AB, kritik ham maddelerde disa bagimliligi azaltmaya çalisiyorAta Ufuk Seker- AB Komisyonu Baskan Yardimcisi Valdis Dombrovskis: - "Gelecegin yesil sanayisinde lider olmak istiyoruz. Bunun gerçeklesmesi için kritik ham maddelere ihtiyacimiz var" - "Ihtiyacimizi karsilamak için gereken kaynaklara sahip degiliz"

BRÜKSEL (AA) - Avrupa Birligi (AB), sanayisinin ihtiyaç duydugu kritik ham maddelerde disa bagimliligi azaltmak için yerel üretimi artirmayi ve asiri bagimli olunan ülkelerden ithalati kisitlamayi içeren yasa hazirladi.

AB Komisyonu Baskan Yardimcisi Valdis Dombrovskis ve AB Komisyonu Üyesi Thierry Breton, Brüksel'de düzenledikleri basin toplantisinda, yeni Kritik Ham Madde Yasasi teklifini duyurdu.

Avrupa için yesil ve dijital dönüsümün büyük önem tasidigini vurgulayan Dombrovskis, "Gelecegin yesil sanayisinde lider olmak istiyoruz. Bunun gerçeklesmesi için kritik ham maddelere ihtiyacimiz var." dedi.

Dombrovskis, Avrupa'nin kritik ham maddelere ihtiyacinin çok açik oldugunu vurgulayarak, kritik ham maddelere olan küresel talebin gelecek 10 yilda birkaç kat artacagini bildirdi.

AB'nin hedefledigi rüzgar türbini üretim seviyesi için nadir toprak elementlere olan talebin 2030'a kadar 6 kat artacagini, elektrikli otomobillerin bataryalari için gereken lityuma talebin de 12 kat yükselecegini aktaran Dombrovskis, "Zengin kaynaklari olan bir kita degiliz. Ihtiyacimiz olan kritik ham maddelerin yalnizca bir kismi yerel olarak tedarik edilebilecek." diye konustu.

Dombrovskis, kritik ham maddelerin çogunda az sayida ülkeye, bazilarinda ise tek bir ülkeye bagli olduklarini belirterek, "Bu, gelecegin sanayisini insa etmenin istikrarli veya güvenilir bir yolu degil." dedi.

- "Kritik ham madde tedarikini acilen çesitlendirmemiz gerekir"

Kritik ham madde tedarikini acilen çesitlendirmeleri gerektigini vurgulayan Dombrovskis, "Hedefimiz, 2030 yilina kadar kapasitemizin madencilik ve çikarma için iç talebin en az yüzde 10'una, isleme ve aritma için en az yüzde 40'ina ve geri dönüsüm için de en az yüzde 15'ine ulasmasidir." degerlendirmesine bulundu.

Dombrovskis, yüzde 10 yerli kapasitenin, "halen yüzde 90 oraninda AB disindan kaynak alinmasi" anlami tasidigina isaret ederek, "Ihtiyacimizi karsilamak için gereken kaynaklara sahip degiliz." dedi.

AB'nin ham madde tedariki için açik biçimde güven ve karsilikli fayda saglayacak iliskiler kurmasi gerektigini vurgulayan Dombrovskis, kaynak açisindan zengin pek çok ülkenin bu kritik maddeleri gelistirecek ortaklar aradigini, AB'nin bu ülkelere yönelecegini söyledi.

Dombrovskis, ayni zamanda küresel tedarik zincirini güçlendirmek için Kritik Ham Madde Kulübü kurmayi teklif ettiklerini, burada zengin kaynagi olan ülkeler ile büyük tüketimi olan ülkeleri bulusturacaklarini bildirdi.

- Kritik Ham Madde Yasasi

Yasayla ham maddeler "kritik" ve "stratejik" olmak üzere 2 farkli sekilde listelendi.

Stratejik ham maddeler listesinde Avrupa'nin yesil ve dijital hedefleri, savunma ve uzay sektörleri için önemli olan teknolojilerde yer alan madenleri bulunurken, bor, kobalt, bakir, galyum, lityum, magnezyum, titanyum ve nikelin de aralarinda oldugu 16 ürün bu listeye girdi.

Stratejik ham maddeler listesindeki ürünlerin gelecekte olasi rekabet risklerine maruz kalabilecegine dikkati çekildi.

Ayrica, bor, bakir, bizmut, tas kömürü, bakir ve nikelin de aralarinda oldugu 34 ürün ise kritik ham maddeler listesinde yer aldi.

Yasa, stratejik ham madde tedarik zincirinde yerel kapasitenin gelistirilmesi ve 2030 yilina kadar AB tedarikini çesitlendirmek için net kriterler belirledi. Böylece AB, kritik ham maddelerde yillik tüketimin en az yüzde 10'unu çikaracak, en az yüzde 40'ini isleyecek ve en az yüzde 15'ini geri dönüstürecek.

Ayrica, AB, herhangi bir stratejik ham maddede tüketimin yüzde 65'inden fazlasini tek bir üçüncü ülkeden saglamayacak.

Bu çerçevede AB, çok yüksek bagimliligi olan dis ülkelerden tedariki baska ülkelerle çesitlendirmeye çalisacak.