STAR Rafineri, 2022'de yüzde 113'lük kapasite kullanim oranina ulastiEbru Sengül Cevrioglu- SOCAR Türkiye Üst Yöneticisi Elchin Ibadov:- "Rafinerilerde standart bir kapasite kullanim orani oluyor ama siz etkin planlama, deger yaratma tesebbüsleriyle, üst düzey mühendislik çözümleriyle ilave bir yatirim yapmadan rafinerinin kapasitesinin üzerinde üretim yapabiliyorsunuz"- "Mesela 10 milyon tonluk standart kapasitemiz var ama biz üretimimizi 11,3 milyon ton olarak gerçeklestirebildik ki bu da yü

IZMIR (AA) - SOCAR Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Elchin Ibadov, STAR Rafinerisi'nin, Türkiye'deki petrol ürünü ihtiyacinin yaklasik yüzde 25'ini karsiladigini belirterek, "STAR'in 2022 yilinda kapasite kullanimi yüzde 113 oraninda gerçeklesti." dedi.

Ibadov, gazetecilere yaptigi sunumda, 2008 yilinda yaklasik 2 milyar dolarlik bir yatirimla SOCAR'in, Petkim'in yüzde 51'ine sahip olarak Türkiye'de faaliyete basladigini animsatti.

O dönemden bu yana Petkim'den Azerbaycan'a temettü ödenmedigini vurgulayan Ibadov, "Petkim'in elde ettigi bütün karlar, tekrar Türkiye'de yatirim için kullanilmis oldu. SOCAR olarak Petkim'e 2 milyar dolarlik yatirim yapip yüzde 51'ine sahip olduktan sonra 1,6 milyar dolar daha yatirim yapmis bulunmaktayiz." ifadesini kullandi.

Ibadov, bugün Petkim'in, Türkiye'nin tek entegre petrokimya üreticisi olduguna deginerek, "Türkiye'deki talebin yüzde 12'sini karsiliyoruz. Eskiden daha yüksek bir oranda karsiliyorduk ama tabii piyasa büyüdükçe, talep arttikça bu anlamda da payimiz yüzde 12'ler civarinda." diye konustu.

Dünyadaki en basarili rafineri ve petrokimya tesislerinin birbirleriyle entegre olarak çalisan tesisler olduguna isaret eden Ibadov, bu ihtiyaci gördükleri için 2014 yilinda baslayip 2018 yilinda tamamlanan STAR Rafinerisi'ni insa ettiklerini belirtti.

Ibadov, bu rafinerinin 6,7 milyar dolarlik bir yatirim degeriyle o dönemde Türkiye Cumhuriyeti tarihinde tek noktaya yapilan en büyük yatirim olarak tarihe geçtiginin altini çizerek, "Bugün STAR Rafineri, 11 milyon ton ham petrol imal ediyor, isliyor ve rafinaj ürün üretiyor. Bu da Türkiye'deki petrol ürünü ihtiyacinin yaklasik yüzde 25'ini karsiliyor. Tabii ki bu yeterli degil ama piyasanin önemli ölçüde disa bagimliligini azalttigimiz için, Türkiye'nin cari açigina her sene 1 milyar dolara yakin bir degerde katkida bulunmanin gururunu yasiyoruz." degerlendirmesinde bulundu.

Geçen yilin, finansal ve operasyonel anlamda en basarili dönemleri olduguna da dikkati çeken Ibadov, sunlari söyledi:

"STAR'in 2022 yilinda kapasite kullanimi yüzde 113 oraninda gerçeklesti. Rafinerilerde standart bir kapasite kullanim orani oluyor ama siz etkin planlama, deger yaratma tesebbüsleriyle, üst düzey mühendislik çözümleriyle ilave bir yatirim yapmadan rafinerinin kapasitesinin üzerinde üretim yapabiliyorsunuz. Mesela 10 milyon tonluk standart kapasitemiz var ama biz üretimimizi 11,3 milyon ton olarak gerçeklestirebildik ki bu da yüzde 113'lük bir kapasite kullanim orani oldu."

Petkim'in, 2023 yilinda 240 milyon dolar daha ödeyerek STAR Rafinerisi'nden yüzde 6 daha pay almasinin söz konusu oldugunu animsatan Ibadov, ancak bu miktarin özellikle petrokimya sektörünün iyi durumda olmadigi ve faizlerin de yüksek oldugu dönemde Petkim'in nakit durumunu zora sokacagi konusunda Petkim ve SOCAR'in anlastigini dile getirdi.

Petkim'in STAR Rafinerisi'ndeki karliliktan ne zaman yararlanacagi sorusuna iliskin ise Ibadov, su bilgileri verdi:

"Petkim, yüzde 12'lik kisma denk gelecek taksitleri ödedi. 2023'ün ekim ayina kadar da hisse devrini tamamlama, resmi olarak belirli izin onay ve dokümantasyona tabi. Ekim ayina kadar o süreç tamamlandiktan sonra Petkim artik STAR'in yüzde 12'sinin sahibi olacak efektif olarak ve STAR'in elde ettigi karin yüzde 12'si her sene muhasebe teknigiyle Petkim'in kar zarar tablosunda arti olarak gözükecek."

- "2023 itibariyla Türkiye'ye TANAP'tan giren gaz miktari yaklasik 21 milyar metreküp"

Türkiye'nin enerji koridoru olma yönündeki hedeflerine en büyük katkiyi saglayan projelerinden birinin de TANAP oldugunu ifade eden Ibadov, gelecekte TANAP'in genisletilmesi ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya daha fazla dogal gazin iletilmesiyle ilgili çalismalarin sürdügüne degindi.

Elchin Ibadov, bu çalismalarin, Türkiye'nin dogal gaz merkezi olmasi konusunda büyük firsatlar sundugunu belirterek, 2023 itibariyla Türkiye'ye TANAP'tan giren gaz miktarinin yaklasik 21 milyar metreküpe, Türkiye üzerinden Avrupa'ya giden gaz miktarinin ise yaklasik 22 milyar metreküpe ulastigi bilgisini paylasti.

Ibadov, BOTAS ve SOCAR tarafindan kurulan ortak girisim sirketine iliskin de iki sirket arasinda yapilan isbirliginin genis bir alani kapsadigini hatirlatarak, "Bu isbirligi sadece dogal gaz transiti ile ilgili degil. Birlikte özellikle dogal gaz altyapisi yatirimlari anlaminda neler yapilabilir bunun üzerinde sürekli kafa yoruyoruz. Yapilacak islerin kapsamiyla ilgili su an SOCAR ve BOTAS üst yönetimiyle, Türkiye Cumhuriyeti devlet büyükleri ve Azerbaycan devlet büyükleri arasinda görüsmeler devam ediyor." dedi.

- "Türkiye'ye toplam yatirimimiz 18 milyar dolara ulasti"

SOCAR Türkiye Rafineri ve Petrokimya Is Birimi Baskani Anar Mammadov ise SOCAR Türkiye olarak Türkiye'ye toplam yatirimlarinin 18 milyar dolara ulastigini vurguladi.

STAR Rafinerisi'nin dizayn kapasitesinin 10 milyon ton olarak hesaplandigini kaydeden Mammadov, "2022'de yüzde 113 kapasite ile STAR Rafinerisi'ni çalistirabildik ama potansiyelimiz daha yüksek. Test asamasinda hiçbir yatirim yapmadan STAR'in kapasitesini yüzde 118'e kadar yükseltebilecegimizi gördük. Yani 365 gün durmadan çalissak, yüzde 118, yani 12 bin tona yakin ham petrol imal edebiliriz." diye konustu.

Mammadov, 2024'te, 4 yilda bir gerçeklesen büyük bir planli üretim durusu olacagini da dile getirerek, "Bu durus zamani yatirim yaparak, biz bu üretim hacmine yüzde 3 ekleyecegiz ve neticede STAR'in üretim hacmi, kapasitesi yüzde 121'e yükselecek. Bu da endüstrimiz için çok önemli bir neticedir." ifadesini kullandi.

- "Petrokimyada Türkiye'de potansiyel gerçekten oldukça büyük"

Mammadov, bp ile SOCAR Türkiye'nin yeni bir petrokimya yatirimi için planladigi isbirliginin askiya alindigi bilgisini vererek, sözlerini söyle sürdürdü:

"Bu projeyi, bp ile ortaklik seklinde hayata geçirmeyi planliyorduk. Ama sonradan bp, komple olarak petrokimya sektöründen çikmaya karar verdi ve bütün varliklarini satti. Bu, yatirimi etkileyen birinci faktör oldu. Ikincisi de pandemi basladiktan sonra bütün dünyada dengeler degisti ve bu degisen kosullarda biz bu projeyi askiya aldik. Ama bu demek degil ki bu proje ilerlemeyecek. Tabii ki konjonktüre bagli olarak bu tekrar degerlendirilebilir. Petrokimyada Türkiye'de potansiyel gerçekten oldukça büyük. Sadece Türkiye'de degil, bizim sektörümüzde, imal sektöründe en büyük potansiyele sahip olan alan petrokimya. Bu konu da tabii ki bizim her zaman gündemimizde."