Antarktika'dan getirilen mikroalgler Türkiye'nin uzay seferindeki deneyde kullanilacakGülseli Kenarli- YTÜ Biyomühendislik Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Didem Balkanli Özçimen:- "Bu çalismada elde edilecek veriler oldukça kiymetli olup mikroalglerin ileride gerçeklestirilecek uzun süreli uzay misyonlarinda, özellikle gida, enerji, çevre ve saglik gibi birçok alanda kullanimi noktasinda önem arz edecek"- "Ülkemizin ilk astronotu ile yapacagi uzay yolculugunda bilimsel çalismalarin bir parçasi

ISTANBUL (AA) - GÜLSELI KENARLI - Yildiz Teknik Üniversitesi (YTÜ) Kimya-Metalurji Fakültesi Biyomühendislik Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Didem Balkanli Özçimen, Ulusal Antarktika Bilim Seferi'nden getirerek izole ettigi mikroalglerin Türkiye'nin ilk uzay seferinde yapilacak deneylerden birinde kullanilacagini belirterek, proje sonunda elde edilecek verilerin, mikroalglerin ileride gerçeklestirilecek uzun süreli uzay misyonlarinda, özellikle gida, enerji, çevre ve saglik gibi alanlardaki kullaniminda önem arz edecegini söyledi.

Türkiye Uzay Ajansi (TUA) ve TÜBITAK Uzay Teknolojileri Arastirma Enstitüsü tarafindan Cumhuriyetin 100. yilinda gerçeklestirilecek Türkiye'nin insanli ilk uzay görevinde yapilmasi planlanan deneyler belirlendi.

Özçimen'in "ALGALSPACE" baslikli "Uzay Kosullarinda Antarktik ve Iliman Mikroalg Yetistiriciliginin Karsilastirmali Bir Çalismasi" da bu deneyler arasinda yer aldi.

Projenin detaylarini AA muhabiriyle paylasan Özçimen, çikis noktalari olan kutup çalismalarina 2019'da basladiklarini, Ulusal Antarktika Bilim Seferi ile Antarktika'dan getirilen örneklerden ilk kez izole edilen mikroalglerin gen bankalarina girildigini belirtti.

Özçimen, "Ülkemizin ve üniversitemizin ismi, kutup mikroalgleri konusunda bilim dünyasina duyuruldu. 2019'dan bugüne, bu alandaki çalismalarimiz devam ediyor. Son olarak 2023'te Sili ile gerçeklestirilen uluslararasi isbirligi projesi kapsaminda ülkemiz olanaklariyla Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ne katilim sagladim. Tüm bu süreçlerde her yeni bilgi ve tecrübe isiginda ufkumuz daha da fazla genisledi." diye konustu.

Dünya üzerinde, uzay kosullarina en yakin sartlarin Antarktika kitasinda bulunduguna dikkati çeken Özçimen, mikroalglerin zorlu bir mikro çevre olan kutuplardaki davranislari üzerinde uzun yillar çalisma yürüttüklerini, zorlu uzay kosullarinda ve yer çekimsiz ortamdaki davranislarini inceleme düsüncesiyle de söz konusu projenin ortaya çiktigini anlatti.

Mikroalglerin, gida, ilaç, kozmetik ve enerji gibi birçok önemli alanda kullanildigina ve yayginlastigina deginen Özçimen, sunlari aktardi:

"Mikroalgler, ülkemizin gerçeklestirecegi uzay misyonu için essiz bir ürün. Çünkü kolay yetistirilebilen ve besin içerigi bakimindan zengin mikroalgler, uzay yolculari için gida olarak kullanilabilecek olmasinin yani sira havadaki oksijen içerigini artirma ve hava kalitesini iyilestirme, atik aritma gibi birçok alanda uzay misyonuna katki saglayabilecek potansiyelde."

Ekibiyle uzay misyonu için ön veriler toplayarak uzay çalismalarina katki sunmayi amaçladiklarini dile getiren Özçimen, söyle devam etti:

"ALGALSPACE projemiz kapsaminda, dünya literatüründe ilk kez, Ulusal Antarktika Bilim Seferi ile Antarktika'dan getirilen örneklerden tarafimizca izole edilmis ekstrem kosullara dayanikli mikroalglerin uzayda kullanimina yönelik bir çalisma gerçeklestiriliyor. Antarktik ve iliman bölge mikroalglerinin uzay ortaminda büyümesinin incelenmesi ve büyümeleri sirasinda nasil tepkiler verdigi gözlenecek ve büyüme verileri karsilastirilacak."

- "Mikroalgler uzay kosullarinda gözlemlenecek"

Uzay misyonu için yapacaklari çalismanin asamalari konusunda bilgi veren Özçimen, sunlari kaydetti:

"Mikroalgler farkli sistemler içerisinde yetistirilerek uzay kosullarina maruz birakilacak ve bu süreç içerisinde meydana gelen farkliliklar gözlemlenip kaydedilecek. Uzay misyonu tamamlandiktan sonra uzaydan getirilen mikroalg örnekleri üzerinde ekibimiz tarafindan YTÜ 'Algal Biyoteknoloji ve Biyoproses Laboratuvari' altyapisinda analizler gerçeklestirilecek. Bu çalismayla Türkiye'nin Antarktika bölgesindeki istasyonundan toplanip izole edilen mikroalgler ilk kez uzayda denenecek. Çalisma sadece Türkiye için degil tüm dünya için de bir ilk olacak."

Özçimen, çalisma sonunda elde edilecek verilerin, hem literatüre hem de sonraki uzay misyonlarinda gelistirilecek teknolojilere katki saglayacagini, sadece fizik bilimleri degil, canli bilimleri üzerine çalisacak genç arastirmacilara da ilham kaynagi olacagini ifade etti.

Önceki uzay misyonlarinda iliman kosullarda yetisen farkli mikroalglerle yapilan çalismalarin mevcut oldugunu, kendi çalismalarinda ise ilk kez kutup mikroalglerinin uzayda bir deneyde kullanilacagini kaydeden Özçimen, "Proje ayrica kutup mikroalglerinin uzayda farkli yöntemlerle üretiminin ve dünyada gerçeklestirilecek analizlerinin, iliman bölge mikroalgleriyle karsilastirilmasi yönünden de bir ilk. Ülkemiz için uzay bilim misyonu çalismasinda Antarktika mikroalglerinin kullanilmasiyla, yine ülkemiz için stratejik alanlardan birisi olan kutup çalismalarinin birlikte yürütülmesi büyük önem tasiyor." degerlendirmesinde bulundu.

Prof. Dr. Didem Balkanli Özçimen, sözlerini söyle tamamladi:

"Bu çalismada elde edilecek veriler oldukça kiymetli olup mikroalglerin ileride gerçeklestirilecek uzun süreli uzay misyonlarinda, özellikle gida, enerji, çevre ve saglik gibi birçok alanda kullanimi noktasinda önem arz edecek. Ülkemizin ilk astronotu ile yapacagi uzay yolculugunda bilimsel çalismalarin bir parçasi olmanin mutlulugunu yasiyorum. Dünyamiz ve ülkemiz için çalisip üretmek çok güzel ve degerli."