GÜNCELLEME - 2023 Nobel Tip Ödülü'nün sahipleri Katalin Kariko ve Drew Weissman olduZeynep Katre OranÖZ GEÇMIS BILGISI VE DETAYLAR EKLENDI

ANKARA (AA) - 2023 Nobel Tip Ödülü, mRNA içerikli Kovid-19 asisinin gelistirilmesini saglayan çalismalara imza atan 68 yasindaki Macar asilli bilim insani Katalin Kariko ile 64 yasindaki ABD'li bilim insani Drew Weissman'a verildi.

Isveç'teki Karolinska Enstitüsünde düzenlenen basin toplantisinda, 2023 Nobel Tip Ödülü'nü, mRNA içerikli Kovid-19 asinin gelistirilmesine imkan veren çalismalara imza atan biyokimyager Kariko ve immünolog Weissman'in kazandigi açiklandi.

- Katalin Kariko kimdir?

Katalin Kariko, 17 Ocak 1955'te Macaristan'in Szolnok sehrinde dogdu.

Üniversite ve doktora egitimini Szeged Üniversitesi Biyolojik Arastirmalar Merkezi'nde tamamlayan Kariko, mRNA ile ilgili çalismalarini sürdürebilmek için ABD'nin Philadelphia eyaletinde bulunan Temple Üniversitesi'ne davet edilmesi üzerine bu ülkeye yerlesti.

Almanya merkezli BioNTech'te kidemli baskan yardimcisi olan Kariko, BioNTech-Pfizer tarafindan ortaklasa gelistirilen Kovid-19 asisinin temelindeki mRNA teknolojisini Weissman ile birlikte gelistirmesiyle tanindi.

- Drew Weissman kimdir?

Drew Weissman, 7 Eylül 1959'da ABD'nin Massachusetts eyaletindeki Lexington sehrinde dogdu.

1981'de Brandeis Üniversitesi'nden mezun olan Weissman, 1997'de mRNA ve dogustan gelen bagisiklik sistemi biyolojisini incelemek için Pennsylvania Üniversitesi Tip Fakültesi'nin akademik kadrosuna dahil oldu.

Weissman ile Kariko, tanismalarinin ardindan birlikte Kovid-19 asisinin temelindeki mRNA teknolojisini gelistirmeye yogunlasti.

- 2022 Nobel Tip Ödülü'nü Paabo kazanmisti

2022 Nobel Tip Ödülü, "soyu tükenmis homininlerin genomlari ile insan evrimine iliskin kesiflerinden ötürü" 68 yasindaki Isveçli biyolog Svante Paabo'ya verilmisti.

Paabo, çalismasinda "küçük bir parmak kemiginin genom verisiyle 30 bin yil önce yasayan ve denisovanlar olarak adlandirilan türleri" kesfetmisti.

1901 ila 2022'de 113 Nobel Tip Ödülü verildi, ödül kazananlardan 12'si kadin.

Nobel Tip Ödülü'nün en genç kazanani, 1923'te insülinin kesfinden ötürü 32 yasindaki Frederick G. Banting oldu.

1966'da "tümöre neden olan virüsleri" bularak Nobel Tip Ödülü'nü kazanan 87 yasindaki Peyton Rous ise bu ödülü alan en yasli bilim insani olarak tarihe geçti.

Paabo'nun babasi Sune Bergström da "prostaglandin" maddesine iliskin buluslari dolayisiyla 1982 Nobel Tip Ödülü'nü aldi.

- Nobel Ödülleri hakkinda

Isveçli Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine ölümünden sonra 9 Haziran 1900'de kurulan Nobel Vakfinin insanliga hizmette bulunanlara verdigi ödüller, dünyada en saygin ödüller olarak kabul ediliyor.

Nobel Ödülleri, Isveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Isveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafindan, fizik, kimya, edebiyat, baris ve tip olmak üzere 5 ayri dalda en basarili kabul edilen kisiler veya kuruluslara veriliyor.

Bunlara ek olarak, Nobel Ekonomi Ödülü, 1968'de Isveç Merkez Bankasinin Alfred Nobel'in anisina ekonomi dalinda da ödül verilmesini kararlastirmasiyla, ilk kez 1969'da verildi.

Nobel Ödülleri, her yil Alfred Nobel'in ölüm yil dönümü olan 10 Aralik'ta düzenlenen törenle sahiplerine teslim ediliyor.

Öte yandan ödüllerin 1901'deki baslangicindan bu yana verilmedigi birkaç yil oldu. Toplamda 49 defa yapilan ödül iptallerinin çogu Birinci ve Ikinci Dünya Savaslari sirasinda gerçeklesti.

Ödül törenleri, Kovid-19 salgini nedeniyle 2020 ve 2021'de de yapilamamisti.