GRAFIKLI - "Bosna Kasabi" Karadzic'in suçlu bulunmasinin üzerinden 7 yil geçtiAhmet Nurduhan- Bosna Savasi'nin taniklarindan Adel Sabanovic: - "Tüm savas boyunca Srebrenitsa'da terör ve bombardiman altindaydik" - "Gözlerimin önünde öldürülen insanlari kestikleri kanli biçaklari yikamak için su tasimaya zorlandim"
SARAYBOSNA (AA) - AHMET NURDUHAN - Balkan ülkesi Sirbistan'in baskenti Belgrad'da 2008'de bir otobüste yakalanarak Uluslararasi Ceza Mahkemesine (UCM) teslim edilen ve "Bosna Kasabi" olarak taninan Radovan Karadzic'in 2016'da 40 yil hapse mahkum edilmesinin üzerinden 7 yil geçti.
Bosna Hersek'te on binlerce insanin ölümünden sorumlu bulunan ve Avrupa'da Ikinci Dünya Savasi'ndan sonra islenmis en büyük savas suçlarinin elebasi görülen Bosnali Sirp lider Karadzic, 2008'den bu yana hapis cezasini çekiyor.
Bosna Savasi sirasinda esir kamplarinda tutulan, Bosnaklarin katledildigi biçaklarin yikanmasi için su tasimaya zorlanan 40 yasindaki Adel Sabanovic, savas yillarinda yasadiklarini ve Karadzic'in 2016'da yargilandigi mahkeme gününü AA muhabirine anlatti.
Bosna Hersek'teki savas basladiginda 9 yasinda oldugunu belirten Sabanovic, dogdugu sehir Vlasenica'yi 1992'de terk etmek zorunda kaldiklarini ve ormanda saklanarak Srebrenitsa'ya gittiklerini söyledi.
Sabanovic, "Tüm savas boyunca Srebrenitsa'da terör ve bombardiman altindaydik. Insanlar toplu sekilde öldürülüyordu. Bu olaylar, 16 Mayis 1993'te (Fransiz General) Philippe Morillon bölgeye gelene ve 16 Nisan 1995'te bölge Birlesmis Milletler tarafindan 'güvenli bölge' ilan edilinceye kadar devam etti. O zamana kadar insanlar kusatmalar altinda, uzaktan nisancilar tarafindan vurularak, açliktan, hastaliktan hayatlarini kaybetti." diye konustu.
- "Kanli biçaklari yikamak için su tasimaya zorlandim"
Savas yillarinda zor sartlar altinda yasadiklarini ifade eden Sabanovic, "1995'te Potoçari'de bir fabrikada çok kötü seyler yasadim. Gözlerimin önünde öldürülen insanlari kestikleri kanli biçaklari yikamak için su tasimaya zorlandim. Kadinlara tecavüz ettiler." dedi.
Sabanovic, Sirp komutan Ratko Mladic'in kendi kameralari önünde, "önce kadinlari, çocuklari ve yaslilari, sonrasinda ise digerlerini bölgeden çikaracaklarini" söyledigini ancak kameralar kapatildiginda çocuklarin annelerinin kucagindan zorla alinarak öldürüldügünü ve katliamlara devam edildigini söyledi.
Dedesinin de toplanan erkeklerin arasinda oldugunu ifade eden Sabanovic, Karadzic davasini Saraybosna'daki tarihi Vijecnica Kütüphanesi'nde canli izlediklerini dile getirdi.
Sabanovic, "Sirp olmayan insanlari yerinden etmis, toplu mezarlardan sorumlu Karadzic'in ilk ceza alisinin 7. yilindayiz. Savas suçlusu biri olarak cezalandirilmasina çok mutlu olduk." degerlendirmesinde bulundu.
Bugün de yasananlari unutamadiginin altini çizen Sabanovic, soykirimda hayatta kalmayi basaranlarin hala büyük sorunlar yasadiklarini söyledi.
- Avrupa'nin ortasindaki savas 3,5 yildan fazla sürdü
Sirp Meclisi, 21 Aralik 1991'de Yugoslavya içinde federal bir yapi olarak Bosna Hersek Sirp Cumhuriyeti'nin kurulmasi ve ayni zamanda Krajina Sirp Cumhuriyeti'nin taninmasi kararini aldi. Bu kararin ardindan, 9 Ocak 1992'de Bosna Hersek Sirp Halki Cumhuriyeti ilan edildi.
Savas ve soykirim suçlusu Sirp lider Radovan Karadzic, o dönemde yaptigi konusmada, "Bagimsiz Bosna Hersek'i (Saraybosna yakinlarindaki) Kozje Köprüsü'nden öteye hiç kimsenin götüremeyecegini zira Pale'nin artik Yugoslavya oldugunu" ifade etti.
Bosna Hersek, 29 Subat-1 Mart 1992'de yapilan referandumun ardindan bagimsizligini ilan etti. Referandum sonrasi Sirplarin kontrolündeki Yugoslav ordusu ve Sirp paramiliter birlikler, Müslüman Bosnaklara karsi etnik temizlik baslatti.
Avrupa'nin ortasinda 3,5 yildan fazla süren savas süresince çok büyük sivil katliamlari, iskenceler, etnik temizlikler, sürgünler ve soykirim yapildi.
Sirp komutan Mladic'in emrindeki birlikler, Temmuz 1995'te ülkenin dogusundaki Srebrenitsa sehri ve civarinda sadece birkaç günde en az 8 bin 372 Bosnak sivili katletti.
Prijedor, Foça, Zvornik ve Visegrad gibi birçok sehirde yapilan etnik temizlik nedeniyle neredeyse hiç Bosnak birakilmadi.
Yüz binlerce insanin hayatini kaybettigi, milyonlarcasinin evlerini terk etmek zorunda kaldigi, kadinlarin tecavüze ugradigi, sivillerin toplama kamplarinda iskence gördügü savas, 21 Kasim 1995'te Dayton Baris Anlasmasi'nin imzalanmasiyla sona erdi.
Lahey'deki Uluslararasi Ceza Mahkemeleri Mekanizmasi Temyiz Konseyi, Karadzic hakkinda 2016'da verilen 40 yil hapis cezasi kararini 2019'da bozarak uluslararasi kamuoyunda "Bosna Kasabi" olarak da bilinen Karadzic'i müebbet hapse mahkum etti.???????