Avustralya için üretilecek nükleer denizaltilar Ingiliz tasarimi olacakBehlül Çetinkaya

Avustralya için üretilecek nükleer denizaltilar Ingiliz tasarimi olacakBehlül Çetinkaya

LONDRA (AA) - Ingiltere Basbakani Rishi Sunak, Avustralya, Birlesik Krallik ve ABD'nin imzaladigi AUKUS anlasmasi kapsaminda Ingiltere ve Avustralya'da üretilecek nükleer enerjiyle çalisan denizaltilarin Ingiliz tasarimi oldugunu bildirdi.

Ingiltere Basbakanlik Ofisi 10 Numara'dan yapilan açiklamada, iki ülkenin gelecegin denizaltisi olarak bilinen SSN-AUKUS'u kullanacagi belirtildi.

Avustralya'nin askeri kapasitesini gelistirmek için çalisma yürütüldügü ifade edilen açiklamada, 18 aylik bir çalismanin ardindan, Ingiliz tasarimina dayanan ve en son ABD denizalti teknolojisini içeren bir model seçildigi ifade edildi.

Ingiltere ve Avustralya'nin birlikte yapacagi üretim kapsaminda öncelikle Ingiltere'deki Barrow-in-Furnes kentinde daha sonra da Güney Avustralya'da kurulacak bir merkezde üretim gerçeklestirecegi de açiklamaya yansidi.

Ilk denizaltinin 2030 sonunda, Avustralya'da üretilecek ilk denizaltinin ise 2040'in baslarinda çalismaya baslayacagi kaydedilen açiklamada, denizalti üretiminin Ingiltere'de binlerce yeni istihdam olusturacagi da vurgulandi.

- ABD 3 denizalti verecek

Açiklamada, üç ülkenin ortak tehditlere karsi isbirligini güçlendirecegi belirtilen nükleer enerjiyle çalisan yeni nesil denizaltilarin Asya Pasifik'teki tehditlerle mücadele edeceginin de alti çizildi.

Konuya iliskin degerlendirme yapan Basbakan Sunak, "AUKUS ortakligi ve Ingiliz tersanelerinde insa ettigimiz denizaltilar, küresel güvenlige yönelik taahhütlerimizin en somut örnegidir." dedi.

Ittifakin üç ülkenin ortak degerleri ve istikrari korumaya yönelik çabalarinin bir ürünü oldugunu kaydeden Sunak, "Öncü Ingiliz tasarim uzmanligimizin insanlarimizi ve müttefiklerimizi gelecek nesiller için koruyacagini görmekten büyük memnuniyet duyuyorum." diye konustu.

Ingiltere Savunma Bakani Ben Wallace da konuya iliskin açiklama yaparak, üç ülkenin isbirliginin Asya-Pasifik ve dünyanin diger yerlerinde güvenlige katki sunacagini bildirdi.

AUKUS'un dün ABD'de gerçeklestirdigi toplanti ardindan yapilan ortak açiklamaya göre ABD, Avustralya'ya 2030'larin basinda 3 adet Virginia sinifi denizalti verecek.

Avustralya'nin askeri ve sivil personelinin egitimi de ABD ve Ingiltere'de yapilacak.

- AUKUS anlasmasi

ABD, Ingiltere ve Avustralya arasinda 2021'de nükleer denizalti teknolojisi alaninda isbirligini öngören "AUKUS" anlasmasi imzalanmisti.

Üç ülkenin isimlerinin Ingilizcedeki kisaltmasindan olusan "AUKUS" güvenlik anlasmasi kapsaminda Güney Avustralya eyaletinin baskenti Adelaide'deki tersanelerde en az 8 nükleer enerjiyle çalisan denizalti insa edilecek.

Anlasma uyarinca, Avustralya'nin sahip olacagi nükleer enerjili denizaltilar, Hint-Pasifik'te istikrari desteklemek ve anlasmaya taraf olan ülkelerin ortak degerleri ile çikarlarinin korunmasina katki sunmak için kullanilacak.

AUKUS'un ardindan Avustralya, "nükleer güce" ulasmadan önce nükleer denizaltilara kavusacak ilk ülke olarak kayitlara geçecek.

- AUKUS Fransa ile gerilime neden olmustu

Diger taraftan, Avustralya, 2016'da Fransiz Naval Group ile imzaladigi 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltinin yapimini öngören 90 milyar Avustralya dolari tutarindaki sözlesmeyi Eylül 2021'de iptal etmisti.

Sözlesmenin iptali Fransa ile Avustralya arasinda krize yol açmis, Fransa AUKUS'a tepki olarak Canberra ve Washington büyükelçilerini geri çekmisti.

Dönemin Avustralya Basbakani Scott Morrison, anlasmanin iptali hakkinda Avustralya'nin Fransa'yi önceden bilgilendirdigini belirtmisti. Fransa Cumhurbaskani Emmanuel Macron ise Morrison'un yalan söyledigini iddia etmisti.

Hint-Pasifik bölgesinde Çin'in büyüyen askeri varligina karsi yapildigi açiklanan AUKUS anlasmasina tepki gösteren Çin Disisleri Bakanligi Sözcüsü Cao Licien ise "anlasmanin bölgesel baris ve istikrari ciddi sekilde baltalayacagi" elestirisinde bulunmustu.