ABD isgalinin Irak Ulusal Müzesi'nde "açtigi yara" hala kapanmadiHaydar Karaalp- Irak Kültür, Turizm ve Tarihi Eserler Bakani Ahmed el-Bedrani: "(Kaçirilan) ABD'den 17 binden fazla eseri geri getirebildik. Lübnan ve Misir'dan da getirdigimiz eserler oldu" - Tarihi Eserler ve Turizm Ekonomisi Uzmani Fevziye Mehdi: "Ulusal müzenin yagmalanmasi, Irak'taki uygarligi tarihten silme projesiydi ve dünyada benzeri olmayan bir tarihi eser hirsizligiydi"
admin
BAGDAT (AA) - HAYDAR KARAALP - Çesitli dönemlerin uygarliklarina ait binlerce esere ev sahipligi yapan Irak Ulusal Müzesi, ABD'nin Mart 2003'te ülkeyi isgali sirasindaki yagma olaylarinda çalinan kültürel mirasini geri kazanmaya çalisiyor.
Bagdat'in merkezinde bulunan ve 100 binden fazla tarihi eserin bulundugu müze, ABD askerlerinin önünde yagma ve tahribata ugradi. ABDI güçlerinin müzeye saldiran onlarca kisiye müdahale etmeyip, adeta onlara "yol vermesi" Iraklilarin hafizasindan silinmiyor. Aradan geçen süreye ragmen müze, hala o saldirinin "aci izlerini" tasiyor.
Irak Kültür, Turizm ve Tarihi Eserler Bakani Ahmed el-Bedrani, AA muhabirine yaptigi açiklamada, müzeden çalinan eserlerin ancak bir kismini geri getirebildiklerini söyledi.
O dönem ülkeden kaçirilan kimi eserleri farkli ülkelerden geri aldiklarini aktaran Bedrani, "ABD'den 17 binden fazla eseri geri getirebildik. Lübnan ve Misir'dan da getirdigimiz eserler oldu. Ingiltere'ye arastirma için götürülen tarihi eser parçalari var onlari da getirecegiz" dedi.
Müzede yillarca çalisan Tarihi Eserler ve Turizm Ekonomisi Uzmani Fevziye Mehdi de müzedeki eserlerin yagmalanip tahrip edilmesini "bilinçli bir intikam eylemi" olarak nitelendirdi.
- "Tahribatin arkasinda Irak'taki medeniyeti bitirme hedefi vardi"
"Ulusal müzenin yagmalanmasi, Irak'taki uygarligi tarihten silme projesiydi ve dünyada benzeri olmayan bir tarihi eser hirsizligiydi." diyen Mehdi, yasanan tahribatta içeriden ve disaridan suç örgütlerinin bulundugu bilgisine ulastiklarini söyledi.
ABD askerlerinin müzeyi korumadigini belirten Mehdi, "ABD askerleri Irak'taki petrol müessesesini korudugu gibi müzeyi de koruyabilirdi ancak bunu bilinçli olarak yapmadilar. Müzenin çalinmasindan ABD askerleri sorumludur. Yaptigimiz incelemeler ve yagma olaylarina taniklik edenlerden aldigimiz bilgiler dogrultusunda müzedeki yagmanin arkasinda bazi dis ülkelere bagli güçlerin oldugunu gördük." ifadelerini kullandi.
Müzenin tahrip edilmesinde "örgütlü ve profesyonel gruplarin" yer aldigini savunan Mehdi, sunlari kaydetti:
"Müzenin tahribatinin arkasinda Irak'taki medeniyeti bitirme hedefi vardi. Siradan insanlar kolay tasinir eserleri çalarken örgütlü gruplar piyasa degeri yüksek eserlere yöneldi. Bu gruplar gece karanliginda bile müzeden eserleri çaldi. Halk, o dönem müzenin disinda konuslandirilan ABD askerlerinden yagma eylemlerini engellemesini istese de isgal güçleri kilini kipirdatmadi ve müzenin içerisine girmeme talimati aldiklarini söyledi. Müze yakininda ikamet eden Murtaza isimli bir genç, evindeki silahi getirip müzeyi yagmacilardan korumaya çalisti."
Terör örgütü DEAS'in Musul'daki müzeyi tahrip etmesinin de planli bir eylemin parçasi oldugunu dile getiren Fevziye Mehdi, Irak'ta halen kirsalda bulunan tarihi eserlerin yagma ve kaçak kazilara maruz kaldigini aktardi.
Bagdat'taki tarihi müze binasinin ABD isgali sirasinda hava saldirisina da ugradigini animsatan Mehdi, "ABD'liler o dönem, 'Saddam'in Fedaileri' isimli silahli grubun müzeyi, mevzi olarak kullandigi gerekçesiyle hava saldirisinda bulunduklarini ileri sürdü. Ancak bu gerçegi yansitmiyordu." dedi.
Irak Ulusal Müzesi'nde halen 100 binden fazla tarihi eserin bulundugu bilgisini paylasan Mehdi, ülkedeki tarihi kazilarin yabanci ülkelerden uzmanlarin yardimiyla devam ettigini de belirtti.
- "Müzenin hazinesi çalindi"
Irak Müzeler Dairesi Genel Müdür Yardimcisi Abbas Abid Mendil de Irak Ulusal Müzesi'nin ABD isgaliye sirasinda dönemin en büyük "saldiri ve yagma eylemine" ugradigini anlatti.
Daha sonra bazi eserlerin geri getirildigini animsatan Mendil, "Müzenin, 2003'te büyük tarihi deger tasiyan hazinesi çalindi. Uluslararasi bazi yapilarin da destegiyle çalinip yurt disina götürülen eserlerin bir bölümünü geri getirebildik. Kaçak kazi yoluyla çalinan tarihi eserlerden de ülkeye getirdiklerimiz oldu. DEAS terörüyle de müzelerimiz tahribata ugradi." diye konustu.
