Çin ve Rusya liderleri Ukrayna sorununun çözümünü görüstüEmre Aytekin
PEKIN (AA) - Çin Devlet Baskani Si Cinping, Rusya ziyaretinde mevkidasi Vladimir Putin ile görüsmesinde, ülkesinin Ukrayna sorununun çözümü için yapici rol oynamayi sürdürecegini belirtti.
Ziyarete iliskin Çin tarafindan yapilan açiklamada, Si ve Putin'in dün, ziyaretin ilk gününde yaptiklari yüz yüze görüsmede, "Çin-Rus iliskileri ve ortak çikarlara iliskin konularda görüs alisverisinde bulundugu" ifade edildi.
Görüsmede Ukrayna sorununun da ele aldigi belirtilen açiklamada, Si'nin, "Ukrayna sorununda baris ve akilciliga yönelik sesler artiyor. Çogu, gerginliklerin azaltilmasini ve baris müzakerelerini desteklerken yangina körükle gidilmesine karsi çikiyor." dedigi aktarildi.
Açiklamaya göre Si, tarihin çatismalarin nihayetinde diyalog ve müzakere ile çözülmesi gerektigini gösterdigini belirterek "Çin, zorluklar ne kadar çoksa, barisa alan saglamanin o kadar gerekli olduguna inaniyor. Sorun ne kadar kroniklesmisse, diyalog çabalarindan vazgeçmemek o kadar önem tasiyor." ifadelerini kullandi.
Çin'in Ukrayna krizine iliskin bir tutum belgesi yayimladigini, krizin siyasi çözümünden yana oldugunu, Soguk Savas mantigini ve tek tarafli yaptirimlari reddettigini vurgulayan Si, ülkesinin sorunun siyasi çözümünü tesvik etmek için yapici rol oynamayi sürdüreceginin altini çizdi.
Rus lider Putin de Çin'in Ukrayna sorununda tutarli sekilde tarafsiz, nesnel ve dengeli bir tutum takindigini, uluslararasi sorunlarda esitlik ve adaleti savundugunu belirterek Çin'in Ukrayna krizinin siyasi çözümüne iliskin tutum belgesini dikkatle incelediklerini, bu konuda yapici rol oynamasini memnuniyetle karsiladiklarini dile getirdi.
- ABD'den uyari
ABD Disisleri Bakani Anthony Blinken, görüsmeyle ilgili yaptigi açiklamada, olasi bir ateskes çagrisina iliskin, "Dünya, Rusya'nin Çin'in veya baska bir ülkenin destegiyle savasi kendi kosullarina göre durduracak bir taktik hamlesine aldanmamali. Pekin ve Moskova, Ukrayna'nin önerdigi baris plani üzerinde çalismali." degerlendirmesinde bulunmustu.
ABD Savunma Bakanligi Sözcüsü John Kirby de dünyanin ve Çin'in komsularinin görüsmeyi yakindan izledigini belirterek "Devlet Baskani Si'ye, Rus mevkidasi Putin'e Ukrayna'nin egemenligi ve toprak bütünlügü konusunda telkinde bulunmasi çagrisi yapiyoruz." demisti.
Çin ve Rusya liderlerinin, dünkü 4,5 saatlik görüsmenin ardindan bugün saat 15.00'te yeniden bulusarak görüsmeleri sürdürmesi bekleniyor.
Çin, savasin yil dönümü olan 24 Subat'ta krizin siyasi çözümü için önerilerini içeren 12 maddelik "tutum belgesi" açiklamisti. Belgede ülkelerin egemenliklerine saygi gösterilmesi, mesru güvenlik kaygilarinin dikkate alinmasi, tek tarafli yaptirimlara son verilmesi ve gerginliklerin asamali olarak azaltilarak ateskesin saglanmasi gerektigi vurgulanmisti.
Ateskes önerisi, ABD ve Avrupa Birligi'nin yani sira öneriyi fiili durumun kabulünün telkin edilmesi olarak algilayan Ukrayna tarafindan da kabul görmemisti. Kiev yönetimi, bu kosullardaki bir barisin, "savasin dondurulmasi" anlamina gelecegini dile getirmisti.
Rusya da Çin'in görüsüne önem verdigini ancak mevcut kosullarda Ukrayna meselesinin çözümünde baris yoluna geçisin saglanmasi için gerekli kosullarin olusmadigini bildirmisti.