Arastirma: Hollanda, Sengen degerlendirmesinde ayrimci algoritmalar kullaniyorSelman Aksünger
admin
AMSTERDAM (AA) - Hollanda merkezli arastirmaci gazetecilik kurulusu Lighthouse Report, "Hollanda Disisleri Bakanliginin Sengen vizesi basvurularini degerlendirirken milliyet, yas ve cinsiyete dayali irkçi ve ayrimci algoritmalar kullandigini" belirtti.
Lighthouse Reports tarafindan NRC gazetesiyle ortak yapilan arastirmaya iliskin açiklamada, Hollanda'nin 2015 yilindan beri Sengen vizesi basvurularini gizli ve muhtemelen hukuka aykiri sekilde irkçi bir algoritma kullanarak degerlendirdigi kaydedildi.
Sengen vizesine basvuranlarin cinsiyet, yas ve milliyetine dayali olarak algoritmalar olusturdugu "risk profili"ne göre farkli degerlendirmelere tabi tutuldugu aktarilan açiklamada, Mart 2023 verilerine göre, "yüksek riskli profil" olarak degerlendirilen vize basvurularinin yüzde 33'ünün reddedildigi, söz konusu kategoride olanlarin vize degerlendirme süresinin aylarca sürdügü bilgisine yer verildi.
- Algoritmalar hukuka aykiri
Açiklamada, Lighthouse Reports'un elde ettigi belgelere göre, Disisleri Bakanligi içerisindeki kisisel verileri koruma uzmaninin söz konusu algoritmalarin kullanimina karsi çiktigi ve "Sengen vizesine basvuranlarin milliyetine dayali inceleme yapan ve etnik kökenlerine dayali ayrimci muamelede bulunan bu sistemi derhal durdurun." tavsiyesinde bulundugu ifade edildi.
Disisleri Bakanliginin ayrimci algoritmalara dayali mevcut vize degerlendirme sisteminde degisiklik yapacagina iliskin vaatlerde bulunmasina ragmen herhangi bir degisiklige gidilmedigi belirtilen açiklamada, söz konusu sistemin halen Bakanlik tarafindan kullanildigina isaret edildi.
Açiklamada, Hollanda Parlamentosu Milletvekili Kate Piri'nin söz konusu ayrimci sisteme karsi çikarak, "Surinam ve Fas gibi ülkelerin vatandaslari vize almakta çok zorlaniyor." diyerek Hollanda Disisleri Bakanligini elestirdigi anlatildi.
- Disisleri Bakani, irkçiligi ortadan kaldiracaklarini söylemisti
Sonuçlari Aralik 2022'de açiklanan bagimsiz sorusturmayla Hollanda Disisleri Bakanliginda irkçiligin yaygin oldugu ortaya koyulmustu.
"Black Lives Matter" protestolarinin ardindan bakanlik memurlarinin talebi üzerine Hollanda Disisleri Bakanliginda yürütülen bagimsiz sorusturmanin raporunda, bakanliktaki irkçiligin "saldirgan, dogrudan, aleni, bilinçli olmakla hemen göze çarpmayan, dolayli, gizli, kasitsiz veya bilinçsiz olmak arasinda degistigi; iki kültürlü çalisanlarin ve beyaz olmayan yerel çalisanlarin irkçiligin çesitlerine maruz kaldigi" belirtilmisti.
Disisleri Bakani Wopke Hoekstra rapora iliskin açiklamasinda irkçilik olaylarinin "ekstra aci verici oldugunu, çünkü her türlü ayrimciligin yasak oldugunu ve uluslararasi adaleti savunduklarini" kaydederek, "Kurumumuz içindeki irkçiligi ortadan kaldirmak için elimizden gelen her seyi yapacagiz." degerlendirmesinde bulunmustu.
