Libya'da selden en çok etkilenen Derne salgin riski altinda Mustapha Dalaa,Gülsen Topçu,Muhammed Semiz,Hacer Baser- Libya'da 10 Eylül'de yasanan sel felaketinde en agir hasari alan Derne, çürüyen cesetler, defin islemlerinde yasanan sikintilar ve içme suyunun kirlenmesi nedeniyle salgin hastalik tehlikesiyle karsi karsiya kaldi

ISTANBUL (AA) - Libya'nin dogusunu vuran sel felaketinden en çok etkilenen Derne kentinde enkaz altindaki cesetlerin çürümeye baslamasi ve kanalizasyon suyunun içme suyuna karismasi salgin hastalik tehdidini gün geçtikçe artiriyor.

Libya Hastaliklarla Mücadele Merkezi Müdürü Haydar es-Saih'in açiklamasina göre, Derne'de kanalizasyon suyunun içme suyuna karismasi nedeniyle 150 zehirlenme vakasi tespit edildi.

Birlesmis Milletler Insani Isler Koordinasyon Ofisi'ne (OCHA) göre 10 binden fazla insanin hala kayip oldugu Derne'de, yerel medya ve sahadaki aktivistler, kurtlanmis hayvan leslerinin çokça görüldügü kent sokaklarinda çürümüs ceset kokusunun hakim oldugunu aktariyor.

Enkaz altindaki cesetlerin ve hayvan leslerinin çürümesiyle çevreye saçilan kötü koku, çevre kentlere 40 binin üzerinde göç veren 200 bin nüfuslu kentin geri kalanini da tehdit ediyor.

- Kentin bazi bölgelerinin bosaltilmasi gündeme geldi

Sel felaketinde ölenlerin sayisini ikiye katlama riski olusturan bu tehdit nedeniyle Ulusal Birlik Hükümeti doguda felaketin yasandigi kentlerde bir yil süreyle olaganüstü hal ilan etti.

Saglik Bakanligina bagli Toplum Sagligi Acil Operasyon Odasi Baskani Cibril Abdusselam düzenledigi basin toplantisinda, Derne'nin "agir hasarli", "hassas" ve "güvenli" olmak üzere üç bölgeye ayrildigini duyurdu.

Bölgelerin, hasar boyutuna göre bölündügünü kaydeden Abdusselam, agir hasarli bölgenin yasanamayacak durumda oldugunu ve bosaltilmasi gerektigini kaydetti.

Abdusselam, sel sulari altinda kalan "hassas" bölgenin halk için tehlike olusturdugunu, güvenli bölgenin ise yasanabilir oldugunu belirtti.

Kentin bosaltilmasina pek sicak bakmayan Uluslararasi Kizilhaç Komitesi, cesetlerin salgin hastalik riski olusturmadigini açikladi.

El-Beyda Belediyesi Acil Saglik Komitesi Baskani Abdurrahim Mazik ise selden daha kötü sonuçlar dogurabilecek bir çevre felaketi yasanmamasi için bölgedeki halk ile kurtarma ekiplerinin acilen asilanmasi çagrisinda bulundu.

- Defin islemlerinde yasanan sikinti

Hala enkaz altinda çok sayida ceset olmasi ve felakete hazirliksiz yakalanilmasi ise kefen sikintisini dogurdu.

Bunun üzerine Içisleri Bakanligina bagli Er-Rada Terör ve Organize Suçlarla Mücadele Teskilati, Derne'ye kefen tasiyan bir konvoy gönderdi.

Libya Müftülügü ise Facebook sayfasindan, "zaruret halinde erkek ve kadin da olsalar birkaç cenazenin tek bir kefenle kefenlenmesi ve ayni kabre defnedilmesinin caiz oldugu" yönünde bir fetva yayimladi.

Öte yandan cesetlerin çürümüs olmasi alelacele toplu mezarlara gömülmelerine neden oldu.

Ancak kimligi belirlenemeyen cenazelerin alelacele gömülmesi, Uluslararasi Kizilhaç Komitesi'nin tepkisine yol açti. Komite, bu durumun, selden kurtulan ve akrabalarinin akibetini ögrenmek isteyen ailelerde uzun yillar kapanmayacak yaralar açacagini kaydetti.

Adalet Bakani Halime Ibrahim, "hükümetimiz" sitesine yaptigi açiklamada, Bilgi ve Dökümantasyon Merkezinden bir ekibin, kayip kisilerin aileleri tarafindan tespit edilmesi için bir veri tabani olusturmak üzere görevlendirildigini söyledi.

Ibrahim, otopsi görevlileri esliginde adli tip doktorlarindan olusan ekiplerin selden etkilenen bölgelere gönderilerek numune alinacagini, numaralandirilacagini ve ardindan cenazelerin defnedilecegini belirtti.

Öte yandan, Uluslararasi Kizilhaç Komitesi 15 Eylül'de Bingazi Havalimani'ndan 5 bin ceset torbasi alarak Kizilay'a ve ilgili yetkililere teslim etti.

Ulusal Birlik Hükümeti de cesetlerin muhafaza edilmesi için 380 naas kapasiteli 60 adet morg ünitesi gönderildigini duyurdu.

- Temiz içme suyu sikintisi

Içme suyunun kirlenmesi sonucu özellikle çocuklarda görülen ishal vakalarinda kisa sürede yasanan artis da sel felaketinin yasandigi bölgelerdeki salgin tehlikesini gözler önüne serdi. Libya Hastaliklarla Mücadele Merkezi de Derne'deki içme suyunun kullanima uygun olmadigini ve baska su kaynaklari bulunmasi gerektigini açikladi.

Derne halki özellikle sel felaketinin hemen ardindan kuyu ve çesme sularinin kirlenmesi nedeniyle içme suyu bulmakta zorlandi. Aktivistler sosyal medyadan bölgeye pet sise su gönderilmesi çagrisi yapti.

Libya'nin batisindan kente pet sise su gönderilse de bu çagrilar devam etti. Bu da, sularin, bazi bölgelerdeki felaketzedelere ulasmadigini ortaya koyuyor.

- Libya'daki sel felaketi

Orta Akdeniz'de etkili olan ve 10 Eylül'de Libya'nin dogusunu etkileyen "Daniel" Firtinasi, Bingazi, Beyda, Merc, Suse ve Derne kentlerinde sel felaketine neden olmustu.

Ulusal Birlik Hükümeti Basbakani Abdulhamid Dibeybe, sel felaketi nedeniyle 11 Eylül'de ülke genelinde 3 günlük yas ilan etmis, Libya Baskanlik Konseyi de kardes ülkelere ve uluslararasi kurumlara, "sel felaketinden zarar gören bölgeler için yardim" çagrisinda bulunmustu.

BM Insani Isler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Libya'da yasanan sel felaketine iliskin 16 Eylül'de yayimladigi raporda 11 bin 300 olarak açikladigi hayatini kaybedenlerin sayisini bugün 3 bin 958 olarak güncellemisti.