Israil'de emniyetten sorumlu asiri sagci Bakan, polis ve yargiyla çatisiyorEnes Canli- Ulusal Güvenlik Bakani Itamar Ben-Gvir'in hükümet karsiti protestolara daha sert müdahale etmesini istedigi emniyet teskilatiyla sürtüsmesi derinlesiyor - Ben-Gvir, Yüksek Mahkeme'de Bassavci'nin kendisini savunmasini istemedigini ve "kendisine güvenmedigini" söyledi

KUDÜS (AA) - ENES CANLI - Israil siyasetindeki tartismali figürlerden Ulusal Güvenlik Bakani asiri sagci Itamar Ben-Gvir'in, idaresindeki emniyet teskilatiyla çatismasinin yani sira karsisina aldigi yargi mekanizmasiyla sürtüsmesi de kamuoyu önünde yasaniyor.

Israil'de Basbakan Binyamin Netanyahu'nun 2022 sonunda isbasina gelen koalisyon hükümetinde, Filistinlilere yönelik irkçi, ayrimci eylem ve söylemleriyle taninan Yahudi yerlesimcilerin destekçisi asiri sagci Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir gibi isimlerin kritik görevlere getirilmesinin etkileri sürüyor.

Yahudi Gücü Partisi'nin lideri Ben-Gvir, fanatik Yahudi yerlesimcilerle Mescid-i Aksa'ya baskin düzenleme, Filistinlilere karsi silah çekme, evinden zorla çikarilmak istenenlerin evinin önünde çadir kurma gibi pek çok tartismali eylemiyle taniniyor.

Ülkede asiri sagci görüslerinden dolayi askerlik hizmetinden uzaklastirilmis ve "irkçi provakatif söylemi" nedeniyle hüküm giymis Ben-Gvir'in, emniyet birimleri üzerinde yetkileri genisletilmis biçimde kolluk kuvvetlerinin basina getirilmesi yogun biçimde tartisildi.

Ben-Gvir göreve baslamasindan itibaren asiri sag tabanini memnun edecek sosyal medya paylasimlari ve söylemleriyle mansetlere çikmaya devam etti.

Netanyahu hükümetinin yarginin yetkilerini kisitlayan yasal düzenlemelerine karsi giderek ivme kazanan protestoculara, emniyet teskilatindan daha sert müdahale etmesini talep eden Ben-Gvir ve polis üst kademesinin buna direnciyle, yeni bir tartismanin fitili ateslendi.

Ben-Gvir, 9 Mart'ta özellikle Tel Aviv ve Israil genelinde hükümetin politikalarina karsi kitlesel sivil itaatsizlik protestolarina sert müdahale etmeyi reddeden Tel Aviv Polis Sefi Amichai Eshed'i görevden aldi.

Israil Bassavcisi Gali Baharav-Miara, ertesi gün, Eshed'in görevden alinmasinda yasal sürece uyulmadigi gerekçesiyle kararin dondurulmasi talimatini verdi.

Basbakan Netanyahu, Bassavci'nin, karari hakkinda, "Isleyen bir demokraside, ordu, polis ve diger güvenlik birimlerinden seçilmis hükümet sorumludur. Bunun böyle olmasi gerekir, degilse vay halimize." degerlendirmesinde bulundu.

Itamar Ben-Gvir de ileride "Bassavci'nin görevine devam etmesini degerlendirecegimiz zamanlar da gelecek." sözlerini sarf etti.

Israil Kamu Yayin Kurulusunun (KAN) haberine göre, Israil Polis Sefi Kobi Shabtai ise "Tel Aviv Polis Sefi Amichai Eshed'in görevden alinmasi karari ve zamanlamasi konusunda hata yaptim. Bassavci'nin konuyla ilgili verdigi karari kabul ediyorum." dedi. Bassavcinin hükmü üzerine Tel Aviv Polis Sefi Eshed, görevinde kaldi.

Eshed'in 11 Mart'ta Tel Aviv'de yüz binlerce göstericinin rekor katilim gösterdigi kitlesel hükümet karsiti protestolarda sahaya indiginde alkislandigi ve sevgi gösterisiyle karsilandigi görüntüler sosyal medyada yogun biçimde paylasildi.

-Emniyet teskilatiyla sürtüsme devam ediyor

Israil basinindaki haberlerde, Polis Sefi Kobi Shabtai'nin ülke genelindeki polis seflerine gösterilere daha sert müdahale edilmesi için baski yapan Ben-Gvir ile iletisim kurmaktan kaçinmalari ve amirleriyle koordinasyon saglamasi talimati verdigi belirtildi. Ben-Gvir'in polisin operasyonel prosedürlerine karismasinin Emniyet teskilatinda rahatsizliga ve sürtüsmeye yol açtigi ifade ediliyor.

Kanal 12'nin haberine göre, Shabtai ve Ben-Gvir, sali aksami yeni bir polis karakolunun açilis törenine katildi ancak ikili programda el sikismadi.

Shabtai, Ben-Gvir'in huzurunda yaptigi konusmada, polisin hizmet edebilmesi için "insanlarla iletisiminin en önemli unsur oldugunu" dile getirerek, "Halkin güveni olmaksizin polis diye görev yapmaya hakkimiz yok." dedi.

Buna karsin Ben-Gvir ise konusmasinda Shabtai'nin polis seflerine kendisiyle dogrudan iletisim kurmamalari talimatina yönelik haberlere deginerek "Olaylari çok yakindan izledigim, çok soru sordugum, açiklama talep ettigimi söyleyenler var. Ama yapim bu, isim bu." ifadelerini kullandi.

Ben-Gvir'in geçen hafta Tel Aviv'de protestolara daha sert müdahale talebinin polis komuta kademesi tarafindan uygulanmamasina iliskin "Polis o gün talimatlarima uymadi. Ne istiyorlarsa onu yapiyorlar, bu böyle gitmeyecek." sözleri basina yansimisti.

- Eski polis amirlerinden Ben-Gvir'in görevden alinmasi çagrisi

Israilli eski polis amirleri, Basbakan Binyamin Netanyahu'ya gönderdikleri mesajda, "üçüncü bir intifada çikarmaya çalismakla" suçladiklari Ben-Gvir'i görevden almasi çagrisinda bulundu.

Ben-Gvir'i operasyonel karar verme sürecine müdahalelerinin yani sira hem olaylari hem de polisleri kendi siyasi çikarlari için kullandigini savunan eski polis amirleri, Ulusal Güvenlik Bakani Ben-Gvir'in kanunun kendisine verdigi yetkilere aykiri hareket ettigini vurguladi.

Ben-Gvir ise Kanal 12 televizyonuna yaptigi açiklamada, eski polis amirlerinin çagrisina tepki göstererek bunlarin "halk tarafindan seçilen kimseler olmadigi ve kimsenin de onlardan yardim talebinde bulunmadigini" söyledi. Ben-Gvir, "Israil halki beni seçti, ben de sadece halka hizmet ediyorum." dedi.

Öte yandan Asiri sagci Bakan Ben-Gvir, güvenlik otoritelerinin "gerilimin tirmanacagi" uyarisina ragmen isgal altindaki Dogu Kudüs'te Filistinlilere ait yapilarin yikimina ramazan ayinda da devam edilmesi talimatini vermisti.

-Ben-Gvir ve Bassavci karsi karsiya

Ben-Gvir'in devlet organlariyla yasadigi sürtüsmenin diger bir aktörü Bassavci Baharav-Miara oldu.

Israil'de hükümetin yarginin yetkilerine yönelik düzenlemesine karsi itirazlarini dile getiren Miara ile Netanyahu hükümetinin yildizinin barismadigi bir sir degil. Taraflar arasindaki "basin üzerinden" tartisma, sürekli gündeme geliyor.

Ben-Gvir'in kolluk kuvvetlerini yönetecek bakanliga uygun olmadigi, polisin operasyonel prosedürlerine müdahale etmesinin önünü açan yasa aleyhinde ve hükümet karsiti protestolara polise verdigi talimatlar nedeniyle, Ulusal Güvenlik Bakani hakkinda Israil Yüksek Mahkemesi'ne çok sayida sikayet basvurusu yapildigi da medyaya yansidi.

Israil'deki yargi prosedürlerine göre Yüksek Mahkeme'nin bu dilekçeleri degerlendirmesinde, Bassavci'nin hükümetin hukuki temsilcisi olarak görev yapmasi gerekiyor.

Ben-Gvir ise Bassavci'ya güvenmedigini ve kendisini temsil etmesini istemedigini açikladi. Miara da Ben-Gvir'den "kendisini temsil etmesini istemiyorsa bunun gerekçelerini yazili olarak iletmesini" istedi.

Ben-Gvir, buna karsin "Sana, görüslerine ve kararlarina güvenmiyorum. Bassavci Miara'nin tavri anayasaya aykiri, mantik disi, ölçüsüz ve haksiz." ifadesini kullandi.

Israil Yüksek Mahkemesi de konuyla ilgili tartisma üzerine Itamar Ben-Gvir'in mahkemede baska bir avukat tarafindan temsil edilmesi için Bassavci'dan izin almasi gerektigine hükmetti.

- Israil siyasetindeki tartismali figür Ben-Gvir

Israil siyasetinde Yahudi üstünlükçü siyasetiyle taninan asiri sagci Itamar Ben-Gvir uzun süredir tartismali bir figür olarak taniniyor.

Isgal altindaki Dogu Kudüs ve Bati Seria'da Yahudi yerlesimcilerin siddet eylemlerini tesvik etmesiyle bilinen Ben-Gvir, fanatik Yahudilerin terör saldirilarina iliskin davalarda avukatlik yaptigi için Filistinliler tarafindan "katillerin avukati", "seytanin avukati" ve "sabikali" seklinde aniliyor.

Ben-Gvir, Israil'in 1998'te yerör eylemleri nedeniyle yasakladigi ve ABD'nin terör örgütü olarak tanimladigi irkçi "Kah" hareketinin de geçmiste bir üyesiydi. Filistinlilerle çatismayi sona erdirmek için Oslo anlasmalarini imzalayan Basbakan Izak Rabin'in öldürülmesi öncesinde siddet eylemlerini tesvik ettigi öne sürülmüstü. Eylem ve söylemleri nedeniyle kendi iddiasina göre 53 defa mahkemeye sevk edilen Ben Gvir, 2007'de "irkçilik kiskirtmasi" suçlamasiyla hüküm giydi ancak hapse girmedi.

Itamar Ben-Gvir, El Halil’de 1994 yilinda Ibrahim Camisi'nde ibadet eden Müslümanlara ates açarak toplu katliam yapan Baruch Goldstein'a hayranligini da gizlemiyor.