan Italyan dondurmasi: "Gelato"yu ele aldi.

Geçmisi dünyanin farkli cografyalarinda antik zamanlara kadar uzanan dondurmanin, antik Roma döneminde meyve, kar ve buz kullanilarak yapilan bir tatli oldugu belirtiliyor.

Rönesans döneminde varlikli ailelerin yemeklerinde sunulan ve ferahlik veren lüks bir tatli olan Italyan dondurmasi, sanayi devrimi sonrasinda makinelesmeyle üretim hizlaninca daha genis kitlelere ulasmaya basladi.

Bugün halkin en önemli mutluluk besini olarak da adlandirilan dondurma konusunda, Italyanlar geçmisten gelen tecrübeleriyle de iddiali bir konumda bulunuyor.

Italyan dondurmacilar, dondurma yapiminda iddiali olmalarini ise son derece taze ürünler kullanmalarina ve geleneksel yapim metotlarina sadik kalmalarina bagliyor.

AA muhabiri, Italyan mutfaginin dünya genelinde bilindik lezzetlerinden olan Italyan dondurmasinin, Italyancasiyla "Gelato"nun fark yaratan özelliklerini ilgili isimlerle konustu.

- "'Gelato', Italyan'dir ve bizim kimligimizin bir parçasidir"

Italyan Dondurmacilar Birligi Genel Sekreteri Claudio Pica, "(Gelato) Italyan dondurmasi, ülkemizin en önemli üç lezzetinden biridir ve pizza, spaghetti ile ülkemizi temsil etmektedir. Italyan dondurmasi, tüm dünyada seviliyor, hatta birçok dondurmacimiz yurt disina dondurma üretimi için davet ediliyor ve pek çok Italyan markamiz var ki, son yillarda dünyayi fethediyor." dedi.

Bunun kendileri için bir onur oldugunu dile getiren Pica, "Çünkü Italya'da her seyden önce en iyi dondurmacilara sahibiz, en iyi malzemelere sahibiz ve ayrica dondurma yapmak için en iyi makinelere sahibiz. Dondurma, Italya'da bu sekilde doguyor. Kimisi Medici'nin saraylarinda dogdugunu, kimisi Sicilya'dan geldigini hatta kimisi de Romalilarin, Terminillo'nun karlariyla meyve suyu yaparken ortaya çiktigini söylüyor. Dondurma bizimdir, mükemmelliktir ve ulusal kimligimizdir." diye konustu.

Pica, Italyan dondurmasiyla ve ABD'de "Ice-Cream" olarak anilan dondurmanin birbirinden farkli oldugunu, "Ice-Cream"de daha fazla hava ve yag oldugunu söyledi.

Dernek olarak, Italya Tarim Bakanligi ile Italyan dondurmasinin UNESCO Kültürel Miras Varligi olarak taninmasi için çalistiklarini ayrica 1 Haziran tarihinin de "Italyan Dondurmasi Günü" olarak taninmasi için Cumhurbaskani Sergio Mattarella'ya basvurduklarini sözlerine ekledi.

- "Dondurma keyif verir, yaslilari bile gençligine döndürür"

Roma'nin tarihi semtlerinden Monti'de 30 yildir islettigi dükkaninda yazlari en az 100-120 kilo dondurma yapan Italya’nin dondurma elçilerinden Sef Paolo Constantini, "Dondurma, bu hayatta tam bir besindir. Dondurma keyif verir, yaslilari bile gençligine döndürür. Her yönüyle eksiksiz bir üründür. Biz bu isi kusaklardir yapiyoruz. Sadece ben 40 yildir yapiyorum. Bu isletme, 30 yildan fazladir var. Italyan dondurmasinin üretimini onurla sürdürüyoruz." dedi.

Italyan dondurmasinin bu kadar begenilmesinin arkasindaki sirrin ne oldugu sorusuna Constantini, "Çünkü hep taze ürünler kullaniyoruz. Krema, süt, seker bütün hammaddeleri özenle seçiyoruz. Meyveler, tamamen dogal. Yüzde 75 meyve suyu kullaniyoruz, ne süt ne de süt ürünü var. Tamamen dogal, baska bir sey koymuyoruz." yanitini verdi.

Constantini, yazin genelde limon, çilek gibi ferahlatici meyveli dondurmalarin ragbet gördügünü belirterek "Mango, ananas, kivi, tropikal çarkifelek meyveli dondurmamiz da sevilen tatlarimizdir. Kis aylarinda ise findikli, tiramisu, zabaione (muhallebi) gibi biraz daha yagli, kalorisi biraz daha yüksek tatlar tercih ediliyor." ifadelerini kullandi.

Constantini, sektörlerinin gelecegine dair bir risk görmedigini ifade ederek, "El yapimi dondurmacilar olarak, endüstriyel üretim dondurmalardan çekinmiyoruz çünkü el yapimi dondurma üretiminin asla bitmeyecegini düsünüyorum. Çünkü bu geleneksel ama içinde inovasyonun da oldugu bir ürün degil mi? Ama yine de gelenegi sürdürüyoruz, belki ürünler degisiyor ama her zaman eski yöntemle yapmaya çalisiyoruz." diye konustu.

- "Italyan dondurmasi ve 'Ice-Cream' farkli seyler"

Roma'nin tarihi semtlerinden Trastevere'de dondurmacisi olan ve ayni zamanda bu alanda dünya sampiyonlugu da bulunan sef Eugenio Morrone de "Evet, dondurma alaninda düzenlenen Dünya Kupasi gibi farkli yarismalara katildim. Gerçek el yapimi dondurmanin tanitimini yapmak çok önemli. Hakiki el yapimi dondurma için hem hammadde hem de Italyan dondurma yapma gelenegi hakkinda iyi bilgi sahibi olmaniz gerekir. Sonuçta sade olan sey, iyi yapilmis olandir." dedi.

Morrone, dondurmayi yaz-kis sattiklarini dolayisiyla tüm yil çalisabildikleri için sansli olduklarini kaydetti.

Sef Morrone, meyveli dondurmalarda sezonluk çalismayi tercih ettiklerini dile getirerek, "Farkli tatlarimiz var mesela su siralar incirimiz var, erikli dondurma üzerine çalisiyoruz, kaki (hurma), üzüm, çilek gibi insanlarin hosuna giden mevsimlik taze, sade, meyve içerikli dondurmalar yapiyoruz. Yaz aylarinda genelde dondurmacilarda ‘sorbe’lerin daha fazla olmasi normaldir. Sorbe çok da sivi bir sey degil, süt ve tatlandirici türevlerini içermez. Güzel bir seftali sorbesi, güzel bir limon ya da mandalina mevsimindeyken mandalina sorbesi gibi. Müsterinin hosuna giden sey bu." degerlendirmesinde bulundu.

Morrone, "Gelato" yani Italyan dondurmasi ile ABD'deki "Ice-cream"in ayni sey olmadigini vurgulayarak, söyle devam etti:

"Burada tüketim kültürü de devreye giriyor. Gelato'nun da pizza gibi gelenegi var. Gelato'nun hazirlandigi makine ile Ice-Cream'in hazirlandigi makine farkli. Ice-Cream üreten makinelerde hep daha fazla hava basilir ama bizim burada el emegiyle yaptigimiz dondurmada hava üfleme orani yüzde 15-25 civarindadir. Ice Cream'de ise hava orani yüzde 70-110 civarinda oluyor. Daha büyük oluyor ama aslinda pratikte hava veriyorlar. Ama bence Italya'da da daha sade olanlar seviliyor ve tercih ediliyor."

- Bir müsteri iyi dondurmayi nasil anlayabilir?

Yaklasik 4 yildir Roma'da yasayan ve uluslararasi bir kurulusta çalisan Lübnan asilli Kanadali Joelle Zeitouny, bu kente geldigi ilk andan itibaren kendisini her hafta baska bir dondurmacinin dondurmasini kesfetmeye adadigini söyledi.

Italya'da birçok bölgenin dondurmasiyla ünlü oldugunu anlatan Zeitouny, "Bazen Roma içinde seyahat ediyorum çünkü Roma çok büyük. Sadece dondurma yemek için seyahat ettigim de oluyor. Italya'nin baska yerlerindeki diger "gelato" deneyimlerim de güzel anilarla dolu ancak kesinlikle Roma'da çok fazla seçenek bulunuyor. Bu harika bir sey." diye konustu.

Dondurma alirken nelere dikkat ettigi sorusuna da Zeitouny, su yaniti verdi:

"Renkler yapay olmamalidir. Renkler, kökeniyle karsilastirildiginda beklediginiz gibi olmalidir. Örnegin, çilek normal bir çilek gibi görünmelidir, fazla pembe veya parlak olmamalidir. Iste birinci madde. Ikincisi, dondurma tepe gibi yigilmis olmamalidir. Çünkü bu, dondurmayi ayakta tutmak için yapay bilesenler kullanildigi anlamina gelir. Düzgün olmalidir. Ve tabii dondurmayi tadarken dogal tadi almalisiniz, yapay tat olmamalidir. Ayrica tadi agzinizda uzun süre kaliyorsa bir sorun var demektir çünkü bu dogal olmadiginin bir isaretidir. Ayrica yagli olmamalidir. Dikkat etmeniz gereken diger bir sey, dondurmayi yediginizde çitir kristaller olmamalidir, çünkü bu onun dogru sekilde muhafaza edilmedigini gösterir. Yani eridi ve sonra tekrar donduruldu demektir."