Albinizmli bireylerin maruz kaldigi haksizliklar insan haklari savunucularinin gündemindeMuhammet Ikbal Arslan- Albinizmli kisiler, yasadiklari fiziksel zorluklarin yani sira dünya genelinde toplumsal siddet ve insan haklari ihlalleriyle karsi karsiya kaliyor- 2006'dan bu yana 30 ülkede albinizmli bireylere yönelik 700'den fazla saldiri kaydedildi, yetkili makamlar bu tür suçlari sistematik olarak izlemedigi ve belgelemedigi için bu rakamlarin hafife alindigi düsünülüyor

CENEVRE (AA) - MUHAMMET IKBAL ARSLAN - Insan haklari savunuculari, toplumun "beyazlari" olarak nitelendirilen albinizmli bireylerin korunmasi, onlara karsi islenen suçlarin sorusturulmasi ve faillerin cezasiz kalma döngüsünün sona erdirilmesi için önlemler alinmasi yönünde çagrida bulundu.

AA muhabiri, Birlesmis Milletlerin (BM) albinizmli bireylerin ugradigi ayrimciligi ve toplumsal siddeti sonlandirmak ve bu genetik rahatsizliga iliskin küresel çapta farkindalik olusturmak amaciyla 13 Haziran'i "Dünya Albinizm Farkindalik Günü" ilan etmesi dolayisiyla haber derledi.

Kalitsal, nadir görülen ancak bulasici olmayan bir rahatsizlik olan albinizm saçta, deride ve gözlerde "melanin" pigmentinin eksikliginden kaynaklaniyor.

Albinizm, hastalarda günese ve güçlü isiga karsi hassasiyet olusturdugu için bu durum, albinolarin cilt kanserine yakalanma riskini artiriyor. Ayrica albinolar görme kaybi da yasayabiliyor.

Vücuda renk veren melanin pigmentinin eksikligini gidermek için belli bir tedavi yöntemi bulunmuyor.

Melanin eksikligi, albinizmli bireylerin gelisen cilt kanserine karsi oldukça savunmasiz olmasina neden olurken bazi ülkelerde albinizmli kisilerin çogu 30 ila 40 yaslarinda cilt kanserinden yasamini yitiriyor.

Saglik haklarindan yararlanabilen albinizmli bireylerde cilt kanseri büyük ölçüde önlenebiliyor.

- Albinizmli bireyler BM'nin gündeminde

Albinizmli bireyler, yasadiklari fiziksel zorluklarin yani sira dünya genelinde toplumsal siddet ve insan haklari ihlalleriyle karsi karsiya kaliyor.

Bu yil 27 Subat-4 Nisan tarihlerinde düzenlenen BM Insan Haklari Konseyinin 52'nci Oturumunda albinizmle ilgili çalismalar yürüten insan haklari savunucularinin karsilastiklari zorluklar ve çalismalar gündeme geldi.

Buna göre albinizmli bireylerin yüzyillardir yasadiklari sorunlar genel olarak görmezden gelindi, bu yüzden çesitli ülkelerde hastaligi tasiyan kisiler, damgalanma, ayrimcilik ve siddetle karsilasiyor.

Albinizmli bireyler ve akrabalari, büyücülük suçlamalari ve diger ritüel saldirilara karsi savunmasiz, ayrica tecavüz ve vücut parçalarinin ticareti dahil diger risklerle de karsi karsiya.

Bu tür suçlamalarin ve saldirilarin yaygin oldugu ülkelerde albinizm alaninda çalisan insan haklari savunuculari da tehlikeli durumlarla karsi karsiya kalabiliyor.

BM Insan Haklari Konseyinin 52'nci Oturumunda insan haklari savunuculari, risk altindaki albinizmli bireylerin korunmasi, onlara karsi islenen suçlarin sorusturulmasi ve faillerin cezasiz kalma döngüsünün sona erdirilmesi için önlemler alinmasi yönünde çagrida bulundu.

Bu konuda çalismalar yürüten insan haklari savunucularini korumanin da kilit rol oynadigi ifade edilen oturumda ülkelere albinizmli bireylerin haklarini gelistirmeyi ve korumayi amaçlayan, iyi finanse edilen ulusal koruma programlari gelistirmeye tesvikte bulunulmasi çagrisi da yapildi.

- 2006'dan bu yana 30 ülkede 700 albinizmli kisiye saldiri yapildi

BM Insan Haklari Konseyinin Temmuz 2022'de yayimlanan "Albinizmli Bireylerin Insan Haklarindan Yararlanmalari" baslikli raporunda özellikle albinizmli bireylere saldirilarin bildirildigi ülkelerdeki korku, albinizmli kisilerin ve ailelerinin baska ülkelere veya bölgelere siginmalarinin temel motivasyonlarindan biri olarak öne çikiyor.

2006'dan bu yana 30 ülkede albinizmli bireylere yönelik 700'den fazla saldiri kaydedildi. Yetkili makamlar, bu tür suçlari sistematik olarak izlemedigi ve belgelemedigi için bu rakamlarin hafife alindigi düsünülüyor.

- Avrupa'da her 17 bin ila 20 bin kisiden birinde bir çesit albinizm oldugu tahmin ediliyor

BM'nin geçen yil Dünya Albinizm Farkindalik Günü dolayisiyla yayimladigi verilerde Kuzey Amerika ve Avrupa'da her 17 bin ila 20 bin kisiden birinde bir çesit albinizm oldugunun tahmin edildigi bildirildi.

Albinizm, Sahra Alti Afrika'da çok daha yaygin görülüyor. Tanzanya'da 1400 kisiden birinde, Zimbabwe ve Güney Afrika'daki belirli bazi etnik gruplarda da 1000 kisiden birinde albinizm görüldügü belirtiliyor.

- Albinolar, fiziksel ve toplumsal zorluklarla da karsi karsiya

Albinizm görülme oraninin daha yüksek seyretmesi ve hastaliga iliskin toplumsal farkindaligin düsük olmasi nedeniyle albinizmli bireyler, en çok Afrika ülkelerinde insan haklari ihlalleriyle karsi karsiya kaliyor.

Albinizmli çocuklar, Kuzey Amerika, Avustralya ve Avrupa'da daha çok yasitlari arasinda asagilanmaya maruz kaliyor.

Çin ve bazi Asya ülkelerinde albinizmli çocuklar, aileleri tarafindan reddediliyor.

Bunun yani sira "beyaz" bireyler, Avrupa ve Amerika kitasinda toplumun diger bireylerinden kolay kolay ayirt edilemezken çogunlugun koyu renk deriye sahip oldugu Afrika kitasinda görünümlerinden dolayi daha fazla ayrimciliga ve hatta toplumsal ve fiziksel siddete maruz kaliyor.

Genellikle mitlerin ve sapkin inanislarin hedefi albinolar, "doga üstü güçlerinin" olduguna veya aileye "kötü talih" getirebileceklerine inanildigi için katlediliyor.