ILO: Zengin ile fakir ülkeler arasindaki istihdam uçurumu ve esitsizlikler genisliyorMuhammet Ikbal Arslan
CENEVRE (AA) - Uluslararasi Çalisma Örgütü (ILO), birbirini besleyen krizler ile artan borçlarin, fakir ile zengin ülkeler arasindaki istihdam uçurumunu ve esitsizlikleri daha da kötülestirdigi uyarisinda bulundu.
ILO, "11. Is Dünyasi Izleme Raporu"nu yayimladi.
Rapora göre, ülkelerin artan borç seviyeleri ve farkli krizler, gelismekte olan ülkeleri orantisiz bir sekilde etkilerken, zengin ile fakir ülkeler arasindaki küresel istihdam uçurumunu kötülestiriyor. Bu durum, Kovid-19 salgininin siddetlendirdigi mevcut esitsizlikleri de genisletiyor.
2023'te küresel issizligin pandemi öncesi seviyelerin altina gerileyerek 191 milyona düsmesi beklenirken, tahminler düsük gelirli ülkelerin toparlanma sürecinde çok geride kaldigini gösterdi. ILO, Afrika ve Arap bölgesindeki düsük gelirli ülkelerin bu yil salgin öncesi issizlik seviyelerine gelme ihtimalinin düsük oldugu tahmininde bulundu.
Kuzey Afrika için 2023'teki issizlik orani yüzde 11,2 (2019'da yüzde 10,9'du), Sahra Alti Afrika için yüzde 6,3 (2019'da 5,7'di) ve Arap ülkeleri için ise yüzde 9,3 (2019'da 8,7'di) olarak öngörüldü.
Diger bölgeler, issizlik oranlarini önemli ölçüde kriz öncesi seviyelerin altina çekmeyi basarirken, bu oran Latin Amerika ve Karayipler yüzde 6,7 (2019'da yüzde 8'di), Kuzey, Güney ve Bati Avrupa'da ise yüzde 6,3'te (2019'da yüzde 7'ydi) kaldi.
- Istihdam açiklari, küresel istihdam bölünmesine yol açiyor
Dünya genelindeki istihdam açigindaki farkliliklarin ise küresel istihdam bölünmesinin önemine isaret ettigi bildirildi.
Düsük gelirli ülkeler yüzde 21,5 ile en büyük istihdam açigi oraniyla karsi karsiya kalirken, orta gelirli ülkelerde bu oran yüzde 11 ve yüksek gelirli ülkelerde ise 8,2 olarak kayitlara geçti.
Öte yandan, düsük gelirli ülkeler, istihdam açigi oraninda 2005'te yüzde 19,1'den 2023'te yüzde 21,5'e uzun vadeli artis gören tek ülke gelir grubu oldu.
Gelismekte olan ülkelerde artan borç seviyeleri politika müdahalelerinin kapsamini önemli ölçüde daraltirken, mali kisitlamalar, is açigini kötülestiren çatisma, dogal afetler ve ekonomik krizler gibi karmasik tehditlere yanit verilmesini de engelliyor.
Düsük gelirli gelismekte olan ülkelerin bu yil yüzde 25,7'ye ulasan önemli istihdam açiginin daha yüksek seviyeleriyle karsi karsiya kalmasi beklenirken, borç riski düsük gelismekte olan ülkelerde bu oranin yüzde 11 seviyelerinde olmasi öngörülüyor.
Raporda görüslerine yer verilen ILO Genel Direktörü Gilbert F. Houngbo, "Bu raporun bulgulari, artan küresel esitsizliklerin güçlü bir hatirlaticisidir." ifadelerini kullandi.
Is ve sosyal koruma yoluyla insanlara yatirim yapmanin, zengin ve fakir ülkeler ile insanlar arasindaki uçurumun kapanmasina yardimci olacagina vurgu yapan Houngbo, bu niyetle ILO'nun "sosyal adalet için küresel bir koalisyon" olusumunu baslattigini kaydetti.
Houngbo, "(Bu olusum) Sosyal adaleti, küresel bir iyilesmenin temel tasi olarak konumlandirmaya ve onu ulusal, bölgesel ve küresel politikalar ile eylemler için bir öncelik haline getirmeye yardimci olacaktir." degerlendirmesinde bulundu.
Raporda ayrica, "Isleri ve sosyal korumayi güçlendirmeyi amaçlayan uluslararasi isbirligi, yüksek ve düsük gelirli ülkeler arasinda artan esitsizliklerin üstesinden gelmeye yardimci olabilir" tavsiyesi de yer aldi.