ABD Ulusal Güvenlik Danismani Sullivan, yarin Cumhurbaskanligi Sözcüsü Kalin ile görüsecekTugçenur Akgün

NEW YORK (AA) - ABD Ulusal Güvenlik Danismani Jake Sullivan ve Cumhurbaskanligi Sözcüsü Ibrahim Kalin, yarin Washington'da bir araya gelecek.

Sullivan, ABD Baskani Joe Biden'in, Avustralya Basbakani Anthony Albanese ve Ingiltere Basbakani Rishi Sunak ile AUKUS anlasmasi kapsaminda California eyaletinin San Diego kentinde bir araya gelecegi toplanti için seyahat ettikleri uçakta gazetecilerin sorularini yanitladi.

Finlandiya ve Isveç'in NATO'ya katilimiyla ilgili soru üzerine Sullivan, iki ülkenin NATO'ya üyeliginin bu yaz yapilacak zirvede güvence altina alinmamasi için bir neden olmadigina inandigini söyledi.

Sullivan, bu kapsamda sadece Finlandiya ve Isveçli degil Türk yetkililerle de temas halinde olmaya devam edeceklerini vurguladi.

Bu çerçevede yarin, Washington'da Cumhurbaskanligi Sözcüsü Kalin ile bir görüsme gerçeklestireceklerini aktaran Sullivan, görüsmede, Isveç ve Finlandiya'nin NATO'ya üyelikleri dahil Türkiye-ABD iliskilerini ilgilendiren bir dizi meseleyi ele alacaklarini kaydetti.

- AUKUS nükleer denizalti yol haritasi

Sullivan, Biden, Sunak ve Albanese'in bugün AUKUS ittifakini gerçeklige dönüstürecek ve nükleer denizalti ortakligina iliskin "ideal yol haritasini" duyuracaklarini bildirdi.

AUKUS vaatlerini yerine getirmek için taraflarin azimle çok çalistigina dikkati çeken Sullivan, gelecek yillarda baslayacak çok asamali bir sürecin yürürlüge konacagini dile getirdi.

Sullivan, bu sürecin Avustralyali denizcilerin, mühendislerin, teknisyenlerin ve diger personelin nükleer tahrikin sorumlulugu ve idaresini üstlenebilmeleri için alacaklari egitimi de içerdigini belirtti.

Ardindan ABD ve Birlesik Krallik denizaltilarinin Avustralya'da dönüsümlü olarak konuslandirilacagini kaydeden Sullivan, bundan birkaç yil sonra 2030'larin basinda ABD'den 3 adet "Virginia" sinifi denizaltinin Avustralya'ya teslim edilecegini söyledi. Sullivan, gerekirse bu sayinin 5'e çikabilecegi bilgisini paylasti.

Sullivan, son asama olarak Amerikan teknolojisi ve Ingiltere ile Avustralya'nin da tasarimlariyla üretilecek yeni nesil konvansiyonel silahli nükleer denizalti "SSN-AUKUS"un Avustralya'ya verilecegini açikladi.

Avustralyalilarin "Virginia" sinifi denizaltilar için para ödeyeceklerini kaydeden Sullivan, bunun yani sira ABD denizalti sanayisine de üretimi hizlandirmak için nispi bir katki yapacaklarini kaydetti.

Sullivan, AUKUS'un, ABD'nin Hint-Pasifik'teki ittifaklarla yaptigi "uzun vadeli bir yatirimi" temsil ettigine isaret ederek, bu kapsamda diger ortaklarin da bölgede finansal olarak ve güvenlik ile istikrarin korunmasi açisindan üzerine düseni üstlendiklerini vurguladi.

ABD'nin Hint-Pasifik'teki ülkelerin güvenlik ve istikrari için "tarihi" bir rol oynadigi görüsünü savunan Sullivan, AUKUS'un belki de gelecek yüzyil, güvenlik ve istikrara katki saglayacak bir anlasma oldugunun altini çizdi.

Sullivan, diger taraftan bu adimlarin herhangi bir ülkeye dönük olmadigini kaydederek, Çin ile iliskilerde de herhangi bir çatisma ya da yeni bir Soguk Savas istemediklerini belirtti. Sullivan, AUKUS'un ne olup ne olmadigiyla ilgili Çinli yetkilileri de bilgilendirdiklerini ifade etti.

Toplantida, Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, Baskan Yardimcisi Kamala Harris'in 25 Mart-2 Nisan'da Gana, Tanzanya ve Zambiya'yi ziyaret edecegini açikladi.

- AUKUS anlasmasi

ABD, Ingiltere ve Avustralya arasinda Ekim 2021'de nükleer denizalti teknolojisi alaninda isbirligini öngören "AUKUS" anlasmasi imzalanmisti.

Üç ülkenin isimlerinin Ingilizcedeki kisaltmasindan olusan "AUKUS" güvenlik anlasmasi uyarinca Güney Avustralya eyaletinin baskenti Adelaide'deki tersanelerde en az 8 nükleer enerjiyle çalisan denizalti insa edilecek.

Anlasma uyarinca, Avustralya'nin sahip olacagi nükleer enerjili denizaltilar, Hint-Pasifik'te istikrari desteklemek ve anlasmaya taraf olan ülkelerin ortak degerleri ile çikarlarinin korunmasina katki sunmak için kullanilacak.

Hint-Pasifik bölgesinde Çin'in büyüyen askeri varligina karsi yapildigi açiklanan AUKUS anlasmasina tepki gösteren Çin Disisleri Bakanligi Sözcüsü Cao Licien, "anlasmanin bölgesel baris ve istikrari ciddi sekilde baltalayacagi" elestirisinde bulunmustu.

AUKUS'un ardindan Avustralya, "nükleer güce" ulasmadan önce nükleer denizaltilara kavusacak ilk ülke olarak kayitlara geçecek.