Kanada, Çinli diplomati "istenmeyen kisi" ilan ettiEmre Aytekin- Çin'in Toronto Baskonsoloslugunda görevli diplomatin, Muhafazakar Parti milletvekili Michael Chong'u baski altina almak için Hong Kong'ta yasayan akrabalarini tehdit etmeyi planladigi öne sürülüyor
admin
PEKIN (AA) - Kanada, Çin'in Toronto Baskonsoloslugunda görevli bir diplomati, bir milletvekilini tehdide yönelik girisimde bulundugu gerekçesiyle "persona non grata" (istenmeyen kisi) ilan ettigini duyurdu.
Disisleri Bakani Melanie Joly, yaptigi açiklamada, ülkenin iç islerine hiçbir müdahalenin kabul edilemeyecegini, Kanada'da görevli diplomatlarin bu türden davranislara basvurmalari halinde geri gönderilecekleri konusunda uyarildiklarini belirtti.
Toronto'da görevli Çinli diplomat Cao Vey'in "istenmeyen kisi" ilan edildigini aktaran Bakan Joly, "Bu karar ilgili tüm faktörler gözetilerek alindi. Demokrasimizi koruma konusundaki kararligimizi sürdürecegiz." dedi.
"Globe and Mail" gazetesi, geçen hafta yayimladigi haberde, Kanada istihbarat kurulusu CSIS'in, Çin hükümetinin, 2021'de, Muhafazakar Parti milletvekili Michael Chong'u baski altina almak için Hong Kong Özel Idari Bölgesi'nde yasayan akrabalarini tehdit etmenin yollarini aradigi bilgisini edindigini ileri sürmüstü.
Haberde, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yasayan Uygur azinligina yönelik hak ihlallerine iliskin elestirilerini getiren milletvekilini bu yolla susturmaya çalistigi iddia edilmisti.
Tehdit iddialari, Kanada parlamentosunun 2021'de Sincan'da Uygurlara yönelik muameleyi "soykirim" olarak tanimlayan karari kabul ettigi tarihlere denk geliyor. Chong, karar tasarini parlamentoya sunan vekiller arasinda yer almisti.
Chong, yaptigi açiklamada, hükümetin kararinda geç kaldigini belirterek, "Bu, yillar önce yapilmis olmaliydi. Umarim bu, yalnizca Çin Halk Cumhuriyeti'ne degil, Kanada'da temsilciligi bulunan tüm otoriter devletlere, diplomatik faaliyetin sinirini asarak iç islerine müdahaleye yönelik tehditlerde bulunmanin Kanada topraklarinda kabul edilemeyecegi mesajini açik sekilde vermistir." ifadelerini kullandi.
Kanada Basbakani Justin Trudeau, pazar günü Kral Charles'in taç giyme törenine katilmak için gittigi Ingiltere'de yaptigi açiklamada, "Bu çok ciddi ve önemli bir sorun. Bu karar düsünülmeden alinmamali. Disisleri Bakani buna dikkatle egiliyor." seklinde konusmustu.
Disisleri Bakani Joly, diplomatin sinir disi edilmesine yönelik çagrilarin ardindan, sinir disi etme kararinin ardindan Pekin'in Çin'deki Kanada vatandaslarinin güvenligini ve ekonomik iliskileri tehdit edebilecek adimlara karisi dikkatli olunmasi gerektigini vurgulamisti.
- Çin Büyükelçiliginden tepki
Çin'in Ottowa Büyükelçiligi ise yaptigi açiklamada, Kanada hükümetinin kararinin uluslararasi hukuku ihlal ettigini ve Çin-Kanada iliskilerine zarar verdiginin savundu.
Iç islerine müdahaleye yönelik iddialarin, ideolojik ön yargilarla Çin'i karalamayi amaçlayan bir siyasi manipülasyon oldugunun ileri sürüldügü açiklamada, "Karari kiniyor ve Kanada tarafini protesto ediyoruz. Çin tarafi, kararli karsi tedbirler alacak ve Kanada tarafi sonuçlarina katlanacaktir." ifadelerine yer verildi.
Daha önce de Çin'in Kanada'da 2019 ve 2021'de federal parlamento seçimlerine etki etmek üzere girisimlerde bulundugu, seçimlere katilan bazi adaylari örtülü bir ag ile finanse ettigini ileri sürülmüstü.
